Spirtlər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Methanol struktur.png|thumb|200px|Sadə spirtlərin molekul formulu — [[metanol]] ]]
'''Spirtlər''' - [[karbon]] atomuna birbaşa -OH qrupunun bağlı olduğu üzvi maddələrə verilən ümumi ad. Ümumi formulları C<sub>n</sub>H<sub>2n+1</sub>OH olan monospirtlər, spirtlərin önəmli bir sinfidir. Bunlardan [[etanol]] (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH), alkoqollu içkilərdə mövcud olan növdür. Ümumiyyətlə spirtli içkilərdəki alkoqol sözü ilə etanol nəzərdə tutulur, hansı ki yeni istehsal olunmuş [[pivə]]də etanolun faiz nisbəti %3 - %5 arasında, şərabda isə %12 - %15 arasında olur.<ref>[http://www.chemcases.com/alcohol/alc-03.htm Chemistry and Decision Making. Alcohol Chemistry and You]</ref>
== Doymuş biratomlu spirtlər ==
 
Qədim zamandan məlum olan və ən çox işlənən spirt, şərab spirti, yaxud etil spirtidir. Emprik düsturu C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O olan bu spirtin quruluşunu təyin etmək üçün C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O tərkibli maddənin yalnız iki quruluşda yazmaq mümkün olduğunu nəzərə almaq lazımdır:
# CH<sub>3</sub>–O–CH<sub>3</sub>
# CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub>OH
Deməli, spirtin quruluşu göstərilən bu iki formuldan biri olmalıdır.Bunu aydınlaşdırmaq üçün həmin spirtin xassələrini öyrənirlər. Məlumdur ki, etil spirtinə natriumla təsir etdikdə bir hidrogen atomu çıxır və aşağıdakı tənlik üzrə natrium-alkoholyat alınır:
* C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>O+Na→CH<sub>5</sub>ONa+H
Alkoholyatda qalan beş hidrogeni isə natriumla əvəz etmək mümkün deyil.
== Metanol ==
Saf metanol 64,6 ℃ dərəcədə qaynayan axıcı bir maye olub, parlaq olmayan mavi alovla yanır. Çox az miqdarda belə metanol canlı organizm üçün zəhərlidir.
Sətir 10 ⟶ 16:
CH<sub>2</sub>=CH<sub>2</sub>+H<sub>2</sub>O → CH<sub>3</sub>-CH<sub>2</sub>-OH
</div>
== Spirtlərin izomerləri və adları ==
 
Metil və etil spirtlərinin izomerləri yoxdur. Propil spirtinin iki izomeri vardır. Propanın bir hidrogenini hidroksil qrupu ilə əvəz etsək, iki spirt almaq olar:
# CH<sub>3</sub>–CH<sub>2</sub> – CH<sub>2</sub>OH
# CH<sub>3</sub> – CHOH – CH<sub>3</sub>
Bunlar birli propil spirti, yaxud normal propil spirti və ikili propil spirti, yaxud izopropil spirti adlanır.
== İstinadlar ==
<references/>