Uran (planet): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru |
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 226:
Uranın atmosferinin tərkibi onun əsas tərkib hissələrindən fərqlənir. Atmosferin əsasən tərkibinə molekulyar [[hidrogen]] və [[helium]] daxildir.<ref name="Lunine 1993" /> Heliumun molyar fraksiyası, yəni qaz molekulu başına helium atomlarının sayı 0.15±0.03 təşkil edir<ref name="Conrath Gautier et al. 1987" />, yuxarı [[troposfer]]<nowiki/>də kütlə fraksiyasına uyğun gələn göstərici isə 0,26 ± 0,05 təşkil edir.<ref name="Lunine 1993" /><ref name="Pearl Conrath et al. 1990" /> Bu göstərici heliumun qaz nəhənglərində olduğu kimi mərkəzdə mövcud olmadığını ifadə edən, heliumun protosolar kütlə fraksiyasına yaxındır (0,275 ± 0,01).<ref name="Lodders 2003" /> Uranın atmosferinin üçüncü ən çox zəngin tərkib hissəsi [[metan]]<nowiki/>dır (CH<sub>4</sub>).<ref name="Lunine 1993" /> Metan görünən və yaxın infraqırmızı diapozonda udulma zolaqlarına sahibdir, bunun nəticəsində də Uran mavi rəngdə görünür.<ref name="Lunine 1993" /> [[Metan]] molekulları metan buludlarının aşağısında 1.3 bar (130 kPa) təzyiq səviyyəsində, molyar fraksiya ilə atmosferin 2.3% hissəsini təşkil edir. Bu göstərici [[Günəş]]<nowiki/>də qeydə alınan [[karbon]]<nowiki/>un bolluğunun 20-30 dəfə çoxdur.<ref name="Lunine 1993" /><ref name="Lindal Lyons et al. 1987" /><ref name="Tyler 1986" /> Yuxarı atmosferdə çox aşağı temperatura görə qatılıq nisbəti azdır hansı ki, bu da doyğunluq səviyyəsini düşürüb ifrat miqdarda metanın donmasına səbəb olur.<ref name="Bishop Atreya et al. 1990" /> Dərin atmosferdə [[ammonyak]], [[su]] və [[Hidrogen-sulfid qazı|hidrogen-sulfid]] kimi daha az uçucu olan madələrin bolluğu yaxşı tədqiq edilməmişdir. Ehtimal ki, onların göstəricisi [[Günəş]]<nowiki/>dəkindən çoxdur.<ref name="Lunine 1993" /><ref name="de Pater Romani et al. 1989" /> Metanla yanaşı Uranın [[stratosfer]]<nowiki/>ində, Günəşin [[Ultrabənövşəyi şüalanma|ultrabənövşəyi]] şüalarının təsiri altında metandan fotoliz vasitəsi ilə hasil edildiyi düşünülən bir miqdar müxtəlif cür hidrokarbonların mövcudluğu təsdiqlənmişdir.<ref name="Summers & Strobel 1989" /> Bunlara daxildir: [[etan]] (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>), [[asetilen]] (C<sub>2</sub>H<sub>2</sub>), [[Propin|metilasetilen]] (CH<sub>3</sub>C<sub>2</sub>H), [[diasetilen]] (C<sub>2</sub>HC<sub>2</sub>H).<ref name="Bishop Atreya et al. 1990" /><ref name="Burgdorf Orton et al. 2006" /><ref name="Encrenaz 2003" /> Spektroskopik tədqiqatlar həmçinin aşkar etmişdir ki, Uranın üst atmosferində su buxarı, karbondioksid və karbonmonoksid vardır hansı ki, bunlar toz və [[Kometa|komet]] kimi xarici mənbələrdən gəlmişdir.<ref name="Burgdorf Orton et al. 2006" /><ref name="Encrenaz 2003" /><ref name="Encrenaz Lellouch et al. 2004" />
=== Troposferi ===
[[Troposfer]] temperaturun hündürlüklə birlikdə azalması ilə xarakterizə edilən, atmosferin ən aşağı və ən sıx hissəsidir.<ref name="Lunine 1993" /> Temperatur nominal səthdən
Troposferin çox mürəkkəb bulud quruluşuna malik olduğu hesab edilir: irəli sürülən hipotezə görə, su buludları 50-100 bar (5 -10 MPa) təyziq aralığında, ammonium-hidrosulfid buludları 20 – 40 bar (2 to 4 MPa) təzyiq aralığında, hidrogensulfid buludları 3-10 bar (0.3-1 MPa) təzyiq aralığında və nəhayət, birbaşa aşkar edilmiş nazik metan buludları isə 1-2 bar (0,1- 0,2 MPa) təzyiq aralığında yerləşir.<ref name="Lunine 1993" /><ref name="Lindal Lyons et al. 1987" /><ref name="de Pater Romani et al. 1991" /><ref name="Atreya Wong 2005" /> [[Troposfer]] atmosferin güclü küləklər, parlaq buludlar və mövsümi dəyişikliklər sərgiləyən dinamik hissəsidir.<ref name="Sromovsky & Fry 2005" />
| |||