Vikipediya

I Pyotr: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Sinayi seid 2005 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq DmitTrix tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 117:
|Pyotr Petroviç||7 oktyabr 1723||7 oktyabr 1723|| 
|}
'''Döv­lət İda­rə­çi­li­yin­də İs­la­hat­lar:'''
 
Döv­lət ida­rə­çi­li­yin­də ye­ni­lik­lər edən Pyotr 1720-ci il­də bir ne­çə üzvdən iba­rət olan 12 kol­le­giya (hər­bi, əd­liy­yə, ti­ca­rə və sa­ir) ya­rat­dı. Kol­le­qa­nın səd­ri olur­du və hər bir mə­sə­lə kol­le­giya­da mü­za­ki­rə olu­nur­du.
{{Sələf-xələf (Rusiya İmperiyası)
 
Çar 1708-ci il­də yer­lər­də ida­rə­çi­lik sis­te­min­də is­la­hat­lar ke­çi­rə­rək Ru­si­ya­nı 8 qu­ber­ni­ya­ya böl­dü. Qu­ber­ni­ya­lar əya­lət­lə­rə, əya­lət­lər qə­za­la­ra bö­lü­nür­dü. Qu­ber­ni­ya­lar di­vi­zi­ya, əya­lət­lər polk sax­la­ma­lı idi. Ali nə­za­rət or­qa­nı olan se­nat və kil­sə ida­rə­çi­li­yi­nə nə­za­rət üçün si­nod ya­ra­dıl­dı. 1711-ci il­də ya­ra­dı­lan se­nat Pyotr yü­rüş­lə­rə ge­dən vaxt öl­kə­ni ida­rə edir­di.
 
'''İq­ti­sa­diy­ya­tın və el­min in­ki­şa­fı'''
 
Pyotr sə­na­ye­nin və ti­ca­rə­tin in­ki­şa­fı üçün hər cür im­kan­lar ya­ra­dır­dı. Onun ha­ki­miy­yə­ti­nin son il­lə­rin­də öl­kə­də 233 fab­rik və za­vod var­dı. O, ma­nu­fak­tu­ra­lar tik­mək üçün ta­cir­lə­rə və za­də­gan­la­ra kre­dit ve­rir­di.
 
Pyotr Ru­si­ya Elmlər Aka­de­mi­ya­sı­nı ya­rat­dı və xa­ric­dən ən yax­şı alim­lə­ri də­vət et­di. 1702-ci il­də Ru­si­ya­da ilk qə­zet olan «Ve­do­mos­ti» çap­dan çıx­dı. Hərbçi kadrla­rın ha­zır­lan­ma­sı üçün Na­vi­qa­si­ya mək­tə­bi və kor­pus aç­dı. Pyotr rus əlif­ba­sı­nı sa­də­ləş­dir­di, ərəb rə­qəm­lə­ri tət­biq et­di. Za­də­gan­la­rı və meş­şan­la­rı av­ro­pa­sa­ya­ğı ge­yin­mə­yə və yı­ğın­caq­la­ra ar­vad­la­rı ilə gəl­mə­yə məc­bur et­di. Kəndli­lər və din adam­la­rın­dan baş­qa ha­mı­ya saq­qal sax­la­ma­ğı qa­da­ğan et­di. Məhz Pyot­run vax­tın­da za­də­gan­lar və ta­cir­lər kəndli­lər­dən kəs­kin də­rə­cə­də fərqlən­mə­yə baş­la­dı­lar.
 
'''Se­nat Pyot­run oğ­lu şah­za­də Alek­se­yə edam hök­mü çı­xar­dı'''
 
Pyot­run Yev­do­ki­ya Fyo­do­rov­na Lo­pu­xi­na ilə ni­ga­hı uğur­suz alın­dı. O, al­man An­na Monsla ev­lən­di və Lo­pu­xi­na­nı mo­nastra gön­dər­di. Pyot­run oğ­lu şah­za­də Alek­sey ana­sı­na gö­rə in­ci­di­yi üçün ata­sı­nı sev­mir­di, onun rus mə­i­şə­tin­də et­di­yi ra­di­kal də­yi­şik­lik­lə­ri qə­bul et­mir­di. Pyotr lif­lan­di­ya­lı pal­tar­yu­yan Mar­ta Skav­ronska­ya ilə ev­lə­nən­dən son­ra Alek­sey xa­ri­cə qaç­dı və Avstri­ya im­pe­ri­ya­sın­da sı­ğı­na­caq al­dı. Pyotr Andre­ye­viç Tolstoy va­si­tə­si­lə oğ­lu­nu Ru­si­ya­ya qay­ta­ran çar onu se­na­tın mü­ha­ki­mə­si­nə ver­di. Se­nat ona edam hök­mü çı­xartdı. La­kin hökm ic­ra olun­ma­dı. Alek­sey həbsxa­na­da iş­gən­cə nə­ti­cə­sin­də öl­dü. Bə­zi ver­si­ya­la­ra gö­rə, Pyotr oğ­lu­nu özü öl­dürtdür­dü ki, çar ai­lə­si­nin üz­vü edam edil­mə­sin.
 
'''Pal­tar­yu­yan Mar­ta im­pe­rat­ri­ça Ye­ka­te­ri­na ol­du'''
 
Mar­ta Skva­ronska­ya ilə Pyotr 1703-cü il­də ta­nış ol­du. Bu qa­dın Ma­rin­bur­qa yü­rüş za­ma­nı Bo­ris Pet­ro­viç Şe­re­met­ye­vin əs­gər­lə­ri tə­rə­fin­dən əsir gö­tü­rül­müş­dü. O əv­vəl­cə feldmar­şal Şe­re­met­ye­vin mə­şu­qə­si ol­muş, son­ra­dan Şe­re­metyev onu ça­rın ya­xı­nı Alek­sandr Da­ni­lo­viç Men­şi­ko­va ver­miş­di. Men­şi­kov da öz növ­bə­sin­də Pyot­ra gü­zəş­tə get­miş­di. 1711-ci il­də Pyotr Mar­ta­nı hə­yat yol­da­şı elan edib, 1712-ci il­də onun­la ev­lən­miş­dir. Pra­vos­lav­lı­ğı qə­bul edən Mar­ta Ye­ka­te­ri­na ol­du və Pyotr tə­rə­fin­dən im­pe­rat­ri­ça ti­tu­lu­nu al­dı. Pyotrla Ye­ka­te­ri­na­nın 11 uşa­ğı ol­du, on­lar­dan yal­nız iki­si (An­na və Yel­ti­za­ve­ta) sağ qal­dı. Ye­li­za­ve­ta son­ra­dan im­pe­rat­ri­ça ol­du və onun qı­zı 2-ci Ye­ka­te­ri­na Ru­si­ya­nın gör­kəm­li çar­la­rın­dan ol­du. Ye­ka­te­ri­na ilə ni­gah da Pyot­ru də­yiş­mə­di, ye­nə də onun çox­lu say­da mə­şu­qə­lə­ri var­dı. {{Sələf-xələf (Rusiya İmperiyası)
| İMPERATOR = I Pyotr
| ZAMAN = Romanovlar
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/I_Pyotr"