Yarasalar: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Gramer düzeltildi Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə iOS tətbiqetməsi vasitəsilə redaktə |
||
Sətir 27:
Pipistrellus pygmaeus ([[piqmey şəbpərə]]) bu yaxınlarda Qərbi Azərbaycanda və Lənkəranda qeydə alınmışdır (xəritə). Bütün yarasalar son dərəcə xeyirli heyvanlar kimi mühafizə olunurlar. Tədqiqatlarımıza görə Küli şəbpərələrinin sıxlığı çox olan Kür-Araz ovalığının bəzi məntəqələrində onlar bir gecədə 7,5 kq müxtəlif həşərat yeyirlər, bunu onların bütün aktiv olduqları dövr (8 ay) üçün hesablasaq bu rəqəm 1,8-2,4 ton edir. Lənkəran düzənliyində Küli və cırtdan şəbpərələrin sıxlığı bir kv. km-də 1000 fərddən artıq olduğu məntəqələrdə onlar bir gecədə 30 kq qədər həşərat kütləsini məhv edir, onların bütün aktiv dövrlərində bu rəqəm 7 tona çatır. Həmin həşəratların 70 %-i bitkiyeyən və qansoran növlərdir.
=Ümumi məlumat=
İnsanların uydurduqları bir çox “qorxunc varlıqlar” içində vampirlərin xüsusi yeri var. Guya onlar gecələr peyda olur və insan qanı ilə qidalanır. Vampirlər bir çox xüsusiyyətlərinə görə yarasalara çox bənzəyir - hər ikisi gecə varlıqlarıdır və bu səbəbdən insanlar arasında vahimə yaradırlar: yəqin ki bizim əcdadlarımız gecə qəflətən peyda olan və gecənin qaranlığında da yoxa çıxan hər şeydən qorxurmuşlar.
Əslində isə yarasaların əksəriyyəti zərərsiz varlıqlardır, onlar insanlar üçün adi bir sərçənin yaratdığı təhlükədən artığını yaratmırlar. Bununla belə Cənubi Amerika yarasaları içərisində həqiqətən də əsl vampirlər var. Bu isə nağıl deyil, onlar həqiqi qaniçənlərdir. Onların başlıca şikarı çox da böyük olmayan meşə heyvanları və bəzən də quşlar olur. Çox vaxt ev heyvanlarına da hücum edirlər. Bu uçan siçanların fürsət düşən kimi insan qanı ilə də qidalanması təəccüb doğurmaz – axı insanların bədəni xəzlə örtülməyib, nazik dərini dişləmək isə çox asandır.
Yarasanın ağız suyu vasitəsi ilə yaraya qanı laxtalanmağa qoymayan xüsusi maddə düşür. Buna görə də yaradakı qan uzun müddət axmaqda davam edir.
Bəzən, eşşək və ya qatır azaraq meşə kənarında gecələməli olur. Bu zaman heyvana eyni anda bir sürü vampir hücum edir (bir koloniyada yüzlərlə yarasa olur). Səhərə yaxın isə bədbəxt heyvanın bədəni qanı axan yaralarla dolur. Tarixən belə hadisələr dəhşətli əfsanələrin yaranmasına səbəb olub.
Yarasalar bir çox növlərə bölünüb müxtəlif təbii şəraitlərdə yaşasalar da, onların vərdişləri çox oxşardır. Demək olar ki, bütün yarasalar gecə həyatı yaşayır, gündüzlər isə başı aşağı sallanaraq yatırlar. Onlar heç vaxt yuva qurmur və əksərən qrup halında yaşayır.
Ən çox mağaralarda, istifadəsiz mədənlərdə, dərələrdə və ağac koğuşlarında yaşayan yarasalar bir çox hallarda köhnə evlərdə və onların çardaqlarında da məskunlaşır.
==Maraqlı məlumatlar==
• Yarasa yeganə uçan məməli heyvandır.
• Iri yarasalar da vardır ki, bunlara "uçan itlər " də deyirlər. Belə yarasalar qanadlarını açdıqda 1,5 m-ə çatır. Bağlara və bağçalara ziyan vurur, hətta insanlara da hücum edir.
| |||