Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu: Redaktələr arasındakı fərq

|vebsayt = [http://ameanb.nakhchivan.az/?p=22 ameanb.nakhchivan.az]

}}

'''Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutu''' — [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsi]]nin strukturuna daxil olan elmi qurum.

 

== Tarixi ==

 

== Əsas fəaliyyət istiqamətləri ==

 

== Əldə etdiyi elmi nəticələr ==

* Naxçıvanın orta əsr sosial-siyasi həyatında məscidlərin, xüsusilə, sufi şeyxlərinin fəaliyyət göstərdiyi xanəgahların mühüm rol oynadığı müəyyən edilmiş, bəzi məscidlərin tikilmə tarixi dəqiqləşdirilmiş, bir çox baş daşı və sənduqələr üzərindəki kitabələr oxunub araşdırılmış, bir sıra qəbristanlıqlarda olan xatirə abidələri, xüsusilə qoç və qoyun heykəlləri üzərindəki təsvirlər tədqiq edilmiş, elmə məlum olmayan yeni kitabələr qeydə alınmış, mətinləri oxunaraq dilimizə tərcümə olunmuş, Azərbaycan tarixinin mənbəyi kimi öyrənilmişdir. Tədqiqatlar zamanı 9 yeni kitabə qeydə alınmış və öyrənilmişdir. Köhnə Kotam kəndində aşkar edilmiş kitabənin məlumatı əsasında Naxçıvan xanlarından Hacı Kəlbəli xanın indiyədək elm aləminə bəlli olmayan Ibrahim xan adlı oğlunun adı aşkar olunaraq elmi dövriyəyə daxil edilmişdir.

* Cənub Qərbi Qars Qafqaz qurumunun yaranması zəruriliyi və tarixi dəqiqləşdirilmiş, onun fəaliyyətinin əsas cəhətləri tədqiq edilmiş və xidmətləri göstərilmişdir.

* Naxçıvanın orta əsrlərdə Azərbaycanın dövlətçilik tarixində yeri araşdırılmış, Bakı, Tbilisi, Qori, Kutaisi, Zuqdidi və Vladiqafqaz arxivlərində Naxçıvanın tarixi ilə bağlı yeni arxiv materialları aşkarlanmış, surəti çıxarılmış, əldə olunan arxiv sənədləri əsasında Rusiyanın Naxçıvan xanlığını işğal etməsinin səbəbləri, eyni zamanda Naxçıvan xanlığının Qafqaz regionunda hərbi mövqeyi tədqiq edilmişdir.

* Naxçıvanın orta əsrlər dövründə tarixi coğrafiyası tədqiq olunmuş, inzibati ərazi vahidləri, sahəsi, şəhərləri, əhalisinin tərkibi tədqiq edilmişdir.

* Gəmiqaya təsvirlərinin semantik məzmunu açılmış, həmçinin xalq arasında “Nuhun türbəsi” adı ilə tanınan memarlıq abidəsi üzə çıxarılmışdır. Naxçıvan ərazisində yaşamış qədim tayfaların ideoloji görüşləri ilə Azərbaycan xalqının mənəvi mədəniyyəti arasındakı genetik bağlılıq olduğu müəyyən edilmiş, Orta və Son Tunc dövrü dəfn adətlərinin xarakterik xüsusiyytləri və Nəhəcir keramikasının texnologiyası müyyənləşdirilmişdir.

* Naxçıvan ərazisində toplanmış materiallar əsasında təbiət hadisələri və səma cisimləri ilə bağlı inancların mənşəyi və digər türk xalqları ilə əlaqələri müəyyənləşdirilmiş, təqvim adətləri ilə bağlı materiallar toplanmışdır. Əhalinin ənənəvi təsərrüfat sahələri araşdırılarkən ilk dəfə olaraq atcılıqla bağlı geniş materiallar toplanılmışdır. Bir sıra inamların tarixi kökləri, digər türk xalqları arasında oxşar çəhətlər müəyyən edilmiş etnogenetik məsələlər araşdırılmışdır. Müasir məişətimizdə və yaşlıların yaddaşlarında mövcud olan islamaqədərki adətlər, inamlar və mərasımlərin yayılma arealı, onların tarixiliyi məsələləri tədqiq edilmişdir. Əraziyə əhalinin məskunlaşması, məşğuliyyət sahələri, Nuh peyğəmbər, Dünya tufanı ilə bağlı bir sıra problemlər araşdırılmışdır.

 

== İnstitutun şöbələri ==

 

== Mənbə ==

[[Kateqoriya:AMEA Naxçıvan bölməsinin institutları]]