Nəhəng planetlər: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:Gas giants in the solar system.jpg|thumbnail|300px|Nəhəng qaz planetləri.<br/> <small>Aşağıdan yuxarı: [[Yupiter]], [[Saturn]], [[Uran]] və [[Neptun (planet)|Neptun]].</small> ]]

'''Xarici planetlər''' ({{lang-en|Outer planets}}) — [[Günəş sistemi]]nin [[Asteroid qurşağı]]ndan kənarda yerləşən [[Yupiter]], [[Saturn]], [[Uran]] və [[Neptun (planet)|Neptun]] planetlərinə deyilir. Dörd xarici planet ya da nəhəng qaz planetləri [[Günəş]]in ətrafında dönən kütlənin 99%-ni təşkil edir. [[Yupiter]] və [[Saturn]]un atmosferləri əsasən [[hidrogen]] və [[helium]]dan ibarətdir. [[Uran]] və [[Neptun]]unNeptunun atmosferlərində əhəmiyyətli dərəcədə [[su]], [[ammonyak]] və [[metan]] buzu vardır. Bəzi astronomlar Uran və Neptunun nəhəng qaz planetləri kimi yox, nəhəng buz planetləri kimi təsnif olunmasını təklif etmişdir.<ref>Jack J. Lissauer, David J. Stevenson (2006). "Formation of Giant Planets" (PDF). NASA Ames Araştırma Merkezi; California Institute of Technology. </ref> Xarici planetlərin dördünün də halqaları vardır. Saturunun halqaları [[Yer]]dən müşahidə edilə bilir.

[[Uran]] [[Günəş]]dən uzaqlığına görə yeddinci planetdir. Böyüklüyünə görə görə [[Yupiter]] və [[Saturn]]dan sonra üçüncü olsa da, çəkisinə görə [[Neptun]]danNeptundan daha yüngüldür və dördüncü pillədə durur. Planetlərin içində ekliptik ilə 90 dərəcədən çox bucaq altında meyilliyə sahib olan tək planetdir. Günəşin ətrafında yanı üstə yatmış formada dönür. Nüvəsi digər nəhəng qaz planetlərindən daha soyuqdur və kosmosa daha az istilik yayır.<ref>Hawksett, David; Longstaff, Alan; Cooper, Keith; Clark, Stuart (2005). [http://adsabs.harvard.edu/abs/2005AsNow..19h..65H "10 Mysteries of the Solar System"]. Astronomy Now.</ref> Uranın 27 bilinən təbii peyki vardır. Bunlardan ən böyükləri [[Titaniya (peyk)|Titaniya]], [[Oberon]], [[Umbriel]], [[Ariel (peyk)|Ariel]], [[Miranda (peyk)|Miranda]]dır.

{{əsas|[[Neptun (planet)|Neptun]]}}

[[Neptun]] [[Günəş]]dən uzaqlığına görə səkkizinci planetdir. Neptun böyüklüyünə görə [[Yupiter]], [[Saturn]] və [[Uran]]dan sonra dördüncü pillədə dursa da, Urandan daha ağırdır və ağırlığına görə üçüncü pillədə durur. Daxili istiliyi Yupiter və Saturndan daha azdır.<ref>Podolak, M.; Reynolds, R. T.; Young, R. (1990). [http://adsabs.harvard.edu/abs/1990GeoRL..17.1737P "Post Voyager comparisons of the interiors of Uranus and Neptune"]. NASA, Ames Research Center.</ref> Neptunun bilinən on üç təbii peyki vardır. Ən böyük peyki olan [[Triton (peyk)|Triton]] maye [[azot]]dan olan [[qeyzer]]ləri ilə geoloji cəhətdən aktivdir.<ref>Duxbury, N.S., Brown, R.H. (1995). [http://web.archive.org/web/20151106231842/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/handle/2014/28034?mode=full "The Plausibility of Boiling Geysers on Triton"]. Beacon eSpace.</ref> Triton Neptunun öz oxu ətrafında hərəkətinin əksinə hərəkət edir. Bu xüsusiyyətinə görə əksinə hərəkət edən ən böyük təbii peykdir.

== Həmçinin baxİstinadlar ==

== İstinadlarHəmçinin bax ==

[[Kateqoriya:Astronomiya]]
[[Kateqoriya:Günəş sistemi planetləri]]