Arami dilləri: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k clean up using AWB
Sətir 1:
{{Dil məlumat qutusu
|rəng = Afro-Asiya
|adı = Arami dili
Sətir 25:
'''Arami dili''' - sami dil ailəsinə mənsub dil. Eramızdan əvvəl VI əsrdən Fars İmperiyasında beynəlxalq dil statusunu əldə etdi. Eramızın VII əsrində arami dilinin yerini [[ərəb dili]] aldı.
 
Arami dilinin [[Tarix|tarixitarix]]i qədim, orta və yeni arami [[Dövr|dövrlərinədövr]]lərinə ayrılır ([[Almanlar|alman]] [[Alim|alimialim]]i K. Bayerin təsnifatı).Qədim arami dövrü e.ə. 2-ci minilliyin sonu – 1-ci minilliyin əvvəlindən başlayır. Dövrümüzə qədər gəlib çatan ən qədim nümunələri e.ə. 9–7 əsrlərə aid epiqrafik abidələrdir. Müxtəlif mərhələlərdə [[Aşşur]] (e.ə 7 əsr) və [[Babilistan]] (e.ə.7–6 əsrlər), [[Əhəmənilər dövləti|Əhəməni]] (e.ə. 6–4 əsrlər) dövlətlərinin rəsmi [[Dil|dilidil]]i olmuşdur. [[Ellinizm|Ellin]] və [[Roma]] mərhələlərinin (e.ə. 3 əsr–eramızın 1 əsri) yazılı Arami dili də qədim arami dövrünə aid edilir. Bu dövrün ən mühüm [[Abidə|abidələriabidə]]ləri [[Əhdi-Ətiq|Əhdi-ətiqin]] arami mətnləri və [[Kumran əlyazmaları|Kumran]] arami yazılarıdır. Orta arami dövrü eramızın 2-ci əsrindən 1-ci minilliyin sonlarına qədər davam etmişdir. Bu mərhələdə ədəbi Arami dili formalaşmışdır. [[İslam dini|İslam dininin]]nin yayılması ilə [[Ərəb dili|ərəb dili]] tədricən Arami dilini sıxışdırıb aradan çıxarmışdır. Yazılı orta Arami dilində 22 işarədən istifadə edilsə də, kursivlər müxtəlif olmuşdur. Yeni arami dövrü [[Era|eramızınera]]mızın 2-ci minilliyindən başlayır. Müasir Arami dilində [[Suriya|Suriyada]]da ([[Dəməşq|Dəməşqdən]]dən şm.-ş.-də yerləşən üç kənddə), [[Kiçik Asiya|Kiçik Asiyanın]]nın c.-ş.-ndə, [[İraq|İraqın]]ın şm.-nda, [[İran|İranın]]ın şm.-q.-ndə, Ermənistanın ş.-ndə və [[Azərbaycan|Azərbaycanda]]da kiçik [[Etnik qruplar|etnik qruplar]] danışırlar. [[Dilçilik]] baxımından q. [Suriyada 3 [[Dil|dil]] ([[Dialekt|dialekt]])] və ş. (dillərin sayı məlum deyil) qollarına ayrılır. Tipoloji baxımdan Arami dili qədim mərkəzi [[Samisami dilləri|sami dillərinə]] yaxındır. Qədim Arami dilində 27-yə qədər samit fonem olmuşdur və onların sayı tədricən 22-yə enmişdir. Arami dili nominativ quruluşa malikdir ([[Sözlər|sözlərinsözlər]]in ardıcıllığı qədim Arami dilində: “predikat + subyekt +obyekt”; sonrakı mərhələlərdə: “subyekt + predikat + obyekt”). [[Əhdi-Cədid|Əhdi-cədidə]] görə arami dili [[İsa Məsih|İsa Məsihin]]in [[Ada dili|ana dili]] olmuşdur. <ref>{{AME|1|589}}</ref>
 
== Həmçinin bax ==
Sətir 31:
 
== İstinad ==
 
 
[[Kateqoriya:Arami dili| ]]