Azərbaycan təbiəti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k NMW03 Yurdumuzun Təbiəti səhifəsinin adını yönləndirmənin əksinə dəyişərək, Azərbaycan təbiəti adlandırdı: Əvvəlki vəziyyətinə
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Vizual redaktor Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 1:
[[Şəkil:Azerbaijan village guba irada31.JPG|250px|thumb|Azərbaycan təbiəti]]
'''Azərbaycanın təbiəti haqqında''' '''insa'''–Azərbaycan Alp-Himalay seysmik qurşağında yerləşir.
[[Azərbaycan Respublikası]]nın tarixi-coğrafi mövqeyi, relyefi, su hövzələri, flora və faunasını əhatə edir.
 
Azərbaycan ərazisinin əlverişli təbii-coğrafi mühiti hələ qədimdən insanların burada məskən salmasına şərait yaratmışdır.
Azərbaycan ərazisinin 60 faizə qədərini dağlıq ərazilər tutur. Hələ XX20 əsrdən etibarən bu ərazilərin öyrənilməsinə başlanmışdır.Məsələn; Budaqov və Müseyibov Azerbaycanın relyefini,Sxlinski və Mədətzadə isə Azərbaycanın iqlimini öyrənmişdir.Çayları isə Rüstəmov öyrənmişdir.
 
== Azərbaycanın təbiəti haqqında insa alimlərin dediklərindən ==
Antik müəlliflər [[Herodot]] (e.ə. V əsr), Polibi (e.ə. təqr. 200 – e.ə. təqr.120), [[Strabon]] (e.ə. 64/63 – eramızın 23/24), [[Klavdi Ptolemey]] (təqr. 90 – təqr. 160) və b. öz əsərlərində Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, sərhədləri, çayları, yaşayış məntəqələri, burada məskunlaşmış tayfalar, [[Xəzər dənizi]], onun heç bir dənizlə əlaqəsi olmaması və s. haqqında məlumatlar vermişlər.
 
Sətir 15:
Azərbaycan coğrafiyaşünası [[Əbdürrəşid Bakuvi]] [[Azərbaycan]]ın iqlimi, [[Bakı]]nın təbiəti və burada neft çıxarılması, [[Hacı Zeynalabdin Şirvani]] və [[Abbasqulu ağa Bakıxanov]] Azərbaycanın coğrafiyası haqqında fikir söyləsmişlər. Azərbaycan ərazisinin öyrənilməsində həmçinin V.Abix, İ.Fiqurovski, A.Zaxarov və başqalarının xidməti olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının ərazisinin kompleks tədqiqinə isə Sovet hakimiyyəti illərində başlanmış, müxtəlif miqyaslı xəritələr tərtib edilmiş, samballı coğrafi atlaslar yaradılmışdır. Respublika ərazisinin hərtərəfli öyrənilməsində [[Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası]]nın rolu böyükdür.
 
== Azərbaycan Respublikasının tarixi-coğrafi ve carafiyasinin mövqeyi ==
[[Şəkil:Flora of Azerbaijan guba irada33.JPG|250px|thumb|left|Azərbaycan təbiəti]]
Qədim Azərbaycan torpağı ön Asiyada yerləşir və [[Qafqaz dağları]]nın cənub-şərq hissəsindən [[Urmiya gölü]]nün cənub və cənub-şərqindəki dağlıq ərazilərə qədər olan sahələri əhatə edir. Onun sahəsi 200 min kvadrat km-dən artıqdır.
Sətir 24:
Avropa və Asiyanın qovşağında yerləşərək, respublika unikal geosiyası və coğrafi mövqeyə malik olmaqla, qədim zamanlardan ta indiyədək dünyəvi iqtisadi və mədəni əlaqələr üçün öz əhəmiyyətini qoruyub saxlamaqdadır.
 
== Relyefi ==
Respublika ərazisinin orta yüksəkliyi 400 metrə qədərdir. Lakin Xəzərsahili ovalıq okean səviyyəsindən aşağıda (hazırda -26,5m) olduğu halda, ən yüksək zirvə olan Bazardüzünün hündürlüyü 4466 metrdir. Deməli, respublika ərazisində hündürlük fərqinin 4500 metrə yaxın olduğu aydın görünür.
[[Böyük Qafqaz]] özünün cənub şərq hissəsi ilə Azərbaycana məxsusdur. Burada iki dağ silsiləsi ayrılır: Bazardüzü zirvəsilə (4466 m) Baş və yaxud Suayrıcı, Şahdağ zirvəsilə (4243 m) Böyür (Yan) silsilələri. Cənub-şərqə doğru silsilələr 1000–700 m yüksəkliyədək tədricən alçalır. Böyük Qafqaz silsilələrini dağətəyi yerlər əhatə edir: şimal-qərbdə çöllük yayla, cənub-şərqdə -[[Qobustan]], cənub-qərbdə Alazan-Həftəran və şimal-şərqdə – Qusar maili düzənliyi.
 
== İqlimi ==
Azərbaycan Respublikasının əksər ərazisi subtropik iqlim qurşağında, yalnız [[Böyük Qafqaz dağları]]nın şimal-şərqi mülayim iqlim qurşağında yerləşir.
 
Sətir 50 ⟶ 49:
#Dağlıq tundra iqlimi [[Böyük Qafqaz]] və Kiçik Qafqazın 2700 m-dən, Naxçıvan MR-nın isə 3200 m-dən yüksək ərazilərindədir. Yağıntı mümkün buxarlanmadan 100-200% çox olur. Qış və yay soyuq keçir. Bəzi yerlərdə qar bir ildən o biri ilə qalır. Həmçinin Azərbaycanın iqlimi və iqlim tipləri haqqında oxuyun.
 
== Mənbə● Məmbe ==
* [http://www.mct.gov.az/?/az/nature/2229/63 Azərbaycan təbiəti haqqında ümumi məlumatinsa]
 
== HəmçininHanısına bax ==
* [[Azərbaycan coğrafiyası|Azərbaycanin coğrafiyası]] haqqında inşa
* [[Azərbaycanın iqlimi|Azərbaycanın fizikasi]] haqqında essə
* [[Azərbaycanda turizm|Azərbaycanda telebe]] haqqında inşa
{{Azərbaycan coğrafiyası}}● Azərbaycan təbiəti haqqında ümumi məlumat
[[Kateqoriya:Azərbaycan təbiəti| ]]