İnzibati-ərazi vahidi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 5:
Azərbaycanda ictimai quruluş dövlətlər, əmirliklər, bəylərbəyiklər, [[Xanlıqlar|xanlıqlar]], sultanlıqlar, vilayətlər, əyalətlər, quberniyalar, qəzalar, dairələr, mahallar və rayonlardan ibarət olmaqla bir neçə dəfə köklü surətdə dəyişmişdir. XVIII əsrin sonu, XIX əsrin əvvəllərində bir çox xırda xanlıqlar və sultanlıqlar digərləri ilə birləşmişdi. Azərbaycanı öz təsir dairəsinə salmaq uğrunda aparılan rəqabət nəticəsində [[1801]]-[[1828]]-ci illər ərzində Azərbaycan bir sıra imperiyaların təcavüzlərinə məruz qalmışdır.<ref name="nn"/>
1801-[[1804]]-cü illərdə [[Gəncə]], [[Qarabağ]], [[Şəki]] və [[Şirvan xanlığı|Şirvan]] xanlıqları, habelə Borçalı, Qazax, Şəmsəddil və Tabasaran sultanlıqları və Car-Balakən camaatlığı Rusiya imperiyası tərəfindən işğal edildi. Gəncə şəhərinin adı dəyişdirilərək Yelizavetpol adlandırıldı. [[1805]]-[[1806]]-cı illərdə Azərbaycanın [[Dərbənd]], [[Qarabağ]] və [[Quba xanlığı|Quba]] xanlıqları Rusiyaya ilhaq edildi.<ref name="nn"/>
[[1813]]-cü ildə [[Rusiya]] ilə [[İran]] arasında imzalanmış [[Gülüstan müqaviləsi]] əsasında Azərbaycan İran ilə Rusiya arasında bölünərək İrəvan və Naxçıvan xanlıqları istisna olmaqla, [[Araz çayı]]ndan şimal hissəsində yerləşən Azərbaycan torpaqları Rusiyanın tərkibinə verildi.
[[1827]]-ci ildə Azərbaycanın İrəvan və Naxçıvan xanlıqları da Rusiyanın tərkibinə daxil edildi.
[[XIX əsr]]in əvvəllərində [[Şimali Azərbaycan]] xanlıqları 6 əyalətə (Bakı, Quba, Şəki, Şirvan, Qarabağ, Talış), 2 dairəyə ([[Yelizavetpol]], Car-Balakən) və 2 distansiyaya (Qazax, Şəmşəddil) bölünmüşdü. İrəvan və Naxçıvan xanlıqlarının ərazisində isə Rusiya çarı I Nikolayın fərmanı ilə [[21 mart]] [[1828]]-ci ildə “Erməni vilayəti” yaradılmışdı. [[1840]]-cı ildə ”Erməni vilayəti” buraxılmış, əvəzində təşkil edilən İrəvan qəzası Gürcü-İmereti quberniyasının tərkibinə daxil edilmişdi. [[1 yanvar]] 1841-ci ildən Zaqafqaziyada inzibati islahat qanununa (10
== İstinadlar ==
| |||