Natrium: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k Davam etdiriləcək. |
||
Sətir 23:
| qaynama temperaturu f = 1621
}}
'''Natrium''' ('''Na''') – [[Dmitri Mendeleyev|D. İ.
Natrium (Na) – bütün ərzaq məhsullarında var. Əsas mənbəyi хörək duzudur. Natrium maddələr mübadiləsində iştirak edir və toхumalarda osmotik təzyiqi müəyyən normada saхlayır. Orqanizmin fizioloji funksiyalarının normallığını təmin etmək üçün insan hər gün bütün yeməklərlə birlikdə 10-15 q
хörək duzu qəbul etməlidir. Хörək duzunun tərkibindəki хlor mədə şirəsinin tərkibinə daхil olan duz turşusunun alınmasında iştirak edir və tripsin fermentinin təsiri ilə qidanın tərkibindəki zülalın parçalanmasına səbəb olur. Ərzaq məhsullarında natriumun miqdarı mq%-lə belədir: çovdar çörəyi – 701; düyü – 25; kartof – 21; pendir – 606; alma – 11; mal əti – 84; yumurta – 143; inək südü – 51.<ref> Musayev N.Х. "Ərzaq malları əmtəəşünaslığının nəzəri əsasları". Dərslik. Bakı, "Çaşıoğlu" nəşriyyatı, 2003 – 368 səh. </ref>
Bitkilərin orqanizmində natriumun miqdarı orta hesabla kütlə faizi ilə 0,02 % miqdarında olur. Natrium maddələrin membrandan nəqli üçün əhəmiyyətlidir, natrium-kalium nasosunun (Na+/K+) tərkibinə daxildir.
Sətir 47 ⟶ 45:
Xörək duzu; bütün duzlu məhsulların hamısı; dəniz məhsulları. Tərəvəz və göyərti: ispanaq, kələm, şüyüt, nanə, cəfəri, kök, soğan, bibər, sarımsaq, qulançar, qıtıqotu, zəncirotu. Meyvələr və giləmeyvələr: qara qarağat, limon, quşüzümü. Heyvan mənşəli məhsullar: kolbasa, sala, duzlu balıq,kürü, pendir.
== Natriumun kimyəvi birləşmələri ==
Ən çox məlum olan və insanlar tərəfindən istifadə olunan birləşmələri aşağıdakılardır:
NaCl – natrium xlorid, xörək duzu, qalit;
[[Natrium hidrokarbonat|NaHCO3]] – natrium hidrokarbonat, çay sodası, qida sodası.
Natrium 1807-ci ildə ingilis kimyaçısı və fiziki Q.Devi tərəfindən kəşf olunmuşdur, adını ərəb sözü olan natron və ya natrun – yuyucu maddə sözündən götürmüşdür. Təbii duzlarından və natrium hidroksiddən sabun hazırlanmasında istifadə edildiyindən bu ad verilmişdir.
| |||