Qarabağ xanlığı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
G.
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
194.135.153.205 (müzakirə) tərəfindən edilmiş 4548308 dəyişikliyi geri qaytarıldı.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 329:
{{Əsas|Mehdiqulu xan Cavanşir}}
[[Şəkil:Cənubi_Qafqaz_1809-1817-ci_illərdə_(xəritə).jpg|thumb|left|350px|[[Gülüstan müqaviləsi]]ndən əvvəl formalaşmış və Gülüstan müqaviləsində təsdiqlənmiş [[Rusiya İmperiyası|Rusiya]] və [[Qacarlar|Qacar İranı]]nın sərhədləri]]
[[İbrahimxəlil xan]] öldürüləndə Mehdiqulu ağa və [[Məhəmmədhəsən ağa Sarıcalı-Cavanşir|Məhəmmədhəsən ağa]]nın oğlu [[Cəfərqulu xan Nəva|Cəfərqulu ağa]] Şuşada idilər. Onlar Rusiyaya qarşı qiyam etmədilər. [[1806]]-cı ilin sonlarında [[Qafqaz]]ın yeni komandanı təyin edilmiş general [[İvan Qudoviç|Qudoviç]] [[Tbilisi|Tiflis]]ə gələrək Mehdiqulu ağanın Qarabağ xanı təyin edilməsi haqqında imperator fərmanını ona təqdim etdi.<ref name="Mehdiqulu"/> Vəliəhd olan böyük qardaşı Məhəmmədhəsən ağanın ölümündən sonra İbrahimxəlil xan tərəfindən vəliəhd elan edilən ildə Mеhdiqulu аğа 1806-cı tахtа çıхаrıldı. Хаnlığının ilk çаğlаrındаn Qаrаbаğdа gərginlik bаşlаdı. İbrаhimхəlil хаnın öldürülməsinəöldürülməsindən, qisаsının аlınmаmаsınaаlınmаmаsındаn görə bəzi Qаrаbаğ bəyləri [[Qacarlar]]a sığındılar. [[Cavanşir eli|Cаvаnşir еli]]nin [[Sarıcalı oymağı|Sаrıcаlı оymаğı]]nın Bеhbudаlılаr tаyfаsı iki tirəyə bölündü. Bir tirə Qacarların ərazisinə mühаcirət еtdi.<ref>Əmrаhоv Mаis, Çingizоğlu Ənvər, Həsənоv Hаbil. s.85.</ref>
 
Məhəmmədhəsən ağanın 17 yaşlı oğlu Cəfərqulu ağa isə atasının əvvəlki vəliəhd olduğunu əsas tutaraq xanlıq taxtının ona verilməsini tələb edirdi. O, Qudoviç hələ Tiflisə gəlməmişdən ora getmiş və baş komandanla görüşərək bildirmişdi ki, atası Məhəmmədhəsən ağa İbrahimxəlilxəlil xanın rəsmi varisi olduğundan taxt ona çatır. Qudoviç bildirmişdi ki, İbrahimxəlilxəlil xan hələ sağlığında Mehdiqulu ağanı öz varisi etdiyindən onu xan təyin etmək lazımdır. İmperatordan artıq Mehdiqulu ağanın adına xanlıq fərmanı gəlmişdir. İstəyinə nail olmadıqdan sonra isə Cəfərqulu ağa Məhəmmədhəsən ağanın mülkiyyətində olan 36 kəndin ona verilməsini istədi.<ref name="Cəfərqulu ağa">Mustafazadə Tofiq. s.200-201.</ref> Qudoviç [[Mehdiqulu xan Cavanşir|Mehdiqulu xan]]a tapşırıq verdi ki, həmin kəndləri məvacib əvəzinə tiyulla Cəfərqulu ağaya versin. Cəfərqulu ağa isə həmin kəndlərin onun tam mülkiyyətinə verilməsini israr etmişdi. Qudoviç bu tələblə razılaşmamışdı. Mehdiqulu xan da bildirmişdi ki, iddia olunan kəndlər heç vaxt Məhəmmədhəsən ağanın mülkiyyətində olmamışdır. Beləliklə də Mehdiqulu xanla qardaşı oğlu Cəfərqulu ağa və onun qardaşı [[Xancan ağa]] arasında ədavət yaranmışdı. Həmçinin [[Fətəli şah Qacar|Fətəli şah]] Cəfərqulu ağaya xan titulu verib Qarabağın Taxta qapı adlanan mahallarını və [[Əhər qəsəbəsi]]ni ona bağışlamışdı.<ref name="Cəfərqulu ağa"/>