Bakı metrosunda partlayışlar (1994): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 27:
|commons =
}}
'''Bakı metrosunda partlayışlar''' — [[1994]]-cü il martın 19-da və iyulun 3-də [[Bakı Metropoliteni|Bakı metropolitenində]] baş vermiş terror aktlarıdır. Bu iki partlayışda ümumilikdə 27 nəfər həlak olmuş və 91 nəfər yaralanmışdır.<ref name=freedom/>
 
== 20 Yanvar metrostansiyasında partlayış ==
=== Hadisələrin xronikası ===
19 mart saat 13:00-də [[20 Yanvar metrostansiyası]]nda partlayış baş verir. Saat mexanizmi ilə təchiz edilmiş əldədüzəlmə partlayıcı qurğu qatarın ilk vaqonunda, qatar dayanarkən partlayır. Partlayış nəticəsində 14 nəfər həlak olmuş və 49 nəfər yaralanmışdır.<ref name=freedom>{{cite web |title=Bakı metrosunda terror tarixçəsi |url=https://www.azadliq.org/a/1996693.html |website=www.azadliq.org |publisher=www.azadliq.org |accessdate=17 yanvar 2019}}</ref> Həlak olanların arasında terror hücumunun icraçısı Oktay Qurbanov və [[Azərbaycan Respublikasının xalq artistlərinin siyahısı|Azərbaycan Respublikasının xalq artisti]] [[Rafiq Babayev (bəstəkar)|Rafiq Babayev]] də var idi.
 
=== İstintaq ===
Sətir 37:
== 28 May metrostansiyası ilə Gənclik metrostansiyasının arasında partlayış ==
=== Hadisələrin xronikası ===
31994-cü ilin iyul saatayının 3-də [[Bakı metrosu]]nda ikinci terror aktı oldu. Saat 20:30-da [[28 May metrostansiyası]]ndan çıxmış qatarın ikinci vaqonunda partlayış baş verir. Bomba qatarçıxan, [[Gənclik metrostansiyası]]nın beşplatformasından yüz500 metr məsafədəsindəqalmış, olandaelektrik partlamışdıqatarın ikinci vaqonunda partlayış baş verir. Partlayışdan sonra qatarda yanğın baş verir. Terror aktı nəticəsində 13 nəfər həlak olmuş və 58 nəfər isə yaralanmışdır.
 
=== İstintaq ===
"28 May" və "Gənclik" metrostansiyaları arasında partlayışın təşkil edilməsi faktı ilə fakt üzrə [[Moskva]]da Azərbaycan vətəndaşı Azər Aslanov həbs edildi. [[1997]]-ci ilin [[29 noyabr]] tarixində Azərbaycana ekstradisiya edilir. [[1998]]-ci ildə Aslanov öz ifadələrində bildirir ki o, Bakı metropolitenində teror aktı törədmək göstərişini erməni əsirliyində olarkən, erməni yazıçısı [[Zori BalayandanBalayan]]dan alıb. Məhkəmənin hökmü ilə Azər Aslanov ömürlük həbs cəzasına layiq görülmüşdür.
 
İstintaq nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, 13 yanvar 1994 -cü ildə [[Qarabağ|Qarabağda]]da erməni əsirliyinə düşmüş Azər Aslanov, Ermənistanda[[Ermənistan]]da olarkən erməni xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlığa cəlb edilmişdir, belə ki,. onuOnu azad etmək bahanəsibəhanəsi ilə 16 iyun 1994-cü ildə anası Tədjibat Aslanova ermənilər tərəfindən İrəvana[[İrəvan]]a dəvət olunurolunmuş, Azər Aslanova isə anasının qirovgirov olduğunu və onun azad olunması üçün Aslanovun Bakı metropolitenində partlayış təşkil etməli olduğu bildirilir. Bundan sonra 3 iyul 1994 -cü ildə, İrəvan — [[İrəvanMineralnıye Vodı]] Mineralniye Vodi, [[Bakı]] marşrutu ilə Aslanov erməni xüsusi xidmət orqanlarının hazırladıqları saxta sənədlərlə Azərbaycana qəlirgəlmiş, terror aktını törədirtörətmiş və Ermənistana qayıdır,qayıtmışdır. yalnızYalnız bundan sonra onun qirovluqdagirovluqda saxlanan anası azad edilir və onlar Ermənistanı tərk edirlər. Terror aktının təlimatçıları, Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları, olan polkovnik Karen Baqdasaryan və kapitan Seyran Sarkisyan olmuşlar.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=bdIB4OlmOM8 |title=С теракта в Бакинском метро минуло 24 года |author=CBC |date= 19.03.2018|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2018-03-20 |language=ru }}</ref>
 
Aslanovun ifadələri əsasında, məhkəmənin göstərişi ilə Zori Balayana qarşı cinayət işi açılır, [[1999]] -cu ildə Azərbaycan respublikasının baş prokurorluğunun təqdimatı əsasında Balayan İnterpolun[[İnterpol]]un xətti ilə beynəlxalq axtarışa elan edilir. Daha sonra o, [[MDB]] dövlətlərində də, beynəlxalq axtarışa verilir. [[2001]]-ci ildə Ermənistan tərəfinin müraciəti əsasında İnterpol Balayanı axtarışda olan şəxslər siyahısından çıxarır.
 
== İstinadlar ==
Sətir 89 ⟶ 94:
== İkinci partlayış ==
{{Əsas|Bakı metrosunda terror (3 iyul, 1994)}}
3 iyul saat 8.30 "28 May" stansiyasından çıxmış qatarın ikinci vaqonunda partlayış baş verir, partlayışdan sonra qatarda yanğın baş verir, terror aktı nəticəsində 13 nəfər həlak olmuş 58 nəfər isə yaralanmışdır.
 
Terror aktını törədməktə şübhəli bilinən [[Azərbaycan]] respublikasının vətəndaşı, Azər Aslanov [[Moskva]] şəhərində həbs olunur, və Azərbaycana ekstradisiya edilir.
 
[[1998]]-ci ildə Aslanov öz ifadələrində bildirir ki o, Bakı metropolitenində teror aktı törədmək göstərişini erməni əsirliyində olarkən, erməni yazıçısı Zori Balayandan alıb. Məhkəmənin hökmü ilə Azər Aslanov ömürlük həbs cəzasına layiq görülmüşdür.
 
İstintaq nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, 13 yanvar 1994 cü ildə [[Qarabağ|Qarabağda]] erməni əsirliyinə düşmüş Azər Aslanov, Ermənistanda olarkən erməni xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlığa cəlb edilmişdir, belə ki, onu azad etmək bahanəsi ilə 16 iyun 1994-cü ildə anası Tədjibat Aslanova ermənilər tərəfindən İrəvana dəvət olunur, Azər Aslanova isə anasının qirov olduğunu və onun azad olunması üçün Aslanovun Bakı metropolitenində partlayış təşkil etməli olduğu bildirilir. Bundan sonra 3 iyul 1994 cü ildə, [[İrəvan]] Mineralniye Vodi, Bakı marşrutu ilə Aslanov erməni xüsusi xidmət orqanlarının hazırladıqları saxta sənədlərlə Azərbaycana qəlir, terror aktını törədir və Ermənistana qayıdır, yalnız bundan sonra onun qirovluqda saxlanan anası azad edilir və onlar Ermənistanı tərk edirlər. Terror aktının təlimatçıları, Ermənistan xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları, polkovnik Karen Baqdasaryan və kapitan Seyran Sarkisyan olmuşlar.<ref>{{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=bdIB4OlmOM8 |title=С теракта в Бакинском метро минуло 24 года |author=CBC |date= 19.03.2018|work= |publisher=[http://youtube.com Youtube.com] |accessdate=2018-03-20 |language=ru }}</ref>
 
Aslanovun ifadələri əsasında, məhkəmənin göstərişi ilə Zori Balayana qarşı cinayət işi açılır, [[1999]] cu ildə Azərbaycan respublikasının baş prokurorluğunun təqdimatı əsasında Balayan İnterpolun xətti ilə beynəlxalq axtarışa elan edilir. Daha sonra o, [[MDB]] dövlətlərində də, beynəlxalq axtarışa verilir.
 
[[2001]] ci ildə Erməni tərəfinin müraciəti əsasında İnterpol Balayanı axtarışda olan şəxslər siyahısından çıxarır.