Bakı metrosunda yanğın (1995): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
ref
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
ref
Sətir 18:
'''1995-ci il Bakı metrosu yanğını''' — [[28 oktyabr]] [[1995]]-ci ildə [[Bakı metropoliteni]]ndə baş vermiş metro qəzası. Rəsmi mənbələrə görə, yanğında 289 nəfər həlak olmuşdur. Bunların 286-sı sərnişin (28-i uşaq olmaqla), 3-ü isə xilasedici idi. Qəzada 270 nəfər yaralanmışdır.<ref name="VK">{{cite web |url=http://www.vestikavkaza.ru/news/V-Baku-pominayut-zhertv-strashnoy-tragedii-v-metro.html |title=В Баку поминают жертв страшной трагедии в метро |work=vestikavkaza.ru |publisher=[[Vestnik Kavkaza]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190104124202/http://vestikavkaza.ru/news/V-Baku-pominayut-zhertv-strashnoy-tragedii-v-metro.html |archivedate=4 yanvar 2019 |language=ru |date=28 oktyabr 2014 | accessdate=16 fevral 2019}}</ref> Yanğının səbəbi elektrik nasazlığını hesab olunur, ancaq sabotaj ehtimalı da var.
 
Qatarı tərk edənlərin çoxu sağ qalsa da,<ref name="RMTA">{{cite web|url=http://www.lotsberg.net/artiklar/andersen/en_table_1.html |title=Railroad and Metro Tunnel Accidents |work=lotsberg.net |publisher=Lotsberg.net |language=en |first1=Terye |last1=Andersen |first2=Börre Y. |last2=Paaske |date= |accessdate=16 fevral 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131029201110/http://www.lotsberg.net/artiklar/andersen/en_table_1.html |archivedate = 29 oktyabr 2013 |location=Hövik |deadurl=no}}</ref> yanğın tarixin [[Ölüm sayına görə fəlakət və qəzalar|ən ölümcül qatar fəlakəti]] hesab olunur.<ref name="Indep">{{cite news |url=https://www.independent.co.uk/news/world/sabotage-fear-over-metro-fire-1580269.html |title=Sabotage fear over metro fire |work=independent.co.uk ||publisher=[[The Independent]] |first=Fil |last=Rivs |date=31 oktyabr 1995 |accessdate=16 fevral 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216023051/http://www.independent.co.uk/news/world/sabotage-fear-over-metro-fire-1580269.html |archivedate=16 dekabr 2013 |deadurl=no}}</ref> Sərnişinlərdən biri olan [[Çingiz Babayev|Çinqiz Babayev]] digər sərnişinləri xilas etdiyinə görə [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] fəxri adına layiq görülmüşdür.
 
== HaqqındaQəza ==
[[Ulduz metrostansiyası|"Ulduz"]] və [[Nəriman Nərimanov metrostansiyası|"Nərimanov"]] stansiyaları arasındakı tuneldə qatarın alışması nəticəsində 289 nəfər (126 qadın, 28 uşaq, 3 xilasedici) həlak olmuş, 270 nəfər yaralanmışdı. Tələfatın böyük olması qatarın tuneldə alışması və xilasetmə əməliyyatının yetərsizliyi ilə bağlı idi. Elə qəzanın əsas səbəbi kimi də köhnə avadanlıqlarla təchiz olunmuş qatarın nasazlığı, habelə maşinistin səhv qərar verməsi göstərilir.
 
Hadisədə terror əməli aşkarlanmadı və o, texniki qəza kimi qiymətləndirildi. Belə ki, uzun müddət məsələni araşdıran istintaq qrupu qəzanın baş verməsinin terror aktı olduğunu istisna edib. Qəzanın sırf səhlənkarlıqdan baş verdiyini açıqlanıb. Maşinist qatarı tuneldə saxlayıb, insanlar isə təşviş içində vaqonlardan çıxıb qaçmağa başlayıblar. Havaçəkmə sistemi pis olduğundan tuneldəkilər hava çatışmazlığından və ayaq altında qalaraq ölüblər. Aparılan araşdırma nəticəsində maşinistin qatarı tuneldə saxlamaq qərarı səhv sayılmışdı. Təhlükəsizlik qaydalarına riayət edilməməkdə günahlandırılan qatarın maşinisti və dispetçeri 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
 
== Nəticə ==
Prezident[[Azərbaycan Prezidenti|Azərbaycan Respublikasının Prezidenti]] [[Heydər Əliyev]]in sərəncamı ilə ölkədə 3 gün matəm elan edilmiş; qəzada həlak olanların dövlət hesabına dəfn olunması və ailələrinə bir milyon manatlıq yardım verilməsi təmin olunmuşdur. Bu qəza "[[Ginnesin rekordlar kitabı]]" redaksiyasını ən dəhşətli metro qəzaları siyahısına yenidən baxmağa vadar etdi və "birincilik" Azərbaycana keçdi. Dünya ölkələrindəki heç bir metropolitendə indiyədək bu qədər geniş miqyaslı itki ilə nəticələnən qəza olmadığına görə, Bakı metrosundakı 28 oktyabr qəzası "Ginnesin rekordlar kitabı"na düşmüşdür. Baş nazirin müavini [[Abbas Abbasov]] o zaman mətbuata açıqlamasında qəzanın sırf texniki səbəbdən – avadanlığın köhnəlməsi ucbatından baş verdiyini bildirib: ''"Bakı metrosunda bəzi vaqonlar elə bərbad gündədir ki, adam hətta oturmağa qorxur."''
 
== Ölənlərin siyahısı ==
* Əlinağıyev Şahin Mehriban oğlu (d.1979.Sumqayıt Azərbaycan SSR)
* Rəhimli Sevda Siyahət qızı (d. 1990. Bakı)
* Priyeva Rəmziyə Salman qızı (d. 1967. Əldərə kəndi, Mehri rayonu, ermənistan SSR)
* [[Çingiz Babayev|Babayev Çingiz Adil oğlu]] (d. [[1964]], [[Bakı]], {{AzSSR}})
* [[Rəsul İlyasov|İlyasоv Rəsul Niftalı оğlu]] (d. [[1975]], [[Yeni Daşkənd]], [[Bərdə]], {{AzSSR}})
* Sadıqov Elçin Hüseyn oğlu (d. [[1967]], [[Laçın rayonu]], {{AzSSR}})
* Hümmət Müslümov Şirzaid oğlu (Azərbaycanın İlk Milli Qəhrəmanı [[Valeh Müslümov]]un qardaşı ) bir neçə sərnişinə köməklik etdi və sonda tuneldə zəhərli tüstüdən dünyasını dəyişdi.
 
== İstinadlar ==