Fələstin: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 28:
[[Ümumdünya Sionist Təşkilatı]] [[1895]]-ci ilin [[avqust]] ayında [[İsveçrə]]nin [[Bil]] şəhərində [[Teodor Hartzel]]in başçılığı ilə yaradılmışdı. Ancaq bu təşkilat Birinci dünya müharibəsinin sonuna qədər heç bir əhəmiyyətli addım ata bilmədi.
[[Böyük Britaniya]] sionizm planını qəbul edərək, [[1917]]-ci il [[noyabr]] ayının 2-də Fələstində yəhudi milli ocaqlarının yaradılmasını nəzərdə tutan [[Balfur bəyannaməsi]]ni çap etdirdi. [[İngiltərə]] ərəblərə şərif Hüseynin başçılığı ilə müstəqillik vermək kimi vədinə xilaf çıxaraq, [[1918]]-ci ilin [[sentyabr]]ında Fələstinin işğalını başa çatdırdı. Fələstini beynəlxalq əraziyə çevirməyi nəzərdə tutan [[Sayks Piko sazişi]]nə ([[1916]]) görə, [[Suriya]] və [[İraq]] əraziləri [[İngiltərə]] və [[Fransa]]nın nüfuz dairələrinə bölündü. [[1920]]-ci ilin [[aprel]]ində bağlanmış [[San-Remo sazişi]] ilə [[Böyük Britaniya]] Fələstində daha da möhkəmləndi. [[1922]]-ci ilin [[iyul]]unda qəbul etdiyi özünün Fələstindəki mandatlıq hüququndan istifadə edən
[[Britaniya]] Fələstini işgal etdikdən sonra [[1918]]-ci ildən [[1948]]-ci ilə qədər olan müddətdə Fələstinə köçmələri üçün xaricdə yaşayan [[yəhudilər]]in üzünə bütün qapıları açdı. Bu zaman böyük yəhudi axını başladı. Əgər 1918-ci ildə Fələstində olan yəhudilərin sayı 55 min idisə, 1948-ci ildə bu göstərici 646 minə yə’ni, 8%-dən 31.7%-ə çatmışdı. Bundan başqa yəhudilərə torpaq mülkiyyəti əldə etmək hüququ verilmişdi, buna görə də yəhudilər aldıqları əraziləri artırmağa başladılar. Təxminən yarım milyon donam əraziyə (Fələstin ərazisinin 2%-i) sahib olan yəhudilər, 1 milyon 800 min donam ərazini (Fələstin ərazisinin 6.7%-i) də aldılar. Bu əraziləri alıb özəllişdirməkdə yəhudilərə Britaniya höküməti və fələstinli olmayan feodallar kömək edirdi. O zaman hələ də əhalinin əksəriyyətini (68.3%) fələstinlilər təşkil edirdi. Fələstin ərazisinin böyük hissəsinə də (93.3%) fələstinlilər sahib idilər. Lakin yəhudilər Britaniyanın himayəsi və dəstəyi ilə öz iqtisadı, siyasi, elmi, hərbi və ictimai birlik və təşkilatlarını qurmağa nail oldular. 1948-ci ildə yəhudilər artıq 292 yaşayış məskəni salmışdılar. "[[Hağana]]", "[[Arqon]]" və "[[Ştern]]" təşkilatlarının da təmsil olunduğu 70 mindən artıq əsgəri olan hərbi qüvvələrini yaradan yəhudilər öz dövlətlərinin elanına hazırlaşdılar.
| |||