Altay dilləri: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Baskervill tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 46.197.138.202 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. |
|||
Sətir 1:
'''Altay dilləri''' — [[Ural-Altay dilləri]]nin Altay qoluna verilən addir. Altay dilləri [[Avropa]]dan, [[Orta Şərq]] və [[Orta Asiya]]dan [[Uzaq Şərq]]ə qədər uzanan böyük bir ərazidə yayılmış dil ailəsidir. Bu dil ailəsinə [[türk dilləri]], [[monqol dilləri]],[[tunqus-mancur dilləri]] daxildir.
Altay dil ailəsi –türk, monqol və tunqus-mancur budaqlarına şaxələnir. Türk dillərinin çoxlu təsnifatı mövcuddur. Onlardan biri türk dillərini beş qrupa ayırır:
Bulqar, cənub-qərb, şimal-qərb, cənub-şərq və şimal-şərq. Bu qrupun bütün dilləri hazırda da bir-birinə çox yaxındır.
Hazırda ölü dil olan bulqar və xəzər dilləri, habelə müasir çuvaş dili Bulqar qrupuna daxildir.
Cənub-qərb budağı ölü oğuz dilindən, türkmən, truxmen, azərbaycan, qaqauz və türk dillərindən təşkil olunmuşdur.
Tatar, başqırd, qazax, qırğız, altay, kumık, noqay, qaraqalpaq, qaraçay-balkar, qaraim, habelə ölü poloves və peçeneq dilləri; cənub-şərq qrupu özbək, uyğur və ölü caqatay dilləri Şimal-qərb qrupuna aiddir. Buraya yakut, tuva, xakas, şor, qaraqas, orxon habelə qədim uyqur ölü dili şimal-şərq dilinə aiddir.
Sətir 15:
Türk dilləri, və bu səbəbdən bu günki Türkcə, qok uzaqdan da olsa, Monqol, İvrit, Macar, Fin kimi dillər ilə də əlaqəlidir. Nə var ki, bu kimi baglanhlan qurmağa yarayan bənzərliklər, kogutluklar görəsən ortaq bir dildən gəlmə nəticəsində mudur? Yoxsa yaxın bölgələrdə bir zamanlar birlikdə oturmuş olmanın yaratdığı dil alışverişlerinin əks olunması vardır mı? Bu nöqtələrin müzakirə, Türkbilimciler arasında on illərdir sürüb gitmektedir.<ref>Özcan,BAŞKAN,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/T-Ue-RK-D%26%23304%3BL%26%23304%3B-GE%C7M%26%23304%3B%26%23350%3B%26%23304%3B.htm TÜRK DİLİ GEÇMİŞİ]"[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>
Tunqus-mancur dil budağı iki qrupa: tunqus və mancur qruplarına bölünür.
Tunqus qrupu Sibir və Aşağı Amur yarım qruplarına ayrılır. Sibir yarımqrupuna evenk (tunqus), even (lamut) və negidal dilləri daxildir. Aşağı Amur yarımqrupuna isə nanay (qold), udey, ulç, orok, oroç dilləri daxildir.
Mancur qrupu: mancur, sibo və ölü çjur-çjen dillərinə ayrılır. Bir çox alimlər türk, monqol və tunqus-mancur dil budaqlarının hər birini ayrı-ayrılıqda müstəqil dil ailələri kimi səciyyələndirirlər.
'''
*'''[[Türk dilləri]]'''
**[[Türk dili]]
| |||