Vikipediya

İstanbul: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4:
|azərbaycan dilində adı = İstanbul
|orijinal adı =
|şəkil = Istanbul_collage_5jIstanbul collage 5j.jpg
|şəkilaltı mətn =
|tabesində = [[İstanbul ilçələrinin siyahısı|39 ilçə]]
Sətir 19:
|CoordScale =
|regionun növü =
|region = Mərmərə
|cədvəldə region =
|rayonun növü =
Sətir 50:
|saat qurşağı = +3
|DST =
|telefon kodu = 212 (Avropa tərəfi)<br /> 216 (Asiya tərəfi)
|poçt indeksi =
|poçt indeksləri =
Sətir 61:
}}
 
İstanbul, Türkiyədə iştirak edən şəhər və ölkənin 81 bölgəsindən biri. Ölkənin ən əhali, iqtisadi, tarixi və sosial-mədəni əhəmiyyətli şəhəri. Şəhər, iqtisadi böyüklük baxımından [[Dünya|Dünyada]]da 34-cü, əhali baxımından [[Avropa|Avropada]]da birinci, dünyada isə [[Lagos]]<nowiki/>dan sonra altıncı sırada iştirak etməkdədir.
 
İstanbul [[Türkiyə]]<nowiki/>nin şimal-qərbində, [[Mərmərə dənizi|Mərmərə]] sahili və [[Boğaziçi]] boyunca salınmış şəhərdir. İstanbul qitələrarası bir şəhər olub, Avropadakı hissəsinə Avropa yakası ''(tur. Avrupa Yakası),'' Asiyadakı hissəsinə isə Asiya yakası ''(tur. Anadolu Yakası)'' deyilir. Tarixdə ilk dəfə olaraq üç tərəfini [[Mərmərə dənizi]], [[Boğaziçi]] və [[Haliç dağı|Haliç'in]] qucaqladığı bir yarımada üzərində qurulan İstanbulun qərbdəki sərhədi İstanbul Surlarını meydana gətirir. İnkişaf və böyümə prosesində şəhər hər dəfə qərbə doğru divarlar quraraq 4 dəfə genişlənmişdir və şəhər 39 rayondan ibarətdir. Böyükşəhər bələdiyyəsi ''(tur. Büyükşehir Belediyesi)'' ilə birlikdə 40 bələdiyyəsi vardır.
 
[[Dünya|Dünyanın]]nın ən köhnə şəhərlərindən biri olan İstanbul, 330-395-ci illər arasında [[Roma İmperiyası|Roma İmperiyasının]]nın, 395-1204 ilə 1261-14531261–1453 illəri arasında [[Bizans İmperiyası|Bizans İmperiyasının]]nın, 1204-12611204–1261 arasında [[Latın İmperiyası]]<nowiki/>nın və son olaraq da 1453-19221453–1922 illəri arasında [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı İmperiyasına]]na paytaxtlıq etmişdir.
 
Son illərdə ard-arda ortaya çıxarılan [[Arxeoloji abidələr|arxeoloji tapıntılar]] bəşəriyyətin tarixində mühüm rol oynamışdır. [[Yarımburgaz mağarası|Yarımburgaz mağarasında]]nda çıxarılan daş alətlərlə, [[İbtidai icma quruluşu|ibtidai insan]] izlərinin 400.000 il əvvəlinə söykəndiyi ortaya çıxmışdır. Bu arxeoloji tapıntılar təkcə İstanbul deyil, bütün [[Marmaray|Marmara]] regionunun ən qədim insan izləridir. [[Anadolu]] tərəfindəki ilk qəsəbələr İstanbulun [[Asiya]] yakasında [[Kalkedon]], [[Avropa]] yakasında isə [[Bizans İmperiyası|Bizans]] olmuşdur. Müstəqillik dövründən yüz il əvvəllər də əsarəti altında olduğu dövlətlərin paytaxtı olan İstanbul, bu xüsusiyyətini 13 oktyabr 1923-cü ildə paytaxtın Ankaraya daşınması ilə itirdi. Ancaq İstanbul hal-hazırda ölkənin ticarət, sənaye, nəqliyyat, turizm, təhsil, mədəniyyət və incəsənətin mərkəzi olaraq davam edir.
 
[[Qara dəniz]] ilə [[Mərmərə dənizi|Mərmərə dənizini]]ni birləşdirən və [[Asiya]] ilə [[Avropa|Avropanı]]nı ayıran İstanbul Boğazına ev sahibliyi etməsi səbəbiylə, İstanbulun geosiyasi əhəmiyyəti olduqca yüksəkdir. Bu gün demək olar ki, İstanbuldakı bütün təbii limanlar doldurulur və ya itirilir. Bu xüsusiyyətlərə görə, uzun müddətli suverenlik mübahisələri məhz bu bölgənin ərazisində baş vermişdir. Əsas [[Çay (coğrafiya)|çaylar]] [[Riva çayı|Riva]], [[Kağıthane]] və [[Əlibəy]] axınlarıdır. Şəhər torpaqları kələ-kötür deyil, ən yüksək nöqtəsi isə Qartal rayonundakı Aydos Təpəsidir. Şəhərdəki başlıca təbii göllər [[Büyükçekmece]], [[Küçükçekmece]] və [[Durusu]] gölüdür. Hava temperaturu və yağıntı miqdarı qeyri-müntəzəmdir.
 
== Toponomika ==
Sətir 75:
Şəhərin ilk adı Vizantiya olmuşdur. Bu ad ilk dəfə [[Meqara]] kolonistləri tərəfindən verilib. İstanbul adına tarixdə ilk dəfə [[X əsr|10-cu əsr]]<nowiki/>də [[ərəb]], sonradan türk mənbələrində rast gəlinir. Adın xüsusi ad olan ''Bizas''dan törədildiyi düşünülür. Qədim Yunan ənənəsi bu adın yunan kolonistlərin əfsanəvi bir kralına aid olmasını istinad edir. Müasir alimlər fərziyyələrə əsasən ''Bizas'' adının Frakiya və İliriya mənşəli olduğunu deyirlər. [[I Konstantin]] [[330]]-cu ildə Roma İmperiyasının İstanbulu şərq paytaxtı təyin etmişdir. O, həmçinin "Nova Roma" adını tanıtmağa çalışdı. Lakin bu ad geniş istifadə edilməmişdi. ''Konstantinopol'' cümhuriyyət qurulana qədər qərbdə şəhər üçün ən geniş yayılmış ad idi. ''Konstantiniyyə'' və ''İstanbul'' [[Osmanlı İmperiyası]]nın hakimiyyəti dövründə şəhərə verilmiş adlar idi. Osmanlı dövründə ([[XV əsr|15-ci əsrin]] ortalarından etibarən) şəhərə müraciət etmək üçün ''Konstantinopol''un istifadəsi [[tarix]] tərəfdən yanlış olmasada, [[türklər]] tərəfindən siyasi tərəfdən yanlış qəbul edilir. 19-cu əsrdə şəhər əcnəbilər və ya türklər tərəfindən istifadə olunan digər adları əldə etmişdi. Avropalılar ''Konstantinopolis'' adını bütün şəhərə müraciət etmək üçün istifadə edirdilər. ''İstanbul'' adını isə türklərin etdiyi kimi Mərmərə dənizi və Haliç arasındakı bölgəni adlandırmaq üçün istifadə etdilər.
 
[[1930]]-cu ilə dək beynəlxalq sənədlərdə şəhərin rəsmi adı [[Konstantinopol]] ({{lang-tr|Kostantiniyye}}) kimi qeyd edilirdi. İstanbulun da qədim adları sayılan, "Konstantinopol – Yeni Roma və Ümumdünya patriarxı Müqəddəs Arxiyepiskopu"nun rəsmi titulunda saxlanan ''Yeni Roma'' və ya ''İkinci Roma'' və [[330]]-cu ilə qədər istifadədə olan ''[[Bizans]]'' adlarıdır. [[1923]]-cü ildə Böyük Millət Məclisi Höküməti beynəlxalq səviyyədə tanındıqdan sonra [[Türkiyə|Türkiyə Cümhuriyyəti]] Cümhuriyyəti<nowiki/>nin əsası quruldu, həmin ilin [[13 oktyabr]]ında isə Türkiyənin paytaxtı [[Ankara|Ankara]] şəhəri]] elan edildi. [[28 mart]] [[1930]]-cu ildə isə Türkiyədə bütün sənədlərdə ''İstanbul'' yazılması barədə qərar qəbul edilidi. Türkiyənin İstanbul şəhəri dünyanın ən qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biridir. 15-ci əsrədək Bizansın paytaxtı olmuş bu şəhərin siması islam-türk mədəniyyətinin verdiyi töhfələrlə daha da gözəlləşmişdir.▼
 
 
▲[[1930]]-cu ilə dək beynəlxalq sənədlərdə şəhərin rəsmi adı [[Konstantinopol]] ({{lang-tr|Kostantiniyye}}) kimi qeyd edilirdi. İstanbulun da qədim adları sayılan, "Konstantinopol – Yeni Roma və Ümumdünya patriarxı Müqəddəs Arxiyepiskopu"nun rəsmi titulunda saxlanan ''Yeni Roma'' və ya ''İkinci Roma'' və [[330]]-cu ilə qədər istifadədə olan ''[[Bizans]]'' adlarıdır. [[1923]]-cü ildə Böyük Millət Məclisi Höküməti beynəlxalq səviyyədə tanındıqdan sonra [[Türkiyə|Türkiyə Cümhuriyyəti]]<nowiki/>nin əsası quruldu, həmin ilin [[13 oktyabr]]ında isə Türkiyənin paytaxtı [[Ankara|Ankara şəhəri]] elan edildi. [[28 mart]] [[1930]]-cu ildə isə Türkiyədə bütün sənədlərdə ''İstanbul'' yazılması barədə qərar qəbul edilidi. Türkiyənin İstanbul şəhəri dünyanın ən qədim mədəniyyət mərkəzlərindən biridir. 15-ci əsrədək Bizansın paytaxtı olmuş bu şəhərin siması islam-türk mədəniyyətinin verdiyi töhfələrlə daha da gözəlləşmişdir.
 
== Tarixçəsi ==
Sətir 83 ⟶ 81:
'''İstanbulun tarixi''' olduqca qədimdir. Belə ki, buranın ilk məskunlaşma tarixi 300 min, şəhər kimi təxminən 3 min, paytaxt kimi isə 1600 ilə qədər yaşı vardır. İstanbul [[Avropa]] ilə [[Asiya]] qitələrinin kəsişdiyi nöqtədə olan bir dünya şəhəridir. Şəhər tarix boyunca fərqli sivilizasiya və mədəniyyətlərə ev sahibliyi etmiş, əsrlər boyu müxtəlif [[din]], [[dil]] və [[İrq|irqdən]] insanların bir yerdə yaşadığı kosmopolit və metropolit quruluşunu qorumuş və tarixi müddətdə bənzərsiz bir mozaika halını almışdır. Uzun zaman dilimləri boyunca hər sahədə mərkəz olmağı və iqtidarda qalmağı bacaran dünyadakı nadir məskunlaşma yerlərindən biri olan İstanbul keçmişdən günümüzə qədər Dünyanın paytaxtıdır.
 
İstanbulun tarixi ana xəttləriylə beş böyük dövrə ayrıla bilər: Tarix öncəsi dövr, [[Bizantion]] dövrü, [[Konstantinopol|Konstantinopolis]]is dövrü (Roma və Bizans), [[Konstantinopol|Kostantiniyyə]] dövrü (Osmanlı) və [[İstanbul]] dövrü (Türkiyə).
[[Şəkil:İstanbul-Ayasofya.JPG|thumb|Bizans Dövrünün ən möhtəşəm abidəsi [[Aya Sofya|Ayasofya]] (2004)]]
İstanbul, [[Avropa]] və [[Asiya]] qitələrinin kəsişməsində yerləşən 8500 il liman olmuş, 3000 ilə qədər paytaxtlıq tarixi və 1600 il [[Avropa]] və [[Asiya]] qitələrini birləşdirən şəhər olaraq tarixə keçmişdir. Şəhər əsrlər boyunca müxtəlif mədəniyyətlərə sahibliyi etmiş, müxtəlif din, dil və irqlərdən olan insanların bir yerdə yaşadığı torpaq olmuşdur. İstanbul uzun müddət ərzində hakimiyyətdə qalmağı bacaran dünyanın nadir yaşayış məntəqələrindən biridir və keçmişdən günümüzə qədər bir [[Dünya]] paytaxtıdır.. İstanbul tarixi beş əsas dövrə bölünür:
Sətir 90 ⟶ 88:
* Quruluş dövrü və Bizans dövrü ''(tur. Kuruluş dönemi ve Byzantion dönemi)''
* Konstantinopolis dövrü ''(tur. Konstantinopolis dönemi)''
* Konstantiniyyə dövrü ''(tur. Konstantiniyye dönemi)''
* və sonuncu olan İstanbul dövrü ''(İstanbul dönemi)''
 
== Coğrafiya və ətraf mühit ==
[[Şəkil:Istanbul and Bosporus big.jpg|thumb|215x215px|İstanbul Boğazının peykdən görünümü]]
İstanbul, 41 ° şimal, 29 ° şərq koordinatlarında yerləşir. Şərqdə [[Çatalca rayonu|Çatalca rayonundan]]ndan, qərbdə isə [[Kocaeli yarımadası|Qocaəli yarımadasınadəkdir]]. Şimalda [[Qara dəniz]], cənubda [[Mərmərə dənizi|Marmara dənizi]], şimal-şərqdə Boğaz, Çayır, qərbdə [[Çərkəzköy]], cənubda [[Çorlu]] və [[Təkirdağ]], şimal-şərqdə Kandira, [[Kocaeli ili|Qocaəli]], [[Qocaəli Körfəz]], cənub-şərqdə isə Qocaəlinin Qəbzə rayonuna bitişiktir. Çatalca, İstanbuldakı yarımadaların biridir və [[Asiya]] materikində iştirak edir. Şəhərin ortasında olan Boğaz, bu iki qitəni birləşdirir. Boğazda [[Fateh Sultan Mehmet körpüsü|Fatih Sultan Mehmet]], [[15 iyul Şəhidlər Körpüsü|15 İyul Şəhid]]<nowiki/>lər Körpüsü və [[Yavuz Sultan Səlim külliyəsi|Yavuz Sultan Səlim]] körpüləri şəhərin iki tərəfini birləşdirir. [[İstanbul Boğazı]] ərzində və [[Haliç dağı|Haliç dağını]]nı dairələyəcək şəkildə [[Türkiyə|Türkiyənin]]nin şimal-qərbində qurulmuşdur.
 
=== Yer formaları ===
İstanbul qurulduğu [[Çatalca rayonu|Çatalca]] və Qocaəli yarımadaları aşınmış platformalardır. Bu platformaların ortasından kobud formada şimal-şərq istiqamətində İstanbul Boğazı keçir. Boğazın meydana gəlməsi haqqında elmi bir şəkildə qəbul edilən şərh olmasa da, ən çox izah edilən şərh, coğrafi baxımdan İstanbul Boğazı, dəniz suları ilə dolu fay çöküntüsüdür. Buna görə də, M.Ö 20,000-18,000 illəri arasında buz dövrü sona çatdı və dünyanın əksəriyyətini əhatə edən buz kütlələri əriyərək su səviyyəsini artırmağa başladı. Minillərcə davam edən ərimə prosesinin nəticəsi olaraq, Aralıq dənizinin suları M.Ö 8000-7000 illəri arasında 150 metrədək artmışdır. Dəniz səviyyəsində bu geniş miqyaslı artım səbəbiylə, [[Aralıq dənizi|Aralıq dənizinin]]nin suları [[Marmaray|Marmaranı]] vurdu, [[Marmaray|Marmara]]<nowiki/>y dənizinin suları davam edən yüksəlişlər nəticəsində Qara dəniz ilə birləşdi.
 
=== İqlim ===
 
İstanbulun iqlimi, Türkiyədə Qara dəniz iqlimi ilə Aralıq dənizi iqlimi arasında keçid xüsusiyyəti göstərən bir iqlimdir, səbəbindən İstanbulun iqlimi mülayimdir. İstanbulun [[Yay|yaylarıyay]]ları isti və nəmli; [[Qış|qışlarıqış]]ları isə soyuq, yağışlı və bəzən qarlıdır. Nəm səbəbindən, hava normal istidən daha isti, normal soyuqdan daha soyuq ola bilir. Qış aylarındakı ortalama istilik 2°C ilə 9°C arasındadır, ümumiyyətlə qar, yağış və ya qarlı yağışlar müşahidə edilir.. Qış aylarında bir iki həftə qar yağa bilər. Yaz aylarındakı ortalama istilik 18°C ilə 28°C-dir və adətən yağış və sel ilə müşahidə olunur. Ən isti aylar iyul və avqust aylarıdır. Orta temperatur 23°C-dir, ən soyuq aylar da yanvar və fevral aylarıdır və orta temperatur 5°C-dir. İstanbulda illik ortalama istilik 13,7 dərəcədir. Ümumi illik yağıntı miqdarı 843,9 mm-dir və bütün il ərzində görülür. Yağışların 38%-i qış, 18%-i yaz, 13%-i yay, 31%-i payız fəsillərindədir. Yaz ən quru mövsümdür, amma Aralıq dənizi iqlimlərinin əksinə quraq mövsüm yoxdur. İstanbul 1994-ci ilə qədər susuzluq çəkmişdir lakin alınan tədbirlərdən sonra burada su çətinliyi ilə bağlı heç bir problem yaşanmır. Bunlardan biri Melen layihəsidir. Bu zamana qədər ən yüksək hava istiliyi, 12 İyul 2000-ci ildə 40.5°C olaraq qeydə alınmışdır. Ən aşağı hava istiliyi isə 9 Fevral 1929-cu ildə -16.1°C olaraq qeydə alınmışdır. Şəhər olduqca küləklidir. Küləyin orta sürəti saatda 17 km-dir.
{| class="wikitable mw-collapsible" style="width:100%;text-align:center;line-height:1.2em;margin-left:auto;margin-right:auto"
|-
Sətir 176 ⟶ 174:
=== Bitki örtüyü ===
[[Şəkil:Sunset Bosphorus Bridge from Cihangir.jpg|thumb|227x227px|Havadan İstanbulun mərkəzi]]
İstanbulun coğrafi xüsusiyyətləri və torpaq şəraiti meşələrin formalaşmasına imkan yaradır. Lakin meşələrdə ağac növlərinin paylanması qeyri-qanunidir. [[Qara dəniz|Qara dənizə]]ə yaxın şimal seqmentlərdə və təpələrin şimala baxan yamaclarında humus torpaqların varlığı səbəbiylə buralarda nəm meşələr inkişaf etmişdir. [[Cənub]] bölgələrində və cənubda yamaclara baxan quraqlığa davamlı meşələr görülür. İstanbulun ən əhəmiyyətli meşələri [[Belqrad Meşəsi]], [[Aydos Meşəsi]] və [[Qayışdağı Meşəsi|Qayışdağı Meşəsidir]]dir. İstanbuldakı meşələrin torpaq sahəsi 240.960 hektardır. Ümumi olaraq İstanbulun hər iki yaxasında da görülən ağac və kol növləri arasında adi [[vələs]], adi [[qızılağac]], adi [[fındıq]], şərq kayını, [[Rododendron|bənövşəyi çiçəkli rododendron]], [[ağcaqayın]], Muşmula və Istranca meşəsi sayıla bilər.
 
Təbii meşələrin zədələndiyi və ya məhv olduğu ərazilərdə pseudomonas formalaşması müşahidə olunur. [[Şimal|Şimalda]]da, [[Qara dəniz]] yaxınlığında görülən psodomakilər, bölgənin torpaq quruluşu və iqlim xüsusiyyətləri səbəbiylə normaldan çox daha boylu və gurdur. Son yarım əsrdə şəhərdəki meşələrin mövcudluğu əhalinin artmasına paralel olaraq azalıb. [[Boğaz (coğrafiya)|Boğazlarda]] tikilən körpülər səbəbiylə şəhərin nəzərdə tutulan şərq-qərb istiqamətindəki genişlənməsi şimala sürüşmüş; buna görə də, yeni yaşayış məntəqələri yaratmaq üçün meşə torpaqları məhv edilmişdir. Edilməsi planlanan üçüncü [[Boğaz (coğrafiya)|boğaz körpüsü]] ətraf mühiti qoruyan qruplar tərəfindən şəhərdəki meşə varlığına zərər verəcəyi səbəbiylə tənqid olunmaqdadır.
 
Şəhər böyüdükçə, şəhər ağacları mərkəzdən uzaqlaşan meşələrdən qalıblar. Ətrafında qorumaqla qorunan bu yaşıl sahələrin əksəriyyəti ictimai istirahət sahəsi kimi xidmət edir. Avropa tərəfində Yıldız, Nailə Sultan, Naciye Sultan, Şahzadə Sabahattin, Emirgan və Ayazağa qoruqları; Anadolu tərəfində isə [[Beykoz sarayı|Beykoz]], Mihrabad, Küçükçamlıca və Validebağı koruları İstanbulda ən bilinən [[Qoruq|qoruqlardanqoruq]]lardan biridir.
 
=== Su mənbələri ===
Sətir 190 ⟶ 188:
== İqtisadiyyatı ==
[[Şəkil:İstanbul view from İstanbul Sapphire observation deck Aug 2014, p9.JPG|thumb|233x233px|İstanbul, Türkiyənin iqtisadi baxımdan ən böyük şəhəridir.]]
İstanbul, Türkiyənin ən böyük şəhəri və siyasi olaraq köhnə paytaxtıdır. Quru və dəniz ticarət yollarının bir qovşağı olması və stratejik mövqeyi səbəbiylə Türkiyədə iqtisadi həyatın mərkəzi olmuşdur. Eyni zamanda şəhər ən böyük sənaye mərkəzidir. Türkiyədəki sənaye məşğulluğunun 20%-ni qarşılayır. Sənaye sahəsi təxminən 38%-dir. Bu sahədə İstanbul və ətraf şəhərlər; meyvə, zeytun yağı, ipək, pambıq və tütün kimi məhsullar ixrac etməkdədir. Ayrıca qida sənayesi, parça istehsalı, neft məhsulları, rezin, metal əşya, dəri, kimya, dərman, elektronik, şüşə, texnoloji məhsullar, avtomobil, nəqliyyat vasitələri, kağız və kağız məhsulları, spirtli içkilər, şəhərin əhəmiyyətli sənaye məhsulları arasında iştirak etməkdədir. Forbes jurnalının məlumatına görə, 35 milyarderə sahib olan şəhər, 2008-ci ilin mart ayından etibarən dünya sıralamasında dördüncü yer tutdu.
 
İstanbulda ilk olaraq 1866-ci ildə xidmətə girən Dersaadet Tahvilat Birjası, 1986-ci ilin əvvəllərində mövcud quruluş dəyişdirilərək günki İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) açılmışdır. 19 və 20-ci əsr başlarında Qalata bölgəsində olan Banklar Prospekti Osmanlı İmperiyası üçün maliyyə mərkəzi olmuşdur.
 
İndiki vaxtda İstanbul, Türkiyənin 55% istehsalına və 45%-lik ticarət həcminə malikdir. Ölkədə ümumi daxili məhsulun 21,2%-i də məhz İstanbul hesabınadır. Ümumi ixracatdakı payı 45,2%, idxalda payı isə 52,2% təşkil edir.
 
=== Ticarət və sənaye ===
İstanbulun gəlirlərində ən böyük paya sahib olan sektor -– ticarət sektorudur. Boğaziçi Körpüsü, 15 İyul Şəhidlər Körpüsü, Asiya və Avropa kimi əhəmiyyətli mərkəzləri birləşdirən avtobanlar ticarət sektoruna xeyli miqdarda dəstək verib. İstanbul ticarət sektoru ölkənin ümumi həcminin 27% -ni təşkil edir. İxrac və xaricə satış mövzusunda da İstanbul, Türkiyə səviyyəsində birinci sıradadır. Türkiyədə xidmət verən xüsusi bankların qəzetlərin, televiziya kanallarının, nəqliyyat firmalarının və çap evlərinin, ümumiyyətlə hər şeyin başlıca ofisi İstanbulda yerləşir. Əslində, İstanbul iqtisadiyyatında nəqliyyat-kommunikasiya sektorunun payı 15%-dən çoxdur.
[[Şəkil:Maslak kerembarut.jpg|center|thumb|782x782px|İstanbulun yeni iş məkanlarından olan -– [[Maslak]]]]
 
=== Turizm ===
Sətir 329 ⟶ 327:
* Əhalisinin mütləq hissəsi [[müsəlman]] olan [[ölkə]]də Konstantinopol pravoslav kilsəsinin Mərkəzi və Konstantinopol – Yeni Roma və Ümumdünya patriarxı Müqəddəs Arxiyepiskopunun iqamətgahı yerləşir.
* Bütün tarixi boyu şəhər 10 [[Roma imperiyası|Roma]], 82 [[Bizans]] [[İmperator]]unun və 30 [[Osmanlı]] sultanın iqamətgahı olmuşdur.
* İstanbul uzununa 150 &nbsp;km, eninə 50 &nbsp;km ərazini tutur. Şəhərdə hər il təqribən 30 yeni [[küçə]] meydana gəlir, yeni yaşayış massivləri salınır.
*[[Türkiyə]]nin hər 5 vətəndaşından biri İstanbulda yaşayır.
* Hər il İstanbulu 30 milyondan çox turist ziyarət edir.
Sətir 336 ⟶ 334:
 
{{wide image|Istanbul panorama and skyline.jpg|800px|<center> [[Bosfor boğazı]] və [[Mərmərə dənizi]]ndən İstanbulun panorama görüntüsü. </center>}}
 
 
== Qardaş şəhərlər ==
Sətir 401 ⟶ 398:
* [http://www.istanbulcityhotels.com/ İstanbul Otelleri]
* [http://www.istanbulmarathon.org/ İstanbul Avrasya Maratonu]
* [http://turkish.wunderground.com/global/stations/17060.html Europen Newpaper İndex]
* [http://www.istanbul2010.org/ Avrupa'nın Kalbi İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Etkinliklerine Başladı.]
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
 
 
[[Kateqoriya:İstanbul| ]]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/İstanbul"