Millətlər İttifaqı: Redaktələr arasındakı fərq

Universal beynəlxalq təşkilatın yaradılması ideyası siyasi düşüncə tarixində çoxdan meydana çıxmışdı. Lakin XX əsrə qədər bu ideya reallaşdırılmadı. [[Birinci Dünya müharibəsininmüharibəsi]]nin dəhşətli fəlakəti, on milyonlarla insanın çəkdiyi əzablar belə bir halın təkrarlanmasının qarşısını almağa malik ümumdunya təşkilatının ideyasına ümumi marağı gücləndirdi. I Dünya müharibəsini başa çatdırmaq üçün 1919-cu ilin 28 aprelində Parisdə[[Paris]]də keçirilən sülh danışıqlarının yekununda yaradılan Millətlər Liqası (ing. League of Nations, fr. Société des Nations, isp. Sociedad de Naciones) təəssüf ki, sülh və təhlükəsizliyin qorunmasında effektsiz oldu. Millətlər Cəmiyyəti 26 il muddətində fəaliyyət göstərmiş və bu dövr ərzində yol verilən səhvlər institutun dağılmasına təsirsiz ötüşməmişdir.Nəticədə Millətlər Liqasının Ali Şurasının 18 aprel 1946-cı ildə keçirilən XXI son toplantısında Cəmiyyət fəaliyyətini dayandırmışdır.

[[Paris Sülh KonfransınınKonfransı]]nın 25 yanvar 1919-cu ildə edilən yığıncağında beynəlxalq sülhü və etibarılığı təmin edəcək və davam etdirəcək bir Millətlər Cəmiyyəti yaradılmasına qərar verildi. Bu qərarı yerinə yetirmək üçün bir komissiya quruldu.Komissiyanın hazırladığı Nizamnamə 28 aprel 1919 tarixində konfransın Baş Məclisi tərəfindən qəbul edildi və beləliklə bu sənəd Millətlər Cəmiyyətinin yaranmasının əsası oldu. Günümüzdəki Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təməli sayılan bu institut Birinci Dünya müharibəsindən sonra Versal sülh müqaviləsinin ilk 26 maddəsindən ibarət Nizamnaməsini tərəflərin ratifikasiya etməsindən sonra 10 yanvar 1920-ci il tarixdə İsveçrədə quruldu.

:[[Böyük Britaniya]],

:[[İtaliya]] (təşkilatdan ayrılıb 13 dekabr 1937),

:[[Fransa]] (təşkilatdan ayrılıb 18 aprel 1941),

:[[Yaponiya]] (təşkilatdan ayrılıb 27 mart 1933)

[[Türkiyə]] təşkilata 1932-ci ildə cəmiyyətin dəvəti ilə daxil olub. Cəmiyyətin orqanları – bütün üzvlərin bərabərhüquqla təmsil olunduqları Ali Şura, sayı vaxtaşırı dəyişən daimi və müvəqqəti üzvlərdən ibarət Təhlükəsizlik Şurası və katiblikdir (2-ci maddə). Ənənəvi dövlət sisteminin əsas prinsipləri "suverenlik", "ərazi bütövlüyü" Cəmiyyətin də əsas götürdüyü prinsiplərdəndir. Təşkilatın başlıca vəzifəsi xalqlar arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək, sülh və təhlükəsizliyi qorumaq idi. Cəmiyyətin məqsədi beynəlxalq əməkdaşlığı inkişaf etdirmək və beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyi tərksilah, hərbi toqquşmaların qarşısının alınması, dövlətlər arasında mübahisələrin sülh yolu ilə həll edilməsi, Yer kürəsində həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasını təmin etmək idi. Lakin Liqanın Nizamnaməsində güc tətbiq etmək (dövlətlərin müharibə hüququ) tamamilə qadağan edilməmişdi.

Liqanın 18 Aprel 1946-cı ildə Cenevrədə[[Cenevrə]]də toplanan son sessiyasında iştirak edən 34 ölkə nümayəndələri yekdilliklə qərar qəbul etdilər ("Millətlər Liqası sözdə öz fəaliyyətini dayandırıb"). Daha sonra Ali Şuranın sədri norveçli Carl J.Hambro "Millətlər Liqasının ali Şurasının iyirmi birinci və sonuncu iclasını bağlı elan edirəm" deməsi ilə Cəmiyyət öz fəaliyyətini dayanırdı.