I Pyotr: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''I Pyotr''' ({{lang-ru|Пётр I Великий, Пётр Алексеевич Романов}}) — [[1682]]-[[1721]]-ci illərdə çar və 1721-[[1725]]-ci illərdə [[Rusiya İmperiyası]]nın [[imperator]]u olmuşdur. Bu günə kimi o tarixdə ən görkəmli rus [[siyasətçi]]si və [[XVIII əsr]]də Rusiyanın inkişafında əvəzedilməz işlər görmüş dövlət xadimi sayılır.▼
== Pyotra qədərki Rusiya ==▼
Azovdan Rusiyanın əl çəkməsi hesabına başa gəlir.17-ci əsrdə Rusiyada başlıca sosial inkişaf kəndlilərin ümidsiz təhkimçilik girdabına düşməsi idi və bunu istisnasız olaraq Rusiya fenomeni hesab etmək olardı. Eyni vəziyyət ümumən Şərqi Avropada da mövcud idi. Təhkimçilik uzun müddət idi ki, Rusiyanın köhnə azad kəndli sinfini yaxalamışdı. Amerika koloniyalarında olduğu kimi Rusiyada torpaq bol, işçi qüvvəsi isə çatışmamaqla olduqca az idi. İşçi qüvvəsinin təbii tendensiyası böyük düzənliklərə miqrasiya etmək idi. Bundan kazaklar meydana gəlmişdi və onlar Sibirə yollanmışdılar. Qarışıqlıq dövrdə hərəkət etmək üçün xüsusən yaxşı şərait yaranmışdı. Malikanələr Yeni Dünyanın qul plantasiyalarını xatırladırdı. Qaçan təhkimçi kəndlilərə qarşı qanunlar sərtləşdirilmişdi. Rusiyanın kənd əhalisi öz azadlığını qazanmaq üçün mümkün qədər çox müqavimət göstərirdi. Kəndlilər torpaq sahiblərini qətlə yetirir, kazakların yanına qaçır, sərgərdan həyat tərzinə keçirdilər. 1667-1671-ci illərdə Stepan Razinin başçılıq etdiyi böyük bir üsyan qalxdı. Lakin qiyamın nəticəsi bir əsrdən çox müddətdə təhkimçi kəndlilərin əvvəl olduğundan daha da artıq qayda təhkim olunması oldu.{{Dövlət xadimi▼
| azərbaycan dilində adı = I Pyotr
| adın originalı = {{lang-ru|Пётр I Алексеевич}}
Sətir 28 ⟶ 31:
| dini = xristiyan-provaslav
| təhsili =
|Dünyada qorxduğu yeganə dövlət=Səfəvilər}}
▲'''I Pyotr''' ({{lang-ru|Пётр I Великий, Пётр Алексеевич Романов}}) — [[1682]]-[[1721]]-ci illərdə çar və 1721-[[1725]]-ci illərdə [[Rusiya İmperiyası]]nın [[imperator]]u olmuşdur. Bu günə kimi o tarixdə ən görkəmli rus [[siyasətçi]]si və [[XVIII əsr]]də Rusiyanın inkişafında əvəzedilməz işlər görmüş dövlət xadimi sayılır.
▲== Pyotra qədərki Rusiya ==
▲Azovdan Rusiyanın əl çəkməsi hesabına başa gəlir.17-ci əsrdə Rusiyada başlıca sosial inkişaf kəndlilərin ümidsiz təhkimçilik girdabına düşməsi idi və bunu istisnasız olaraq Rusiya fenomeni hesab etmək olardı. Eyni vəziyyət ümumən Şərqi Avropada da mövcud idi. Təhkimçilik uzun müddət idi ki, Rusiyanın köhnə azad kəndli sinfini yaxalamışdı. Amerika koloniyalarında olduğu kimi Rusiyada torpaq bol, işçi qüvvəsi isə çatışmamaqla olduqca az idi. İşçi qüvvəsinin təbii tendensiyası böyük düzənliklərə miqrasiya etmək idi. Bundan kazaklar meydana gəlmişdi və onlar Sibirə yollanmışdılar. Qarışıqlıq dövrdə hərəkət etmək üçün xüsusən yaxşı şərait yaranmışdı. Malikanələr Yeni Dünyanın qul plantasiyalarını xatırladırdı. Qaçan təhkimçi kəndlilərə qarşı qanunlar sərtləşdirilmişdi. Rusiyanın kənd əhalisi öz azadlığını qazanmaq üçün mümkün qədər çox müqavimət göstərirdi. Kəndlilər torpaq sahiblərini qətlə yetirir, kazakların yanına qaçır, sərgərdan həyat tərzinə keçirdilər. 1667-1671-ci illərdə Stepan Razinin başçılıq etdiyi böyük bir üsyan qalxdı. Lakin qiyamın nəticəsi bir əsrdən çox müddətdə təhkimçi kəndlilərin əvvəl olduğundan daha da artıq qayda təhkim olunması oldu.
== Hakimiyyəti ==
9 iyun 1672-ci ildə [[Moskva]]da [[Kreml]]də dünyaya göz açır. Rusiyanın gələcək imperatorunun atası, Aleksey Mixayloviçin bu 14-cü uşağı idi. Pyotrun anası Natalya Kirilovna Narışkin Alekseyin ikinci arvadı idi. [[1676]]-cı ildə atasının və kiçik qardaşı III Fyodorun vəfatından 4 il sonra gənc Pyotr özü də istəmədən ölkəsində gedən taxt davasının iştirakçısına çevrilir.
| |||