*Qunduz su bəndini necə tikir Canlı aləmdə qunduzlar tikinti ilə məşğul olan yeganə heyvanlar deyil. Lakin onlar bunu elə məharətlə edir ki, bizə yalnız həsəd aparmaq qalır. Mükəmməl arı pətəkləri və quş yuvaları nə öz miqyasına, nə də yüksək mühəndis quruluşuna görə qunduzların tikdiyi su bəndləri ilə müqayisə edilə bilməz. <br />Qunduzların qurduğu bəndlər o dərəcədə mükəmməldir ki elə bil onları yalnız insanlar tikməyə qadirdir və bu səbəbdən qədimdə onları sehrlənmiş insanlar sayırdılar. Hətta ən dəqiq müşahidə zamanı belə qunduz bəndlərində heç bir qüsur tapmaq mümkün deyil. Bəs onlar bunu necə bacarır? Bu suala cavab vermək üçün qunduzlarla yaxından tanış olmaq lazımdır. <br />Qunduzlar həyatlarının çox hissəsini suda keçirir, məharətlə üzə və suyun dibinə baş vura bilirlər. Quruda isə nisbətən kobud hərəkət edirlər. Bu da onların həyat tərzinin bir çox xüsusiyyətini müəyyənləşdirir. Bu heyvanların yuvaları iki hissədən ibarətdir. Yuvaya giriş suyun dibində olsa da yaşayış otağı suyun üzərində yerləşir. Yuvalarının bu quruluşu onları bir çox təhlükədən qoruyur. Su yuxarı mərtəbəni basmasın və ya əksinə girişdən su çəkilməsin deyə qunduzlar bənd düzəldir və çayın səviyyəsini nizamlayırlar. Çay həddən artıq enlidirsə və bənd düzəltmək mümkün deyilsə qunduzlar yuvalarını çay kənarında tikirlər. Bu zaman onlar yuvaya bir neçə yerdən giriş açırlar. <br />Yüksək axını olan çaylarda qunduzlar əsas bənddən əlavə dəniz dalğaqıranını xatırladan bir neçə əlavə bənd də qururlar. Hər gün bəndlərin sazlığını yoxlayan heyvanlar zəif yer aşkarladıqda o dəqiqə qüsuru aradan qaldırmağa girişirlər. Əgər zədələnmiş yer böyükdürsə bərpa işlərini bir neçə qunduz ailəsi birlikdə aparır. <br />Bütün bu proseslər uyğun yerin tapılması ilə başlayır. Belə ki gələcək yuvanın yaxınlığında bənd tikmək üçün xeyli ağac olmalıdır. Mişara oxşayan sərt və iti dişlərin köməyi ilə qunduzlar ağacları dibindən kəsərək suya yıxır, daha sonra gövdələri və budaqları suyun dibinə şaquli olaraq basdırırlar. Boşluqları doldurmaq üçün isə onlar ağac budaqları, qamış, həmçinin müxtəlif ölçülərdə olan daşlardan və lildən istifadə edirlər. <br />Adətən qunduzlar cüt olaraq işləyirlər. Onlardan biri iş görən zaman, digəri keşik çəkir və dincələrək öz növbəsini gözləyir. Bununla da iş prosesinin fasiləsiz davam etməsi təmin olunur. Qunduzların tikdikləri su bəndlərinin miqyası heyrətamizdir. Amerikanın Montana ştatında yerləşən Cefferson çayında qunduzlar tərəfindən 700 metr uzunluğunda bənd tikilib. Hazırda o, məlum olan ən böyük qunduz bəndidir. Miqyasından əlavə qunduzların tikdiyi bəndlər möhkəmliyi ilə də diqqəti çəkir. Bir çox bəndlər hətta atlının da ağırlığına tab gətirə bilirlər. <br />Bəndin tikintisinə başlayan qunduzlar qüvvələrini əsirgəmədən işləyirlər. On metrlik orta bəndin tikintisi üçün qunduz ailəsinə cəmi bir həftə vaxt kifayət edir. Qunduzun evi isə ailəni pis hava şəraitindən, soyuqdan, vəhşi heyvanlardan qoruyan etibarlı tikilidir. Yaşayış otağının daxilində hər zaman nümunəvi təmizlik hökm sürür. Yemək yeyib qurtardıqdan sonra bu təmizkar heyvanlar rahat yatmaq üçün yemək qalıqlarını yığışdırırlar. <br />
