Eskimos-aleut dilləri: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k clean up using AWB |
||
Sətir 30:
**** [[Qrenlandiya inuit dili]] və ya Qrenlandiya dili (öz dilində olan adı: ''Kalaallisut'')
¹ 1997 ilde yox olan Sirenik yupik dilini bazıları Yupik dillerinden qabul edərkən, Menovşçikov (''Меновщиков'') <ref>[http://www.philology.ru/linguistics4/menovshikov-97a.htm Г. А. Меновщиков (1997), ''Сиреникских эскимосов язык''], Языки мира. Палеоазиатские языки. – М., 1997. – С. 81-84 (<font color="grey">= ''Генетически С.э.я. относится к эскимосско-алеутской семье; по всей вероятности, он представляет собой последний сохранившийся осколок третьей ветви эскимосских языков, наряду с юпикской и инуитской. Он характеризуется значительным сходством синтаксиса и отчасти морфологической структуры с языками юпикской группы; вместе с тем, лексика и в какой-то степени фонетика включает значительное число отличающихся элементов.'' )</font>)
== Anadili ==
[[Alyaska]]da [[1980]] və [[1992]]-ci illərdə, Eskimo-Aleut dillərində dannışa bilən əhali <ref>[http://ir.minpaku.ac.jp/dspace/bitstream/10502/808/1/SES44_012.pdf Panu Hallamaa (1997), Unangam Tunuu and Sugtestun: A Struggle for Continued Life],</ref>
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="5"
Sətir 142:
* Azərbaycan dilində iyelik tamlaması (''genitive'' + ''possessive'') ilə ifadə edilən (mis: adamın evi) yapılar, Eskimos-Aleut dillərində iyelik tamlaması olmadığı üçün ona yaxın başqa bir yapıyla (''relative'' + ''absolutive'') qurulur:
** Aleut dili:
*** '''Unanga'''<font color="green">'''m'''</font> '''tunu'''<font color="green">'''u'''</font> : Aleut dili
*** '''tayaĝu'''<font color="green">'''m'''</font> '''ula'''<font color="green">'''a'''</font> : adamın evi
*** '''tayaĝu'''<font color="green">'''s'''</font> '''hla'''<font color="green">'''ngis'''</font> : adamın oğulları
*** '''alaĝu'''<font color="green">'''m'''</font> '''qa'''<font color="green">'''a'''</font> : dəniz balığı
*** '''isuĝ'''<font color="green">'''im'''</font> '''ajaga'''<font color="green">'''a'''</font> : dişi suiti
*** '''sabaaka'''<font color="green">'''m'''</font> '''tutuusi'''<font color="green">'''ki'''</font> : köpəğin qulaqları
** Alyaska yupik dili:
*** '''qaya'''<font color="green">'''m'''</font> '''paa'''<font color="green">'''nga'''</font> : kayağın ağzı
*** '''nuna'''<font color="green">'''m'''</font> '''iqu'''<font color="green">'''a'''</font> : tundranın sonu
** İnyupik dili:
*** '''tuttu'''<font color="green">'''m'''</font> '''nagru'''<font color="green">'''a'''</font> : Şimal maralının buynuzu
*** '''tuttu'''<font color="green">'''m'''</font> '''niaqu'''<font color="green">'''a'''</font> : Şimal maralının qafası
** Şərqi Kanada inuit dili:
*** '''illu'''<font color="green">'''up'''</font> '''ukkua'''<font color="green">'''nga'''</font> : evin qapısı
*** '''anaana'''<font color="green">'''ma'''</font> '''illu'''<font color="green">'''nga'''</font> : anamın evi
** Qrenlandiya inuit dili:
*** '''piniart'''<font color="green">'''up'''</font> '''qaja'''<font color="green">'''a'''</font> : ovçunun kayağı
*** '''Kaal'''<font color="green">'''ip'''</font> '''illu'''<font color="green">'''a'''</font> : Karl'ın evi
* Eskimos dillərində masdar (''infinitive'') olmadığı üçün sözlüklərdə [[feil]]ler ümümü olaraq üçüncü tək şahıs bildirme kipi (''indicative'') olaraq yeralır və ya tire (-) ile feil kökü belirtilir.
|