Məhəmməd Rza Pəhləvi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
k clean up, typos fixed: hökümət → hökumət (2) using AWB
Sətir 10:
| sələfi = [[Rza şah Pəhləvi]]
| xələfi = yoxdur. Şahənşahlıq ləğv olunub və İran İslam Respublikası elan edilib.
| baş nazir = [[Məhəmməd Musaddıq]]</br />[[Əli Əmini]]</br />[[Əmir-Abbas Hoveyda]]</br />[[Şapur Bəhtiyar]]
 
| doğum tarixi = {{doğum tarixi|1919|10|26}}
Sətir 17:
| ölüm yeri = [[Şəkil:Flag of Egypt.svg|25px]] [[Qahirə]], [[Misir]]
| dəfn yeri = [[Əl-Rifahi məsçidi]]
| həyat yoldaşı = 1) [[Fövziyə bint Fuad]]</br />2) [[Sürəyya İsfəndiyari]]</br />3) [[Fərəh Pəhləvi]]
| uşaqları = '''oğulları:''' [[Rza Pəhləvi|Rza]], [[Əli Rza Pəhləvi|Əli Rza]] <br />'''qızları:''' [[Şahnaz Pəhləvi|Şahnaz]], [[Fərahnaz Pəhləvi|Fərahnaz]], [[Leyla Pəhləvi|Leyla]]
| dini = [[İslam]]
Sətir 29:
Məhəmməd Rza Pəhləvi [[1919]]-cü il oktyabrın 26-da [[İran]]ın paytaxtı [[Tehran]] şəhərində, görkəmli sərkərdə və [[Pəhləvilər]] sülaləsinin banisi, [[Rza şah Pəhləvi|Rza xan]]ın ailəsində anadan olmuşdur. [[1925]]-ci ildə Rza xan özünü İranın şahı və Məhəmməd Rzanı şahzadə elan edir. [[1935]]-ci ildə İsveçrədəki Institut Le Roseyi (kollec) bitirdikdən sonra İrana qayıdır və burada, [[Tehran]] hərbi məktəbində, hərbi təhsil alır.
 
[[İkinci dünya müharibəsi]] zamanı İran öz "neytrallığını" elan etsə də, ölkədə çox güclü faşist kəşfiyyatı vardı. Bunu bilən [[SSRİ|Sovet hökümətihökuməti]] və [[İngiltərə]] öz qoşunlarını İranın ərazisinə yeritdilər. [[SSRİ ordusu|SSRİ qoşunları]] [[Güney Azərbaycan]]a girdi. SSRİ İranın ərazisinə girməsini [[1922]]-ci ildə [[İran]] və [[SSRİ]] arasında olan müqavilə ilə izah etdi (həmin müqaviləyə görə əgər bir dövlətin təhlükəsizliyinə qarşı şərait yaranarsa digəri onun ərazisinə qoşun yeridə bilər). Ölkədə yaranmış olan vəziyyət [[Rza şah Pəhləvi|Rza şah]] öz oğlu Məhəmməd Rza Pəhləvinin xeyrinə taxtdan əl çəkdirir və [[Cənubi Afrika]]ya sürgün olunur.
 
=== Mussadıq islahatı və birinci sürgün ===
 
=== [[Ağ inqilab]] ===
[[1963]]-cü ilin əvvəlində Məhəmməd Rza Pəhləvinin hökümətihökuməti ümummilli islahatlar kursunu – Ağ İnqlab (انقلاب سفید Enghelāb-e Sefid) – elan edir. İslahatlar nəticəsində torpaq sahələri kasıb və kənd camaatına paylanılır. Meşələr milliləşdirilir. Hökumətin mülkiyyətində olan şirkətlər özəlləşdirilir. Qiymətlər tənzimlənilir. Ümummilli miqyasında yenidənqurma, abadlaşdırma və tikinti işlər aparılır. Həmçinin təhsil və mədəniyyət sahəsində də mühüm islahatlar başlanmışdı. İranlı minlərlə tələbə Avropada və Amerikada təhsil almağa göndərilir. Qadınların hüquqlarına da böyük diqqət yetirilir. İslahatların aparılmasında [[Əmir-Abbas Hoveyda]] ([[1965]] – [[1977]]-ci illərdə İranın baş naziri) böyük rol oynayırdı.
 
"Ağ inqilabın" əsasını torpaq islahatı təşkil edirdi.
Sətir 61:
 
== Peron və Məhəmməd Riza Şah ==
Ernest Peron, Məhəmməd Riza Şahın [[İsveçrə]]li dostuydu. [[Sürəyya İsfəndiyarı]] (şahın arvadı) onu nifrət yaradan, şeytan sifət, homoseksual və ... adlandırır. <ref>کاخ تنهایی. ثریا اسفندیاری بختیاری. ترجمه نادعلی همدانی. ناشرمترجم. تهران ۱۳۷۱ صفحات ۱۴۳ و ۱۴۴</ref>
 
"Şahənşah Ariyamehrin Əri" (شوهر شاهنشاه آريا مهر) adlı kitab [[Berlin]] şəhridə Məhəmməd-i Purkiyan adlı yazıçının qələmilə bu movzuya toxunur. <ref>شوهر شاهنشاه آریامهر. نوشته محمد پورکیان. چاپ برلین. مرداد ماه ۱۳۵۷</ref>
 
"Şahənşah Ariyamehrin Əri" (شوهر شاهنشاه آريا مهر) adlı kitab [[Berlin]] şəhridə Məhəmməd-i Purkiyan adlı yazıçının qələmilə bu movzuya toxunur. <ref>شوهر شاهنشاه آریامهر. نوشته محمد پورکیان. چاپ برلین. مرداد ماه ۱۳۵۷</ref>
 
== Foto şəkilləri ==