Şimali Makedoniya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 12:
|koordinatlar = {{Coord|42|0|N|21|26|E|type:city}}
|ən_böyük_şəhər = paytaxt
|etnik_qruplar = 64,2% [[makedonlar]]<br /> 25,2% [[albanlar]]<br /> 3,9% [[türklər]]<br /> 2.7% [[Qaraçılar|romanlar]]<br /> 1.8% [[serblər]]<br /> 0.8% [[boşnaklar]]<br /> 0.5%
|idarəetmə_forması = [[Parlament respublikası]]
|vəzifə1 = [[Prezident]]
Sətir 63:
Ölkə 1993-cü ildə [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı]]na üzv seçilmişdir. Lakin Yunanıstan ilə Şimali Makedoniya arasında yaşanan [[Makedoniya adı uğrunda mübahisə|ad mübahisəsinə görə]] təşkilat çərçivəsində ölkənin adı Keçmiş Yuqoslaviya Respublikası Makedoniya kimi göstərilməyə başladı. Eyni ad bir çox beynəlxalq təşkilatlarda da istifadə olunmuşdur. 2018-ci ilin iyun ayında Yunanıstan və Makedoniya Prespa müqaviləsi imzalamışdır. Müqaviləyə əsasən hər iki tərəfin maraqlarına uyğun olaraq Makedoniyanın adı Şimali Makedoniya Respublikası ilə əvəz olunmalı idi. Ölkənin adının dəyişdirilməsi rəsmi olaraq 2019-cu ilin 12 fevral tarixində qüvvəyə mindi.
[[Dənizə çıxışı olmayan dövlətlər]]dən olan Şimali Makedoniya şimalda [[Serbiya]], qərbdə [[Albaniya]], cənubda [[Yunanıstan]], şərqdə isə [[Bolqarıstan]] ilə qonşudur. Ölkə Yunanıstanın şimal hissəsini, Bolqarıstanın cənub-qərbini və Albaniyanın cənub-şərqini əhatə edən Makedoniya bölgəsində yerləşir. Şimali Makedoniya coğrafiyasının əsasını dağlar, dərələr və çaylar təşkil edir. 500 min nəfər əhalisi olan paytaxt [[Skopye]] eyni zamanda ölkənin ən böyük şəhəridir. Ölkə əhalisinin əsası [[makedonlar]]dan təşkil olunmuşdur. [[Makedoniyada albanlar|Albanlar]] ölkənin 25%-ni təşkil edir. Şimali Makedoniyada eyni zamanda bəlli sayda [[Makedoniya türkləri|türklər]], [[Qaraçılar|romanlar]], [[Makedoniya Respublikasında serblər|serblər]], [[Makedoniya Respublikasında boşnaklar|boşnaklar]],
Peoniya çarlığından başlayan ölkənin tarixi [[Qədim dünya|qədim zamanlar]]a dayanır. E.ə. 6-cı əsrdə ölkə ərazisi [[Əhəmənilər dövləti]]nin parçası olmuş və daha sonra 4-cü əsrdə [[Makedoniya çarlığı]] tərəfindən işğal olunmuşdur.
E.ə. 2-ci əsrdə Romalılar bölgəni fəth edərək, Makedoniya əyaləti ilə birləşdirmişdirlər. Ərazi [[Bizans İmperiyası]]nın tərkibində yer almış və dəfələrlə slavyan tayfalarının hücumuna məruz qalmışdır. Bizans, Bolqar və Serb imperiyaları arasında yaşanan çaxnaşmaların ardınca 14-cü əsrdən 20-ci əsrin əvvəllərinədək ərazi [[Osmanlı İmperiyası]]nın hökmranlığı altında qalmışdır. 1912-1913-cü illərdə baş verən [[Balkan müharibələri]]ndən sonra indiki Şimali Makedoniya ərazisi serblərin hökmranlığına keçmişdir. [[Birinci Dünya müharibəsi]]nin (1914-1918) ardınca Yuqoslaviya krallığı ilə birləşmiş, [[İkinci Dünya müharibəsi]] zamanı bolqarlar ələ keçirmiş və 1945-ci ildə müharibədən sonra respublika olaraq yenidən yaranmış və 1965-ci ildən etibarən [[Yuqoslaviya Sosialist Federativ Respublikası]]nın bir pir parçası olmuşdur. Şimali Makedoniya 1991-ci ilədək Yuqoslaviyanın tərkibində Makedoniya Sosialist Respublikası kimi qalmışdır.
Şimali Makedoniya [[parlamentli respublika]]dır və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının, [[Avropa Şurası]]nın sabiq üzvüdür. Şimali Makedoniya 2005-ci ilin dekabr ayından [[Avropa İttifaqı|Aİ]]-yə üzv olmaq üçün danışıqlar aparır. Bundan başqa ölkə [[Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı|NATO]]-ya üzv olmaq istəyən ölkələr sırasındadır.
== Adlandırılma ==
{{Həmçinin bax|Makedoniya adı uğrunda mübahisə}}
[[Yunanıstan]]ın təzyiqləri nəticəsində ölkənin adı [[BMT]]-də
== Tarix ==
| |||