Qobustan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
|mövzu = Qobustan şəhəri
|digər mövzu = Digər mənalar
|digər mövzu səhifəsi = Qobustan
}}
 
{{Aydınlaşdırma
|mövzu = Qobustan rayonunun inzibati mərkəzi olan Qobustan şəhəri
Sətir 10 ⟶ 9:
|digər mövzu səhifəsi = Qobustan rayonu
}}
{{YM}}
 
'''Qobustan''' (əvvəlki: '''Mərəzə''') — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Qobustan rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində [[qəsəbə]], Qobustan rayonunun inzibati mərkəzi. 25 aprel 2008-ci il tarixə qədər Mərəzə adlandırılmış, Nərimankənd kəndi Qobustan qəsəbəsi ilə birləşdirilmiş və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin və inzibati ərazi dairələrinin Dövlət reyestrindən çıxarılmışdır<ref>[http://sia.az/az/news/culture/480426-qobustan-ve-samaxi-meseli-qarsilamaa-hazirdir Qobustan və Şamaxı Məşəli qarşılamağa hazırdır]</ref>.
{{Şəhər
|Şəhərin adı = Qobustan şəhəri
|Şəhərin şəkil adı = Qobustan şəhəri.jpg
|Şəhərin bayrağı=
|Şəhərin gerbi = Gobustan gerbe.png
}}
 
'''Qobustan''' (əvvəlki: '''Mərəzə''') — [[Azərbaycan Respublikası]]nın [[Qobustan rayonu]]nun inzibati ərazi vahidində [[qəsəbə]], Qobustan rayonunun inzibati mərkəzi. 25 aprel 2008-ci il tarixə qədər Mərəzə adlandırılmış, Nərimankənd kəndi Qobustan qəsəbəsi ilə birləşdirilmiş və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin və inzibati ərazi dairələrinin Dövlət reyestrindən çıxarılmışdır<ref>[http://sia.az/az/news/culture/480426-qobustan-ve-samaxi-meseli-qarsilamaa-hazirdir Qobustan və Şamaxı Məşəli qarşılamağa hazırdır]</ref>.
 
== Tarixi ==
 
=== "Mərəzə" adının mənşəyi haqqında ===
Şəhərin əvvəlki adı Mərəzə olmuşdur. Mərəzə şəhəri Qobustan rayonunun əsas magistral yolunun yaxınlığında, Şamaxı şəhərinin 27 &nbsp;km cənub-şərqində yerləşir. XVII əsrdə yaşamış türk səyyahı Övliya Çələbi Mərəzə haqqında yazırdı:
 
"Pir Mərizat Sultan mənzilində bu həqir pirin asitanəsinə mehman olduq. Pir “Mərizat” adını daşısa da, əhali arasında “Pir Mərzə”, “Pir Mirza” da adlanır. Amma səhihi “Pir Mərizat”dır, yəni “Diri Baba” adı ilə afaqi-İran və Turanda məşhurdur. Lakin “Mərizat” sözü fars danışıq dilində “bükülmüş” mənasını verir. Həqiqətdə isə yüksək bir dağın ətəyində böyük, əzəmətli asitanə içrə bir guşədə səccadənişin olub şərəfli vücudları yun xirqələri ilə kəmər bağlayıb çöməlib oturur. Müqəddəs simaları qibləyə baxır. Mübarək başı sövmənin bir qayasına dayanıb durur. Hələ də vücudu bəyaz pambıqtək çürüməyib tər-təzə qalır...”
 
Məşhur Şıx düzü kurqanları, b.e.ə. 1-8-ci əsrlərə aid olan, indiki Dağ Kolanı kəndinin qədim ticarət yollarında yerləşmiş qədim insan məskənlərinin qalıqları, şəhərin ətrafındakı Diri Baba türbəsi (15-ci əsr); şəhərin lap mərkəzində yerləşən Şah Abbas Karvansarasının qalıqları göstərir ki, bu yerlərdə ən qədim dövrlərdə insan məskənləri olmuşdur.
Sətir 31 ⟶ 24:
Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivindəki çar Rusiyasına dair sənədlərə görə, xanlıqlar dövründə və daha sonrakı tarixi mərhələlərdə Qəbiristan mahalına daxil olan Mərəzəli obasının əhalisi rəncbərlik və maldarlıqla məşğul olurdu. Şirvan xanlığının çar Rusiyasına ilhaq edilməsi ilə Mərəzə obasının ərazisinə molokanların köçürülməsi prosesi başlayır. Tarixi faktlara istinad edərək, molokanların və duxaborların provaslav dininin qayda və qanunlarına riayət etmədikləri üçün daim təqibə məruz qaldıqlarını söyləyə bilərik.
 
1904-cü ilə qədər Şamaxı qəzasının təxminən 10 kəndində molokanlar və subbotniklər yaşayırdılar. Şamaxıda və qəza kəndlərində 14 min xristian təriqətçisi (12600 nəfəri molokan olmaqla) vardı. Tarixi faktlara görə, 1918-ci ilin aprel və may aylarında ermənilərin Mərəzəyə iki hücumu 400 evin yandırılması, 300 nəfərin vəhşicəsinə qətlə yetirilməsi ilə nəticələnmişdir. O vaxtdan kəndin adı dəyişilmiş, “Nərimankənd”, daha sonra isə “Stalinkənd” adlandırılmışdır
 
Artıq “Rus Mərəzəsi” və “Tatar Mərəzəsi” adlanan Mərəzə kəndinin əhalisi haqqında Bakı quberniyasının Şamaxı qəzası Qəbiristan dairəsinin pristavı F.A.Deminski də öz kitabının “Rus Mərəzəsi” kəndi bölümündə bəzi açıqlamalar verir: "Təriqətçi molokanlardır. Kənd yerləşdiyi yerə görə adlanır. Küçələrdə köhnə qəbiristanlığın yerləri gözə çarpır. Buradan zamanında çoxlu işğalçı orduları, səfirlər, səyyahlar İrandan, Gürcüstandan və Şirvandan gəlib, şimala gedib, geri qayıdıblar. Arxeoloji cəhətdən çox maraqlı yerdir..”
Sətir 42 ⟶ 35:
=== Mərəzə xalçaları ===
 
Burada lap qədimdən xalça toxumaqla məşğul olurdular. Yerli "Mərəzə", "Çuxanlı", "Çemcemli" xalçalarının naxışları butun dünyada məşhurdur. "Nabur" xalçalarını isə eyni adlı kənddə hələ də əl ilə toxuyurlar.
{{Əsas|Mərəzə xalçaları}}
 
Sətir 52 ⟶ 45:
|width="30%"|[[Şəkil:«Кабыстан» 1.jpg|200px]]
|-
|
|
|
|
|}
 
Sətir 78 ⟶ 71:
 
== İstinadlar ==
<references />
 
== Həmçinin bax ==
Sətir 85 ⟶ 78:
{{Qobustan rayonunun yaşayış məntəqələri}}
 
{{‎şəhərşəhər-qaralama}}
 
[[Kateqoriya:Qobustan| ]]