Məhəmmədəli Tərbiyət: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 29:
}}
'''Məhəmmədəli Tərbiyət''' (26 may 1877, Təbriz - 17 yanvar 1940, Təbriz) — ziyalı, jurnalist, [[Tərbiyət kitabxanası]]nın yaradıcısı,
== Həyatı və təhsili ==
Mirzə Məhəmmədəli Mirzə Sadıq oğlu Tərbiyət 1887-ci il mayın 26-da Təbriz şəhərində anadan olub. Şəhərdə mütərəqqi fikirli ziyalı kimi tanınan Mirzə Sadıq oğlunu məhəllədəki Molla Zeynalabdinin açdığı ibtidai məktəbə qoyur. Mirzə Sadıq oğluna özü yaxşı bildiyi fənləri tədris etməklə yanaşı, Təbrizin adlı-sanlı həkimlərindən olan Mirzə Nəsrullaxanın və bir müddət Təbrizdə yaşamış Məhəmmədəlixan Küfrinin yanında Avropa və Şərq təbabətini öyrənməyə göndərib. Hər iki həkimin tövsiyyəsilə Məhəmmədəli fransız və alman dillərini öyrənib. Nücum, riyaziyyat və tibb sahəsində özəl dərslər almasına baxmayaraq sonradan pedaqoji sahəyə maraq göstərib. Ərəb, fars, fransız və ingilis dillərini mükəmməl öyrənib.
== Fəaliyyəti ==
1894-1895-ci illərdə Təbrizdə hökumətin açdığı Müzəffəriyyə mədrəsəsində təbiət fənnindən, 1898-1912-ci illərdə isə yeni açılmış Loğmaniyyə mədrəsəsində nücum və coğrafiyadan dərs deyib. O, müəllim işləməklə yanaşı, daim öz üzərində çalışmış, dövrün tanınmış alimi Mirzə Abdulladan xüsusi dərslər almışdır. Ölümündən sonra alimin vəsiyyətinə uyğun olaraq şəxsi kitabxanası Məhəmmədəliyə verilmişdir.
Məhəmmədəli Tərbiyət şəhərin tanınan ziyalıları Seyid Həsənxan Ədalət və Seyid Məhəmməd Şəbüstəri ilə bir araya gələrək “Tərbiyət” adlı yeni tipli mədrəsə və kitabxana açırlar. Bir müddət keçəndən sonra kitabxananın Tehranda da şöbəsi yaradılır. O daha sonra Təbrizdə Avropa tipli ilk əczaxana və “Gəncineyi-fünun” (“Bilik xəzinəsi”) adlı jurnal təsis edir. Ayda iki dəfə nəşr olunan jurnal az vaxtda Təbrizdə tanınır. Tərbiyətin ilk elmi məqalələri də bu jurnalda nəşr olunur. Lakin bu yenilik şəhərin mühafizəkar təbəqəsini qane etmir. Çox keçmir, qaragüruhçular və islahatçılar arasında toqquşma baş verir. Qaragüruhçular mədrəsələri, nəşriyyatları, qəzet-jurnal redaksiyalarını dağıdır, dəyişiklik tərəfdarlarını təhqir və təqib etməkdən çəkinmirlər. Tərbiyət kitabxanasının Tehranda şöbəsinin açılması, kitabxanalara Asiya, Afrika və Avropa ölkələrindən türk, ərəb, fars, fransız və ingilis dillərində kitab, qəzet və jurnal gətirilməsi mühafizəkarları daha da qəzəbləndirir. Təqiblərdən yaxa qurtarmaq, təzyiqlərdən uzaqlaşmaq üçün Məhəmmədəli Qafqaza səyahət edir. Sonradan isə İstanbula gedir.
== Ölümü ==
== Xarici keçidlər ==
| |||