Moskva uğrunda döyüş: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 136:
Cəbhənin mərkəz istiqamətində Sovet qoşunlarının sürəti daha aşağı idi. Sovet qoşunları yalnız on günlük ağır döyüşlərdən sonra 26 dekabrda [[Naro-Fominsk]], 28 dekabrda [[Kaluqa]], 2 yanvarda Maloyaroslavets şəhərlərini azad etdi. Sovet orduları 7 yanvar 1942-ci il tarixinə qədər baş vermiş döyüşlərdən sonra almanları Moskva şəhərindən 100-250 km məsafədə uzaqlaşmağa məcbur etdilər. Stalin hücumların davam etdirilməsini və almanların Mərkəz Ordu Qrupunu məhv etməyi əmr etsə də, artıq taqətdən düşmüş Qırmızı Ordu hissələri bu tapşırığı yerinə yetirə bilmədi.<ref>Glantz and House 1995, pp. 91–97.</ref>
== Nəticə ==
[[File:Medal Defense of Moscow.jpg|thumb|upright=0.5<!--size for long image-->|[["Moskvanın müdafiəsi uğrunda" medalı]]: 1 may 1944-cü ildən etibarən 1,028,600 nəfər bu medalla təltif olunmuşdur.]]
[[Qırmızı Ordu]]<nowiki></nowiki>nun qış əks-hücumu alman qoşunlarının [[Moskva]] ətrafından çəkilməsi ilə nəticələnsə də, şəhər cəbhə xəttinə yaxın məsafədə yerləşdiyi üçün potensial təhlükə qalırdı. Buna görə də [[Stalin]] ilk növbədə Moskvanın təhlükəsizliyini təmin etməyi qarşısına məqsəd qoymuşdu.<ref>{{Cite journal|url = |title = Planning for war: the Red Army and the catastrophe of 1941|last = Roberts|first = Cynthia A.|date = December 1995|journal = Europe-Asia Studies|doi = 10.1080/09668139508412322|pmid = |access-date = |quote = Marshal Georgii K. Zhukov, who had pressed Stalin on several occasions to alert and reinforce the army, nonetheless recalled the shock of the German attack when he noted that 'neither the defence commissariat, myself, my predecessors B.M. Shaposhnikov and K.A. Meretskov, nor the General Staff thought that the enemy could concentrate such a mass of ... forces and commit them on the first day ...|jstor = 153299|volume = 47|issue = 8|pages = 1293–1326}}</ref> Moskvadan başlayan əks-hücumdan dərhal sonra, [[Rjev]] istiqamətində ardıcıl Sovet hücumları hər iki tərəfin çoxsaylı itkilər verməsi ilə nəticələndi. 1943-cü ilin əvvəllərindən etibarən almanlar cəbhənin qərb istiqamətində geri çəkilməyə başladı. [[İkinci Smolensk döyüşü]] nəticəsində məğlub olan almanların Mərkəz Ordu Qrupu [[Smolensk]] körpüsü və [[Dnepr çayı]]nın sol sahilindən geri çəkilməsinə baxmayaraq, Moskvanın tam təhlükəsizliyi hələ də təmin olunmamışdı.
Hitler 19 dekabr 1941-ci ildə Moskvanın ələ keçirilməsində uğursuz fəaliyyət göstərən alman qoşunlarının Ali Baş Komandanı Valter fon Brauxiçi vəzifəsindən uzaqlaşdırdı, həmçinin qoşunların idarəçiliyini və hərbi qərarların qəbul olunmasına dair bütün öhdəliyi öz üzərinə götürdü. Bundan başqa, Hitler öz ətrafındakı qərargah zabitlərini çox az və ya heç döyüş təcrübəsi olmayanlar arasından seçdi.<ref>Guderian, p. 365.</ref>
1941-ci ilin iyun ayından bəri ilk dəfə olaraq, Sovet qüvvələri almanların qarşısını aldı və onları geri çəkilməyə məcbur etdi. Bu, Stalinin özünəinam hissinin artmasına və hücumu davam etdirmə qərarı verməsinə səbəb oldu. 5 yanvar 1942-ci ildə [[Kremlin]]<nowiki></nowiki>də baş tutmuş görüş zamanı Stalin ümumi payız hücumunun başlayacağını və bu hücumun [[Moskva]], [[Leninqrad]], [[Xarkov]] və [[Krım]] yaxınlığından başlayacağını elan etdi. Bu plan Jukovun təklifləri əsasında hazırlanmışdı.<ref>Zhukov, tome 2, pp. 43–4.</ref> Qırmızı Ordunun ehtiyat qüvvələri və Vermaxtın taktiki cəhətdən bacarıqlı qoşunları arasında Rjev yaxınlığında baş tutmuş qanlı döyüşlər, həmçinin [[İkinci Xarkov döyüşü]]ndə Sovet qoşunlarının məğlub olması, Demyansk cibində Sovet qoşunlarının uğursuz hücum cəhdi, Leninqradın blokadasını aradan qaldırmaq məqsədilə hücuma keçən general Andrey Vlasovun ordusunun mühasirəyə düşməsi və Krım istiqamətində hücuma keçən Sovet qüvvələrinin ciddi itkilər verərək məğlub olması ilə birlikdə Sovet tərəfi bu hücumda gözlənilən uğur əldə edə bilmədi. Sovet qoşunlarının bu uğursuzluqları [[Stalinqrad döyüşü]]ndə cəbhənin cənub istiqamətində almanların uğur qazanması ilə nəticələndi.
== Həmçinin bax ==
| |||