Buğda: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k 185.30.89.14 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Eminn tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma |
k Texniki düzəliş |
||
Sətir 31:
}}
'''{{latb|Triticum}}''' ({{
Kökləri saçaqlı, 14-40 sm arasında uzun saplaqlı bir bitkidir. Buğda ən çox yetişdirilən taxıl olaraq yerini almışdır. Bunun əsas səbəbləri arasında, müxtəlif iqlim şərtlərinə göstərdiyi uyum, qidalandırıcı xüsusiyyəti, xammal olaraq istifadə olunan sahənin genişliyini göstərə bilərik.
Sətir 390:
== Səpin tarixi. ==
Payızlıq buğdanın səpilməsi ilə olaraq dağlıq ərazilərdə dəniz səviyyəsindən
== Səpin-sücərmə. ==
Sətir 402:
== Qış sakitliyi dövrü ==
Qış sakitliyi dövrü payızlıq bitkilər üçün havanın orta sutkalıq temperaturunun payızda 3<sup>0</sup>C-dən aşağı, yazad isə həmin həddən yuxarı keçməsi müddəti qəbul edilir.
Azərbaycan ərazisində, xüsusən düzənlik hissələrdə nisbi qış sakitliyi dövrü müşahidə edilir. Çünki. Qışda belə ayrı-ayrı günlərdə, yəni havnın orta sutkalıq temperaturunun 3<sup>0</sup>C-dən yuxarı olduğu dövrlərdə vegetasiya davam edir. Bəzən isə, hətta bir inkişaf fazası digəri ilə əvəz olunur.
Sətir 408:
Bu dövr təqridən 2-3 ay davam edir və ümumi vegetasiya müddətinin 25-40%-ni əhatə edir (şəkil....). Respublikanın cənub-şərqində yerləşən Lənkəran ovalığında isə bu faza çox qısa müddəti əhatə edir, bəzən isə ümumiyyətlə orada qış sakitliyi dövrü heç müşahidə olunmur. Buna görə də respublikanın dağətəyi və alçaq dağlıq hissələrində bu dövrü nisbi qış sakitliyi dövrü adlandırmaq daha doğru olardı.
Boruatma fazası. Bu inkişaf fazası respublikanın bütün ərazilərində yazda, daha çox qprel ayında müşahidə eidlir (şəkil....). Burada da şaquli zonallıq özünü biruzə verir. Belə ki, boruatma ilk olaraq düzənlik, sonra dağətəyi, daha sonra isə orta dağlıq zonada müşahidə edilir. Aran rayonlarında bu faza martın axırı, aprelin əvvəllərində baş verir. Böyük və Kiçik qafqazın dağətəyi hissələrində I və II ongünlükləri ərazində payızlıq buğdanın boruatma fazası başa çatır. Mayın əvvəllərində isə boruatma fazası Böyük və Kiçik Qafqazda,
== Sünbülləmə fazası. ==
Payızlıq buğdanın məhsuldarlığında çox mühüm rol oynana bu inkişaf fazası respublikanın bütün ərazisində may ayında müşahidə olunur və əvvəlki fazada olduğu kimi burada da şaquli zonallıq qanunu tamamilə gözlənilir. Sünbülləmə ilk olaraq 25 apel-5 mayda Kür-Araz ovalığında və dağətəyi maili düzənliklərdə müşahidə olunur (şəkil .....).
25 maya qədər bu faza Kiçik Qafqazda və Böyük Qafqazın şimal yamacında
== Mum yetişmə ==
Bu inkişaf fazası qanunauyğunluğa müvafiq olaraq əvvəlcə Kür-Araz ovalığında başlayır və tədrisən dağətəyi maili düzənliklərə və aşağı və orta dağlıq zonya keçir. Bu ərazilərdə fazanın inkişafı sürətli keçsədə, dağlara doğru onun sürəti azalır (şəkil....). İyul ayında payızlıq buğda dəniz səviyyəsindən
Mum yetişmə fazası başa çatandan təqribən 10-12 gün, bəzən isə 8-10 gün sonra hər yerdə payızlıq buğda tam yetişmə fazasını naşata çatırır və biçin başlanır.
Payızlıq buğdanın tam vegetasiya dövrü (səpindən yetişməyə qədər) ovalıq-düzənliklərdə və eləcə də dağətəyi hissələrdə 230-250 gün, dağlıq hissələrdə isə 280-300 gün davam edir (şəkil...). 230 günlük izoxətt Şirvan, Cənub-Şərqi Şirvan, Qarabağ, Muğan və Mil düzlərini, həmçinin Abşeronu əhatə edir. Dağlara doğru vegetasiyanın davamiyyəti bir qədər artır. Belə ki, 280 günlük izoxətt
== İstinadlar ==
|