"Müqəddəs Lavrentiya çayı" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

Müqəddəs Lavrentiya çayı (redaktə)

21:21, 18 mart 2019 versiyası

24 bayt əlavə edildi ,  1 il öncə
k
dil şablonunun tənzimlənməsi using AWB
k (dil şablonunun tənzimlənməsi using AWB)
{{Yer xəritəsi~|Şimali Amerika fiziki|lat_dir = N|lat_deg=48.037692|lat_min=|lon_dir = W|lon_deg=69.574099|lon_min=|mark =Blue pog.svg|marksize=7||label_size=80|label=mənsəbi}}
}}}}[[Şəkil:Grlakes lawrence map.png|thumb|Çayın hövzəsi|left]]
'''Müqəddəs Lavrentiya çayı''' ({{langDil-fr|fleuve Saint-Laurent}}, {{langDil-en|Saint Lawrence River}}) — [[Şimali Amerika]] materikinin böyük su arteriyasını təşkil edən çay. [[ABŞ]] və [[Kanada]] arasında təbii sərhəd rolunu oynayır. [[Böyük göllər]]i [[Atlantik okean]] ilə birləşdirir. Mənsəbdə çayın eni 130 &nbsp;km-dir. Çayın uzunluğu 1197 &nbsp;km<ref>{{cite web|url=http://www.canadiangeographic.ca/Atlas/themes.aspx?id=rivers&sub=rivers_east_stlawrence&lang=En|title=Rivers of Canada|publisher=The Canadian Atlas Online. Royal Canadian Geographical Society|lang=en|accessdate=2015-03-09}}</ref>, hövzəsinin sahəsi 1 344 200 &nbsp;km² təşkil edir<ref>{{cite web|url=http://web.archive.org/web/20120329093702/http://atlas.nrcan.gc.ca/site/english/learningresources/facts/rivers.html|title=Rivers Flowing into the Atlantic Ocean|publisher=The Atlas of Canada. Natural Resources Canada|lang=en|accessdate=2015-03-09}}</ref>
 
== Tarixi-mədəni əhəmiyyəti ==
Çaya bu adı [[Jak Karte]] vermişdir. Bununla yanaşı çayın töküldüyü körfəzdə bu adla adlandırılmışdır. Sauel de Şamlenin çsyın yatağı ilə üzü yuxarı üzməsinfən sonra fransızlar tərəfindən məskunlaşdırılmışdlr. Bura [[Yeni Fransa]]nın tərkib hissəsinə daxil edilmişdir. [[Yeddiillik müharibə]]dən sonra ərazini britaniyalılar ələ keçirmişdir. Bununla belə region hələdə Şimali Amerikanın fransız dili məfəniyyətinin mərkəzi rolunu oynayır. İlk əvvələr tizarət gəliləri üzən çayda harlrda iri tankerlər bel üzür.
== Xüsusiyyətləri ==
Çay dünyanın böyük fiordlarından biri olan [[Saqeney (fiord)|Saqeney]] fiordunu əmələ gətirir. Şimaldan ona [[Saqeneyə çayı]] tökülür. O hətta böyük estuari əmələ gətirir.
 
Çayın körfəzlə birləşdiyi yerdə iki axını müşahidə etmək olur: 400 metr dərinlikdə soyuq və duzlu dəniz suyu, səthində isə nisbətən usti və şirin su.
 
Monreal önü ərazilərdə çay 160 &nbsp;km məsagədə astsnalı ərazilərdən axır. Sonradan isə 60 &nbsp;km məsadə isə sakitləşir və kal axır.
 
== Canlılar aləmi ==
Çayda [[Ağ balina]], [[Finval]] və [[Göy balina]]lara rast gəlmək olur. Ümumilikdə götürdükdə çayda 20 növ suda)quruda yamayan və sürünən, 12 növ məməli və yüzlərlə növ balıq yaşayır. Sahil bataqlıqlarında usə 300 növ quş yuva qurur.
 
== Təsərrüfat əhəmiyyəti ==
 
== Gəmiçilik ==
Hələ 1680-cı ildə koloniyaçılar cçayın yatağının dərinləşdirilməsi üzərində düşünmüşlər. Səbəb isə okean gəmilərinin burada rahat üzməsi olmuşdur. [[1959]]-cu ildə [[Müqəddəs Lavrentiya dəniz yolu]] açılmışdır. Onun uzunluğu 283 &nbsp;km olur. Bu dəbiz yolu dünysnın ən mühüm tikililərindən biri sayılır. Monrealla [[Ontario gölü]] arasında 7 jalyuz inşa edilmişdir. Tikinti zamanı 150 mlm m³ torpaq və min tonlarla beton işləri görülmüşdür.
[[Şəkil:Pont de l'ile 2.JPG|center|700px|thumb|Müqəddəs Lavrentiya çayı.]]
 
* [http://epe.lac-bac.gc.ca/100/205/301/ic/cdc/stlauren/ Regional Geography of the St. Lawrence River] {{ref-en}}
* [http://www.juniperisland.com Information about Juniper Island (Ontario)] {{ref-en}}
 
[[Kateqoriya:Sərhəd çayları]]
[[Kateqoriya:Kanada çayları]]
İşçiBot
Botlar
19.906

edits

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Xüsusi:MobileDiff/4653311"