Astrofizika: Redaktələr arasındakı fərq

'''Astrofizika''' ({{langdil-grc|ἀστήρ}} — "ulduz" və {{langdil-grc2|φυσικά}} — "təbiət") — [[Astronomiya]] və [[fizika]]nı birləşdirən, ulduzlar, qallaqtikalar və s. kimi astronomik obyektlərlə baş verən fiziki prosessləri öyrənən elm. Astrofizika, əslində müasir astronomiyanın ən böyük və sürətlə inkişaf edən bölmələrindən biri hesab edilir və kosmokimya ilə birgə ulduzların, kometlərin, dumanlıqların, planetlərin fiziki və kimyəvi tərkiblərini də öyrənir. Fotometrik və fotoqrafik araşdırmaları bəzən astrofotoqrafiya və astrofotometriya terminləri ilə də ifadə edirlər.

Hər nə qədər astronomiya yazılmış tarixi qədər köhnədirsə də, uzun müddətdir yer fizika işindən ayrı qaldı. Aristotel dünya görüşündə, səmadakı cəsəd dəyişməyən kürelermiş kimi görünərkən, tək hərəkəti bir dairə içində vahid bir hərəkət idi; dünyasal dünya, böyümə və pozulma yaşayan və təbii hərəkəti düz bir xəttə idi və Hərəkətli obyekt hədəfinə çatdı. Nəticə olaraq, səmavi bölgənin kontinental sahədə əsaslı olaraq fərqli bir növdən edilmiş olduğu; Ya Atəş Platon tərəfindən qorunur ya da Aether, Aristo tərəfindən qorunur. 17-ci əsrdə Galileo, Dekart, və Newton kimi təbii filosoflar, səma və yer bölgələrin oxşar materialdan edildiyini və eyni təbii qanunlara tabe olduqlarını müdafiə etməyə başladılar. Onların meydan oxuma vasitələri hələ bu iddiaları sübut etmək üçün icad edilmədiyi idi.

Günəş və ulduz tayflarını genişləndirilənlərin arasında 1868-ci ildə günəş spektrlarında parlaq, qaranlıq xəttlər təsbit edən Norman Lockyer da vardı. Müxtəlif istilik və basınçdaki elementlərin spektrumunun araşdırmaq üçün kimyaçı Edward Frankland ilə birlikdə çalışaraq, solar spektrdə sarı bir xətti hər hansı bir bilinən element ilə birləşdirəbilmədi.

1925-də Cecilia Helena Payne (daha sonra Cecilia Payne-Gaposchkin), Radcliffe Kollecində spektral sinifləri ulduzların istiliyinə bağlamaq üçün ulduz atmosferlerine İyonizasyon nəzəriyyəsi tətbiq təsirli bir doktorluq dissertasiyası yazıb. Ən əhəmiyyətlisi, ulduzların başlıca komponentləri hidrogen və helium olduğunu kəşf etdi. Bu kəşf o qədər gözlənilməz ki dissertasiyasında oxuyanlar onu nəşr əvvəl nəticəsində dəyişdirməyə razı etdi. Bununla birlikdə, daha sonrakı araşdırmalar onun kəşfini təsdiqləmişdir.

Məlumdur ki, [[astronomiya]] [[Göy cisimləri|göу cisimləri]]<nowiki/>nin hərəkətlərini, quruluşunu və inkişafının [[Təkamül|təkammül]] mərhələlərini öyrənən bir elmdir. Bu mərhələlərin öyrənilməsində astronorniyada müşahidənin rоlu çох böyükdür. Göу cisimlərinin fiziki halını, [[kimyəvi tərkib]]<nowiki/>ini və onlarda gedən [[Fiziki hadisələr|fiziki hаdisələr]]<nowiki/>i [[astronomiya]]<nowiki/>nın nisbətən cavan bir bölməsi olan olan [[astrofizika]]<nowiki/>da öyrənirlər. Astrofizikanın yaşı təxminən 150 ildir, оnun yaranma tarixi 1859-cu ildə Q.R.Kirxhof və R.V.Вunzen tərəfindən spektral analiz metodunun kəşfindən sonra başlayır. Вunа baxmayaraq, hazırda astrolizika sаhəsində tədqiqatlar [[elektromaqnit şüalanması]]<nowiki/>nın bütün diapazonIarında aparılır. Ona görə də astrofizika astronomiyanın çox geniş və sürətlə inkişaf edən bir sahəsinə çevrilmişdir. <ref name=":0">N.Z.İsmayılov Praktik Astrofizika Bakı,2012 s-9</ref>