Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1578–1590): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 117:
34"/> [[24 avqust|Avqustun 24-də]] Osmanlı ordusu sakinlərinin tərk etmiş olduğu [[Tiflis]]i, sonra isə həm də [[Qori]]ni ələ keçirdi. İstalaçılar Tiflisdə Məhəmməd paşanın başçılığı altında altı min nəfərlik hərbi dəstə saxladılar. Zəgam və Geram hakimi də türklərə tabe oldu. Gürcüstan Osmanlı qoşunu tərəfindən işğal edildikdən sonra Şəki hakimi İsa xan öz mülkünü tərk edərək Səfəvilərin sarayına getdi.<ref>{{harvnb|Фарах Гусейн|2005|pp=37-38}}</ref><ref>{{harvnb|Oqtay Əfəndiyev|2007|pp=174-175}}</ref>
1578-ci il sentyabrın əvvəlində Osmanlı qoşunları [[Qanıxçay|Qanıx çayı]]na çatdılar. Onlar əhalisi və yaşıllığı olmayan [[Şirak]] düzündən keçərək ərzaq cəhətdən ciddi çətinlik çəkdilər. Aclıq və üzücü yürüş qoşununun mənvi ruhunu əsaslı surətdə sarsıtdı. [[Sipahilər]] və [[yeniçərilər]] yürüşdən imtina edərək geri qayıtmağı tələb etdilər. Osmanlı salnaməçilərinin yazdığına görə, “''bir qrup döyüşçü sərkərdəyə yaxınlaşaraq bildirdi: “Sən bizi dəli edəcəksən. Nə vaxtadək bu boş və yaşayış olmayan çöllərdə gedəcəksən. Sən qayıtmalısan. Biz qayıtmağa etiraz edən yoldaşlarımızı öldürərik. Bizim üçün əvvəlcə həyat, sonra isə bütün dünya vacibdir. Biz nə Qanıqdan keçmək, nə də Şirvan ölkəsini ələ keçirmək arzusunda deyilik.''”<ref>{{harvnb|Фарах Гусейн|2005|p=43}}</ref>
İsgəndər bəy Münşinin məlumatına görə, “''xeyli yubanmadan sonra Əmir xan on minlik qoşunla Təbrizdən çıxaraq [[Məhəmməd xan Ustaclı|Məhəmməd xan Toxmağ]]ın köməyinə gəldi. Çıldır yaxınlığında darmadağın olunmaq, Mustafa paşanın Gürcüstan və Şirvan istiqamətində hərəkət etməsi xəbəri ona çatdı. Əmir xan Qarabağa tərəf üz tutdu, burada ona qoşulan İmamqulu xanla bərabər [[Alazan]] sahilində Osmanlı ordusunun böyük dəstəsinə hücum etdilər. Qızılbaşlar 2 min nəfərə yaxın adam öldürdülər. Onların əlinə böyük miqdarda qənimət keçdi. Qızılbaşlar 2 min nəfərə yaxın adam öldürdülər. Onların əlinə böyük miqdarda qənimət keçdi.''”<ref name="İsgandar-2
Sətir 123:
Bu məlumatı türk tarixçisi Münəccimbaşı da təsdiq edir və əlavə olaraq göstərir ki, “''bu zaman qızılbaşlar ləvazimatı ilə birlikdə min dəvə və 3 min at ələ keçirmişdilər.''” Bundan əlavə bir sıra Osmanlı başçıları qızılbaşlara əsir düşmüşdü.<ref name="İsgandar-2
35">{{harvnb|İsgəndər bəy Münşi|2010|p=235}}</ref> Bu qələbədən sonra Əmir xan Qarabağa qayıtmaq və Səfəvi şəhzadəsi [[Həmzə Mirzə]]nin başlıca qüvvələrinin yaxınlaşmasını gözləmək fikrində idi. Lakin onun oğlu Sultan Murad xan “dəliqanlı qızılbaş döyüşçüləri” adlanan dəstəsi ilə Alazan çayını keçdi və rəqibinə bir daha zərbə endirdi. Lakin onun dəstəsi osmanlılar tərəfindən mühasirəyə alındı və darmadağın edildi. Bu döyüşdə 2-3 min nəfər qızılbaş həlak oldu. Bundan sonra Əmir xan öz qoşunlarının qalıqları ilə Təbrizə qayıtmağı daha düzgün çıxış yolu hesab etdi.<ref>{{harvnb|Фарах Гусейн|2005|pp=43-44}}</ref>
== Müharibə ==
| |||