Milton Obote: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k dil şablonunun tənzimlənməsi, typos fixed: hökümət → hökumət using AWB |
||
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
| azərbaycan dilində adı = Milton Obote
| adın orijinalı = {{
| portret = Obote cropped.png
| portretin ölçüsü = 250px
Sətir 31:
}}
'''Milton Obote''' ({{
== Həyatı ==
Sətir 37:
Əsil adı ''Apollo Milton Obote'' olan Milton Obote [[1925]]-ci ilin [[25 dekabr]] tarixində [[Uqanda]]da dünyaya gəlib. [[1948]]-[[1949]]-cu illərdə paytaxt [[Kampala]] şəhərində yerləşən ''Makerere Kollecində'' təhsil aldığı zaman, siyasi fəaliyyətləri səbəbindən təhsil kompleksindən kənarlaşdırılmışdır. Dönəmin hakimiyyəti Obotenin [[Amerika Birləşmiş Ştatları]] və [[Almaniya]]da ali təhsil almağa imkan verən təqaüd proqramlarındanda istifadə etməyə mane olduqdan sonra Obote, [[1950]]-ci ildə [[Keniya]]ya yollanmışdır.
[[Şəkil:Milton Obote and Paul VI 1971.jpg|thumb|left|200px|Milton Obote [[Roma Papası]] [[VI Pavel]] ilə birlikdə. ([[1971]])]]
[[Keniya]]da müxtəlif işlərdə işlədiyi dövrdə, [[Uqanda]]nın azadlıq hərəkatına dəstək vermiş və Keniya Afrika İttifaqına üzv olmuşdur. [[1957]]-ci ildə ölkəsinə qayıdaraq ''Uqanda Xalq Konqresi Partiyasına'' üzv olmuş; növbəti il parlamentdə təmsil olunmaq hüququ qazanmışdır. Uqanda Xalq Konqresi Partiyasının parçalanmasından sonra Uqanda Xalqının Birliyi təşkilatı ilə birləşərək Uqanda Xalq Partiyasını təsis etmişdir. Partiyanın əsas məqsədi, Kral II Mutesa rəhbərliyindəki [[Buqanda]] dövlətinin [[Uqanda]]dakı varlığına son qoymaqdan ibarət idi.
[[1961]]-ci ildə Obote, sülh prosesinin nəticəsi kimi [[Buqanda]]nın [[Uqanda]] tərkibində muxtar krallıq statusunun verilməsinə razılıq verdi. Bu məqsədlə, [[Uqanda]] və [[Buqanda]]nın hakim siyasi partiyaları arasında bir ittifaq yaradılmış oldu. [[Buqanda]] ilə arasındakı münasibətlərin gərginləşdiyi il olan [[1966]]-cı ildə Milton Obote kral II Mutesanı devirib, [[Buqanda]]
[[1960]]-cı illərin sonlarına yaxın hakimiyyəti get-gedə zəifləyən Obote, [[general-mayor]] [[İdi Amin]]nə bağlı hərbiçilər və Buqandalıların təşkil etdiyi hərbi qüvvə tərəfindən [[1971]]-ci ildə devirilmişdir. Obote Sinqapurda keçirilən [[Millətlər Birliyi]]nin iclasında iştirak edən zaman hakimiyyətdən kənarlaşdırıldığını və ölkədə hərbi çevirilişin baş verməsindən xəbər tutdu. Sürgündə olduğu müddətdə, hakimiyyətinin bərpa etməsi cəhdləri nəticəsiz qalmışdır. [[İdi Amin]]in [[1979]]-cu ildə Tanzaniyanın paytaxt Kampalaya qoşun yeritməsindən sonra sürgündən qayıtmış və II dövr üçün [[Uqanda]] Prezidenti seçilmişdir.
İkinci dəfə hakimiyyətə gəlməsindən sonra ölkədə çox partiyalı siyasi sisteminin yaradılması və demokratik islahatların keçirilməsi istiqamətində ciddi işlər görmüş, ölkə iqtisadiyyatını inkişaf etdirmişdir.Obotenin ikinci hakimiyyət dövrü 5 il davam etmişdir. [[1985]]-ci ildə Bazilio Olara-Okello və Tito Okello rəhbərliyindəki hərbi birləşmə tərəfindən ikinci dəfə hərbi çeviriliş yolu ilə hakimiyyətdən kənarlaşdırılmışdır. Hakimiyyətini itirdikdən sonra əvvəlcə [[Tanzaniya]], sonradan isə [[Zambiya]]ya getmişdir. Ölümündən aylar əvvəl [[Uqanda]]ya geri dönməsinə icazə verilmiş Obote böyrək çatışmamazlığından [[2005]]-ci ildə vəfat etmişdir. Uqandada təşkil edilən rəsmi mərasimlə dəfn edilmişdir.
| |||