Vikipediya

Əhməd xan Dünbili: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 27:
 
== Həyatı ==
Dünbili tayfası tamamiylə türkləşmiş zaza əsilli tayfadır. Əhməd xan [[1786]]-cı ildə qardaşı Şahbaz xanın övladları tərəfindən öldürüldü.
Əhməd xan [[1786]]-cı ildə qardaşı Şahbaz xanın övladları tərəfindən öldürüldü.
 
== Hakimiyyəti ==
Xanlığın başında duran Əhməd xan (1763 – 1786) Təbriz xanlığının ərazisini birləşdirərək [[İrəvan]], [[Naxçıvan]] və [[Qaradağ]] xanlıqlarını da özünə tabe edə bilmişdi<ref>Dəlili H.Ə. Azərbaycanın cənub xanlıqları (XVIII əsrin II yarısı) Bakı, 1979, Leviatov V.N. İz istorii yujnıx xanstva Azərbaydjana II polovino XVIII v, Azərb. EA Məruzələri, 1946.</ref>. Rusiya dövləti xanlığın artan nüfuzundan Türkiyənin istifadə edə biləcəyindən ehtiyat edirdi. Buna görə də xoylu Əhməd xanı öz tərəfinə çəkmək üçün bu işlə II Yekaterina özü maraqlanırdı. O, 1784-cü il iyunun 21-də Knyaz Potyomkinə bu haqda xüsusi tapşırıq vermişdi<ref>Dəlili H.Ə. Göstərilən əsəri, Bakı, 1979, s. 131; Butkov Q.P. Göstərilən əsəri.s. 176.</ref>. Lakin rəsmi sənədlərdən göründüyü kimi, Xoy xanlığı Rusiyaya deyil, Türkiyəyə meyl edirdi. Hətta Türkiyə dövləti bunun müqabilində Əhməd xana böyük imtiyazlar vermişdi<ref>Butkov Q.P. Göstrərilən əsəri, c. 171; Dəlili H.Ə. Göstərilən əsəri, c. 131.</ref>. Bundan əlavə 1784-cü ildə Xoy xanı Əhməd xan digər Azərbaycan xanları ilə birgə Axalsık paşasının yanına elçi göndərmişdi. Həmin elçilik qarşısında Sultandan kömək almaq məqsədi qoyulmuşdu<ref>Azərb. EA Tarix İnstitutunun elmi arxivi: inv. 1795/3/, c. 31.</ref>.
Xanlığın başında duran Əhməd xan (1763 – 1786) Təbriz xanlığının
ərazisini birləşdirərək [[İrəvan]], [[Naxçıvan]] və [[Qaradağ]] xanlıqlarını da özünə tabe edə
bilmişdi<ref>Dəlili H.Ə. Azərbaycanın cənub xanlıqları (XVIII
əsrin II yarısı) Bakı, 1979, Leviatov V.N. İz istorii yujnıx xanstva Azərbaydjana II
polovino XVIII v, Azərb. EA Məruzələri, 1946.</ref>.
Rusiya dövləti xanlığın artan nüfuzundan Türkiyənin istifadə edə
biləcəyindən ehtiyat edirdi. Buna görə də xoylu Əhməd xanı öz tərəfinə çəkmək
üçün bu işlə II Yekaterina özü maraqlanırdı. O, 1784-cü il iyunun 21-də Knyaz
Potyomkinə bu haqda xüsusi tapşırıq vermişdi<ref>Dəlili H.Ə. Göstərilən əsəri, Bakı, 1979, s. 131; Butkov Q.P. Göstərilən əsəri.s. 176.</ref>.
Lakin, rəsmi sənədlərdən göründüyü kimi, Xoy xanlığı Rusiyaya deyil,
Türkiyəyə meyl edirdi. Hətta Türkiyə dövləti bunun müqabilində Əhməd xana
böyük imtiyazlar vermişdi<ref>Butkov Q.P. Göstrərilən əsəri, c. 171; Dəlili H.Ə. Göstərilən əsəri, c. 131.</ref>. Bundan əlavə 1784-cü ildə Xoy xanı Əhməd xan
digər Azərbaycan xanları ilə birgə Axalsık paşasının yanına elçi göndərmişdi.
Həmin elçilik qarşısında Sultandan kömək almaq məqsədi qoyulmuşdu<ref>Azərb. EA Tarix İnstitutunun elmi arxivi: inv. 1795/3/, c. 31.</ref>.
 
Xoy, Təbriz və Naxçıvan xanlarının Bəyazid hakimi İsaq paşa vasitəsi ilə Osmanlı sultanından onlara başçı təyin edilməsi xahiş olunurdu. Bu xahişi nəzərə alan sultan onlara belə cavab vermişdir: "Biz ali məqamlı Xoy hakimi Əhməd xanı sizə başçı təyin edirik ki, birləşib ... qanuni düşmənimiz olan xristianlara qarşı birgə vuruşasınız.<ref>arxiv bilgiləri, 1 cild, s. 115.</ref>
Xoy, Təbriz və Naxçıvan xanlarının Bəyazid hakimi İsaq paşa
vasitəsi ilə Osmanlı sultanından onlara başçı təyin edilməsi xahiş olunurdu. Bu
xahişi nəzərə alan sultan onlara belə cavab vermişdir: "Biz ali məqamlı Xoy
hakimi Əhməd xanı sizə başçı təyin edirik ki, birləşib ... qanuni düşmənimiz olan
xristianlara qarşı birgə vuruşasınız.<ref>arxiv bilgiləri, 1 cild, s. 115.</ref>
 
== Ailəsi ==
Əhməd xanın [[Hüseynqulu xan Dünbili|Hüseynqulu xan]], [[Cəfərqulu xan Dünbili|Cəfərqulu xan]], [[Əmiraslan xan Dünbili|Əmiraslan xan]], [[Kazım bəy Dünbili|Kazım bəy]] adlı oğlanları, Mahşərəf bəyim adlı qızı vardı. [[Məhəmmədhəsən ağa Sarıcalı-Cavanşir]], [[Məhəmmədqulu хаnxan QаsımlıQasımlı-АvşаrAvşar]], [[Məhəmməd xan Ziyadlı-Qacar]] Əhməd xanın kürəkənləri idilər.
 
== Mənbə ==
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Əhməd_xan_Dünbili"