Frank krallığı: Redaktələr arasındakı fərq

 

=== [[Böyük Karl]]ın dövrü ([[768]]-[[814]]) ===

* [[Karolinqlər sülaləsi]]nə mənsub olması;<ref>{{Cite book|url={{google books|plainurl=y|id=KbbMcYpuQswC|page=96}}|title=Charlemagne|last=Becher|first=Matthias|date=4 March 2005|publisher=Yale University Press|year=|isbn=0300107587|location=|pages=96|language=en}}</ref>

* Frank imperiyasını qurması ([[800]]-cü il);<ref name="auto">{{cite book|url={{google books|plainurl=y|id=_U4lDQAAQBAJ|page=12}}|title=Charlemagne: Father of a Continent|last=Barbero|first=Alessandro|date=10 September 2004|publisher=University of California Press|isbn=978-0-520-23943-2|pages=12–}}</ref>

* “Saray akademiyası” nın qurulması.<ref>{{cite book|url={{google books|plainurl=y|id=rETxD8KcnUIC|page=145}}|title=Icons of the Middle Ages: Rulers, Writers, Rebels, and Saints|last=Matheson|first=Lister M.|publisher=ABC-CLIO|year=2012|isbn=978-0-313-34080-2|pages=145–}}</ref>

 

 

Natural təsərrüfatın hökmranlığı şəraitində və feodalların torpaq üzərində mülkiyyətinin möhkəmlənməsi nəticəsində Frank imperiyası zəiflədi<ref>{{cite book|url={{google books|plainurl=y|id=CurSh3Sh_KMC|page=226}}|title=Dictionary of World Biography: The Middle Ages|last1=Northen Magill|first1=Frank|last2=Aves|first2=Alison|publisher=Routledge|year=1998|isbn=978-1-57958-041-4|pages=226–}}</ref>. [[843]]-cü il [[Verden]] müqaviləsinə əsasən, Frank imperiyası [[Fransa]], [[Almaniya]] və [[İtaliya]] [[krallıq]]larına parçalandı. Yeni yaranmış [[krallıq]]lar da iri və xırda [[feodal]] mülklərinə parçalandı. Beləliklə, Qərbi [[Avropa]]da IX-XI [[əsr]]ləri əhatə edən [[feodal]] dağınıqlıq [[dövr]]ü başladı<ref>{{cite web|url=http://www.history.com/topics/charlemagne |title=Charlemagne |publisher=History.com |accessdate=14 January 2014}}</ref>. Feodal dağınıqlığı dövrünə aiddir:

* Natural təsərrüfatın hökm sürməsi;<ref>[http://www.route-gottfried-von-bouillon.de/index.php?rid=1307&cid=5&area=content Route Gottfried von Bouillon e.V. – deutsche Sektion]. Route-gottfried-von-bouillon.de. Retrieved on 7 September 2013.</ref>

* [[Feodal]]ların qəsr və qalalarda yaşaması;<ref>{{cite book|title=Dictionary of World Biography: The Middle Ages, Volume 2|page=226|isbn=978-1-579-58041-4|publisher=Routledge|date=1998|url=https://books.google.com.my/books?id=CurSh3Sh_KMC&pg=PA226&dq=Charlemagne+was+arguably+illegitimate+married+Bertrada&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false}}</ref>

 

=== Fransa krallığı ===

* Ən iri [[feodal]] mülkünün [[Normandiya]] (normand sözünün mənası “şimal adamı” deməkdir) [[hersoq]]luğunun olması;{{sfn|Collins|1987|p=105}}

* [[Feodal]] dağınıqlığının hökm sürməsi;{{sfn|Douglass|Bilbao|2005|pp=36–37}}

 

== Dağılması ==

 

Frank imperiyası möhkəm deyildi və buna görə tez süqut etdi. [[Franklar]]ın asılı hala saldığı tayfalar və xalqlar öz adətləri ilə yaşamağa davam edirdilər. Onlar müxtəlif dillərdə danışırdılar<ref>The date 481 is arrived at by counting back from the Battle of Tolbiac, which [[Gregory of Tours]] places in the fifteenth year of Clovis's reign.</ref>. Bu tayfalar və xalqlar müvəqqəti olaraq, yalnız silah gücünə birləşdirilmişdilər. Frank əyanları əvvəllər Böyük Karlı müdafiə edirdilər<ref>General [[Charles de Gaulle]] is cited (in the biography by David Schœnbrun, 1965), as having said "For me, the history of France begins with Clovis, elected as king of France by the tribe of the Franks, who gave their name to France. Before Clovis, we have Gallo-Roman and Gaulish prehistory. The decisive element, for me, is that Clovis was the first king to have been baptized a Christian. My country is a Christian country and I reckon the history of France beginning with the accession of a Christian king who bore the name of the Franks." (''Pour moi, l'histoire de France commence avec Clovis, choisi comme roi de France par la tribu des Francs, qui donnèrent leur nom à la France. Avant Clovis, nous avons la Préhistoire gallo-romaine et gauloise. L'élément décisif pour moi, c'est que Clovis fut le premier roi à être baptisé chrétien. Mon pays est un pays chrétien et je commence à compter l'histoire de France à partir de l'accession d'un roi chrétien qui porte le nom des Francs.'')</ref>. Çünki o, əyanlara yeni torpaqlar zəbt etməkdə və kəndliləri təhkimli hala salmaqda kömək edirdi. Lakin icma üzvlərinin torpaqlarını zəbt etdikdən sonra əyanlar artıq qüvvətli imperator hakimiyyətinə ehtiyac duymurdular. İri feodallardan başqa, xırda və kiçik feodallar da imperatoru müdafiə etmirdilər<ref name="Brown 2003 137"/>. Çünki onlar da artıq məqsədlərinə nail olmuşdular. Onlara verilən benefisi artıq irsi olaraq keçməyə başlamış, kəndlilər isə əsasən təhkimli halına salınmışdılar<ref name="Benoist, p. 294"/>.