Şüştər (muğam): Redaktələr arasındakı fərq

“Şüştər” muğam dəstgahının tərkibindəki “Osman-Gərayi”, “Keşişoğlu”, “Qara kürd” kimi hissələr aşıq musiqisindən götürülmüşdü. Sazəndə yaradıcılığında işlənən bu musiqi nümunələrinə xanəndələr söz qoşaraq onu öz yaradıcılıqlarına uyğunlaşdırmış, “Şüştər” muğam dəstgahında zərbi muğam kimi istifadə etmişlər. <ref>Şəbnəm Şıxəliyeva, ŞÜŞTƏR VƏ HUMAYUN MUĞAMLARININ MÜQAYİSƏLİ ARAŞDIRILMASI.</ref> Tarzən [[Mirzə Fərəc Rzayev|Mirzə Fərəcin]] “Şüştər” muğam dəstgahının tərkibi haqqında tərtib etdiyi siyahıda 8-dən 13-dək olan hissələr yalnız instrumental zərbi muğamlardır. Bəzi belə zərbi muğamlar bu günümüzdə də həm vokal-instrumental, həm də instrumental şəkildə yaşayır. 1925-ci ildə “Muğam şurası”nın qəbul etdiyi proqramda “Şüştər” 8 şöbə və guşəni əhatə etmişdi: “Əmiri”, “Şüştər”, “Şüştərək”, “Tərkib”, “Şüştər”, “Sarənc”, “Məsnəvi”, “Şüştər”. “Şüştər”in yuxarıda qeyd edilən tərkibini əvvəlki cədvəl ilə müqayisə etsək, hər iki cədvəlin tam uyğunluğunun şahidi olarıq. Belə ki, “Muğam şurası” “Şüştər” muğam dəstgahının Mirzə Fərəcin tərtib etdiyi ilk şöbələrinin (1-dən 6-dək) siyahısına təkcə “Tərkib” şöbəsini daxil etmişdi, qalan şöbələr isə hər iki cədvəldə eynidir (instrumental zərbi muğamları çıxmaq şərtilə). Görünür, XIX əsrdə “Tərkib” şöbəsi “Şüştər”ə daxil olmamış, yalnız “Humayun” dəstgahında və bəzi muğamlarda işlənmişdi. Ehtimal ki, “Humayun” və “Şüştər” eyni səs düzümü əsasında qurulduğu üçün “Muğam şurası” “Tərkib” şöbəsini “Şüştər” muğam dəstgahına əlavə etməyi qərara almışdı. Nəticədə “Şüştər” muğam dəstgahının diapazonu zil registr hesabına genişlənmiş, dəstgah müəyyən mənada dolğunlaşmışdı. Hazırda xanəndə və sazəndələr tərəfindən ifa olunan “Şüştər” daha da cilalanmış müstəqil muğam dəstgahlarından sayılır<ref>[http://intangible.az/front/az/aboutExample/1722?type=1 AZƏRBAYCAN QEYRİ-MADDİ MƏDƏNİ İRS NÜMUNƏLƏRİNİN DÖVLƏT REYESTRİ]</ref>.