Aşıq Hüseyn Cavan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Şəxslər
|şəkil = Dot1şəkil yoxdur-kişi.pngsvg
|şəkil məlumat=
|şəkil miqyası = 100200
|Adı = AŞIQ HÜSEYN CAVAN
|Tam Adı = Hüseyn Mikayıl oğlu Əliyev
|Digər Adları =
Sətir 15:
|}
 
'''Əliyev Hüseyn Mikayıl oğlu''' - şair, aşıq, [[1948]]-ci ildən [[Azərbaycan Yazıçılar İttifaqıBirliyi]]nınnin üzvü, [[Azərbaycan Demokrat Partiyası (İran)|Azərbaycan Demokrat Partiyası]]nın üzvü ([[1946]]), Azərbaycanın əməkdar mədəniyyət işçisi ([[1967]])
 
== Həyatı ==
 
Aşıq Hüseyn Cavan 1916-cı ildə Cənubi Azərbaycanın Kərməduz mahalının Ut kəndində yoxsul ailədə doğulmuşdur. Atasının vaxtsız vəfatından sonra anası Zöhrə bir yaşlı oğlu Hüseyni xilas etmək ümidi ilə Şimali Azərbaycana gətirmişdir. Onlar bir müddət Ağdamın Şərəfxanlı kəndində, sonra Dəliməmmədlidə yaşamışlar. 7 yaşından muzdurluq etmiş, qoyun-quzu otarmışdır. 1927-ci ildə Göyçəli Aşıq Ələsgərin qardaşı oğlu Musanın şagirdi olmuşdur (1927-1935). Bu sənətin sirlərini, şifahi xalq ədəbiyyatını dərindən öyrənmiş, toy-düyünlərdə, el şənliklərində çıxış etmişdir. 1934-cü ildən arabir şer yazsa da, poetik yaradıcılığa əsasən 1940-cı ildən başlamışdır. Onun ilk şerləri: "Gül Azərbaycan", "Oyan, vətəndaşım", "Ana vətən", "Oktyabr" və s. Təbrizdə "Vətən yolunda" qəzetində dərc olunmuşdur. 1938-ci ilin iyulunda Cənubi Azərbaycana köçüb Təbrizdə yaşamışdır. Milli-demokratik hərəkat təlatümə gəldiyi zaman səngərdən-səngərə gəzmiş, sazı və sözü ilə fədailəri qələbəyə ruhlandırmışdır. Milli hökumət onu "21 Azər" medalı ilə təltif etmişdir. 1946-cı ilin martında Təbrizdə dövlət dram teatrı təşkil olunarkən o, direktor müavini vəzifəsində çalışmış, inqilabi ruhlu nəğmələri ilə çıxış etmişdir. Burada aşıqlar ansamblı yaratmışdır. Azərbaycan Demokrat firqəsi və milli hökumət ona xalq artisti fəxri adını vermişdir. 1946-cı ildə M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında solist işləmişdir. Sonra [[Qasım İsmayılov rayonu]]nun Əzizbəyov kəndində yaşamışdır (1948-ci ildən). Ümumittifaq xalq yaradıcılıq evinin tədbirlərində dəfələrlə iştirak etmiş, Böyük teatrda çıxışı hərarətlə qarşılanmışdır. Respublika özfəaliyyət incəsənət festivalının laureatı olmuş, birinci dərəcəli diplom almışdır (1953). Moskvada Azərbaycan ədəbiyyatı və incəsənəti ongünlüyündə aşıqlar dəstəsinin bədii rəhbəri olmuşdur. "Şərəf nişanı" ordeni və fəxri mükafatlarla təltif edilmişdir.
Sətir 23:
1985-ci il noyabrın 14-də vəfat etmişdir.
 
== Əsərləri ==
 
*1.Azadlıq mahnılan. Bakı: Azərnəşr, 1950, 35 səh.
*2.Aşığın arzuları. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1950, 94 səh.
Sətir 34 ⟶ 35:
*9.Bahar kimi. Bakı: Yazıçı, 1979, 76 səh.
 
== Yaradıcılığı ==
 
Aşıq şerinin bütün növlərində yazan aşıq Cavan əsasən gəraylı və qoşmalara üstünlük vermiş, [[Güney Azərbaycan]]ın gözəlliklərini, qəhrəmanlarını öz şeirlərində vəsf etmişdir:
 
<poem>
Gözlərim vətəni qəmli görəndə.<br>
Dərdim təzələndi, xəyala düşdüm.<br>
Xalqın naləsindən, xalqın ahından,<br>
Alışdım odlara, bu hala düşdüm.<br>
 
Cəlladlar əlində dağılır vətən,<br>
Ayrılır analar körpələrindən,<br>
Elin naləsini eşitdikcə mən,<br>
Dolandım, mahaldan mahala düşdüm.<br>
</poem>
 
Şeirlərində tez-tez Güney Azərbaycanın dağlarını, şəhərlərini qeyd edən Cavan "Qaradağ" rədifli qoşmasında bunları yazır:
 
<poem>
Təbriz bir anadır, sən də oğlusan,<br>
El bilir, ürəkdən ona bağlısan,
Oğlun Səttarxandan sinə dağlısan,<br>
Onuncün ağarıb başın Qaradağ.<br>
</poem>
 
Hüseyn Cavan [[Güney Azərbaycan]]da olduğu kimi [[Azərbaycan]]da da sevilir. Həm Güney, həm də [[Azərbaycan]]ın bir çox aşıqları onun təsiri ilə şeirlər yazmışlar.
Sətir 59 ⟶ 65:
 
 
<poem>
'''KİMDƏN ÖYRƏNDİN<br>'''
 
Sevgilim, sən maral kimi<br>
Gəzməyi kimdən öyrəndin?<br>
Ay qabağa cığa teli<br>
Düzməyi kimdən öyrəndin?<br>
 
Tez yuxudan oyanmağı,<br>
Al qumaşa boyanmağı,<br>
Gərdən çəkib dayanmağı,<br>
Süzməyi kimdən öyrəndin?<br>
 
Mən sevirəm Zərnişanı,<br>
Onda var gülün nişanı.<br>
Sağ əlinlə bənövşəni<br>
Üzməyi kimdən öyrəndin?<br>
 
Kəklik kimi qayalarda,<br>
Ceyran kimi səhralarda,<br>
Sona kimi dəryalarda<br>
Üzməyi kimdən öyrəndin?<br>
 
Bulud almasın ay üzün,<br>
Hüseyn sazla deyir sözün.<br>
Xumar-xumar ala gözün<br>
Süzməyi kimdən öyrəndin?<br>
 
 
'''BOYLANA-BOYLANA<br>'''
 
Azad bir qız girib bağa,<br>
Gəzir boylana-boylana.<br>
Xumar gözün sola, sağa,<br>
Süzür boylana-boylana.<br>
 
İçib eşqin bulağından,<br>
Gəzir Məcnun sorağından,<br>
Tər qönçəni bulağından,<br>
Üzür boylana-boylana.<br>
 
Alıb kitabı əlinə,<br>
Baxır hər bir sətrinə,<br>
Atılıb eşqin gölünə,<br>
Üzür boylana-boylana.<br>
 
Açıb qönçə dəhanını,<br>
Qumru təkin zəbanını,<br>
Cavan Hüseynin canını,<br>
Üzür boylana-boylana.<br>
</poem>
 
== Həmçinin Baxbax ==
 
[[Kateqoriya:Aşıqlar]]