Bizans imperiyası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
k clean up, typos fixed: məhşur → məşhur using AWB |
||
Sətir 76:
Bizansın idarəçiləri özlərini [[Roma İmperiyası|Roma İmperatorluğunun]] gerçək mirasçıları olaraq qəbul etdilər, lakin başqa tərəfdən də Roma ilə əlaqələrini də davam etdirdilər. [[Qərbi Roma İmperiyası|Qərbi Roma İmperatorluğu]] kiçik dövlətlərə ayrılıb parçalanarkən, Bizans İmperatorluğu bütünlüyünü qorumağı bacardı. Beləliklə Bizans İmprratorluğu, klassik [[Yunanlar|yunan]] ve [[Romalılar|roma]] sivilizasiyalarının son mərkəzi oldu.
[[Osmanlı İmperiyası]]nın işğallarından sonra '''Bizans İmperiyasının''' əlində demək olar ki, təkcə [[İstanbul]] qalmışdı . 1453-cü ildə [[II Mehmed|Fateh Sultan Mehmed]]in [[İstanbul]]u fəth etməsindən sonra '''
== Etimologiyası ==
=== Sözün mənşəyi ===
''"Bizans İmperiyası"'' adı tarixçilərin Şərqi Roma İmperiyasına verdiyi addır və imperiyanın mövcud olduğu dövrdə heç bir mənbədə adı belə keçməmişdir. İmperiyanın [[Yunan dili|yunanca]] adı ''"Basileia tön Romania"'' (Roma İmperiyası) və ya sadəcə olaraq ''"Romania"'' idi. Şərqi Roma xalqı da özlərini romalı olaraq adlandırırdı. Türklər və ərəblər isə Rum kəlməsini istifadə edirdi.<ref name="Son İmparatorluk Osmanlı">Ortaylı, İlber (2006). ''Son İmparatorluk Osmanlı''<nowiki>. İstanbul: Timaş Yayınları.ISBN 975-263-490-7 s.44-45.</nowiki></ref> Qərbi Avropada imperiyanın adının ilk dəfə "Bizans" olaraq keçməyə başlanması alman tarixçi Hayronimus Volfun 1557-ci ildə ''"Corpus Historiae Byzantinæ"'' adlı əsəri ilə başlanmışdır. 1648-ci ildə ''"Byzantine du Louvre" ("Corpus Scriptorum Historiæ Byzantinæ")'' və 1680-ci ildə də Du Şarlın ''"Historia Byzantina"'' adlı əsərlərin yayımlanmasından sonra [[Şarl Lui Monteskyö]] kimi [[Fransızlar|fransız]] [[Maarifçilik|maarifçilər]] arasında ''"Bizans"'' adı
Daha əvvəllər [[Qərbi Avropa]]da imperiya ''"Imperium Graecorum"'' (Yunanların İmperiyası) olaraq adlandırılırdı. Xüsusilə də 800-cü ildə [[Böyük Karl|Şarlmanın]] [[:tr:III. Leo|Papa III. Leo]] tərəfindən [[Müqəddəs Roma imperiyası|Müqəddəs Roma]] İmperatoru (''Imperator Augustus'') olaraq taclandırılmasından sonra Roma mirası mövzusunda rəqabət başlamışdı. [[Papa]]<nowiki/>lar ya da Qərbdəki idarəçilər Şərqi Roma imperatorlarından bəhs edən zaman ''"Imperator Romæorum"'' deyirdilər, çünki ''"Imperator Romanorum"'' adı [[Böyük Karl|Şarlman]] və onun xələflərinə aiddir. Bu səbəblərdən tarixçilər belə qənaətə gəlir ki, ''"Bizans"'' termininin istifadə olunmasında məqsəd, [[Müqəddəs Roma imperiyası|Müqəddəs Roma İmperiyasının]] rəqibi Şərqi Roma İmperiyasını tarix səhnəsindən silmək kimi düşünülür.
| |||