İnsan hüquqları: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 86:
=== BMT-nin müqavilə orqanları ===
Səlahiyyətləri birbaşa BMT Nizamnaməsindən irəli gələn siyasi qurumlardan əlavə, BMT əsas beynəlxalq insan hüquqları müqavilələrindən irəli gələn normalara və insan hüquqlarının standartlarına riayət olunmasını müşahidə edən müstəqil ekspertlərin komitələrindən ibarət olan bir sıra müqavilə əsaslı orqanlar da yaratmışdır. Həmin orqanlar müvafiq müqavilələr əsasında yaradılır və fəaliyyət göstərirlər. İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar üzrə Komitə istisnadır; belə ki, komitə əslində Paktdan irəli gələn nəzarət funksiyalarının yerinə yetirilməsi məqsədilə İqtisadi və Sosial Şuranın qətnaməsi əsasında yaradılmışdır. Belə orqanlar texniki cəhətdən müstəqil orqanlardır və praktikada Birləşmiş Millətlər Təşkilatı sistemi ilə yaxından əlaqədə olmasına və [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı]] və BMT-nin İnsan Hüquqları Mərkəzi tərəfindən dəstəklənsə də, daha çox müqaviləyə üzv olan dövlətlər qarşısında məsuldurlar.<ref>Shaw, 2008. p.311</ref>
* ''[[BMT-nin İnsan hüquqları Komitəsi|İnsan hüquqları Komitəsi]]'' [[Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt|MSHBP]]-nın standartlarının tətbiqini təşviq edir. Komitənin üzvləri üzv dövlətlər haqqında fikirlərini ifadə edir və müqaviləyə Fakültativ Protokolu ratifikasiya etmiş dövlətlərə qarşı olan fərdi şikayətlər üzrə qərarlar qəbul edir. Belə qərarlar hüquqi cəhətdən məcburi deyil. Komitənin iclasları ildə üç dəfə keçirilir.<ref>{{Cite web|url=http://www.ohchr.org/EN/HRBodies/CCPR/Pages/CCPRIntro.aspx|title=OHCHR {{!}} Introduction of the Committee|last=|first=|date=|website=www.ohchr.org|language=en-US|access-date=6 October 2017}}</ref>
* ''[[İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar üzrə Komitə]]'' [[İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt|İSMHBP]]-a nəzarət edir və ratifikasiya edən ölkələrin fəaliyyəti barədə ümumi şərhlər edir. Qüvvəyə mindikdən sonra Fakültativ Protokola tərəf olan ölkələrə qarşı şikayətlər almaq hüququ vardır. Qeyd etmək vacibdir ki, digər müqavilə qurumlarından fərqli olaraq, İqtisadi Komitə müqavilənin tərəfi olan dövlətlər qarşısında məsul olan müstəqil qurum deyil və birbaşa İqtisadi və Sosial Şura və nəticə etibarilə Baş Məclis qarşısında hesabat verir. Bu, İqtisadi Komitənin digər müqavilə qurumları ilə müqayisədə öz fəaliyyətini nisbətən "zəif" vasitələrlə həyata keçirməsi və xüsusi çətinliklərlə üzləşdiyi anlamına gəlir.<ref name=Shaw309>Shaw, 2008. p.309</ref> Şərhçilər xüsusilə aşağıdakı çətinlikləri vurğulayırlar: müqavilə prinsiplərinin anlaşılmazlığı, müvafiq hüquqi mətnlərin və qərarların çatışmazlığı, iqtisadi, sosial və mədəni hüquqlarla əlaqədar əksər dövlətlərin fərqli mövqelərinin olması, müvafiq sahə ilə məşğul olan qeyri-hökumət təşkilatlarının nisbətən az olması və uyğun və dəqiq informasiyanın əldə edilməsində çətinliklər.<ref name=Shaw309/><ref>{{cite book
|last= Alston
|first= ed. by Philip
Sətir 98:
|edition= 1. issued as pbk.
}}</ref>
* ''İrqi ayrı-seçkiliyin ləğvi üzrə Komitə'' [[İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Konvensiya]]ya nəzarət edir və dövlətlərin fəaliyyətini mütəmadi nəzərdən keçirir. Dövlətlərə qarşı olan fərdi şikayətlər üzrə qərarlar qəbul etsə də, belə qərarlar məcburi deyil. Konvensiyanın ciddi pozuntularının qarşısını almaq üçün dövlətlərə xəbərdarlıq edir.
* ''Qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin ləğvi üzrə Komitə'' [[Qadınlara qarşı ayrı‐seçkiliyin bütün formalarının ləğv edilməsi haqqında Konvensiya]]ya nəzarət edir. Komitə dövlətlərin fəaliyyətləri ilə bağlı hesabatlar alır və onlar barədə rəy verir. Həmçinin 1999-cu il Fakültativ Protokoluna tərəfdar olan dövlətlər əleyhinə şikayətlər üzrə qərar qəbul etmək səlahiyyəti var.
== İnsan hüquqlarının təsnifatı ==
| |||