II Əbdülməcid: Redaktələr arasındakı fərq

 

[[TBMM]] [[1 noyabr]] [[1922]]-ci ildə 431 saylı iki maddədən ibarət bir qanunla səltənət və [[Xəlifə|xilafəti]] bir-birindən ayıraraq səltənəti ləğv etdi. Beləliklə, [[Osmanlı sülaləsi]]<nowiki/>nə qarşı ilk addım atıldı. Həmin qanunun ikinci maddəsində xəlifəliyin [[Osmanlı sülaləsi|Osmanlı ailəsi]]<nowiki/>nə məxsus olduğu, [[TBMM]] tərəfindən bu ünvanın [[Osmanlı sülaləsi|Osmanlı ailəsi]]<nowiki/>ndən ən layiqli şəxsə veriləcəyi qeyd edildi. Ancaq [[3 noyabr]]<nowiki/>da baş tutan cümə salamlığına [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]]<nowiki/>in həm [[padşah]], həm də [[xəlifə]] olaraq qatılması vəziyyəti gərginləşdirdi. Nəhayət, [[VI Mehmed|Sultan Vahidəddin]] [[16 noyabr]]<nowiki/>da “vətən xaini” elan edildi və həmin gecə [[İngilislər|ingilis]] zirehli gəmisiylə ölkəni tərk etdi.

Bu hadisədən sonra [[xəlifə]]<nowiki/>liyin boş qaldığını elan edən [[TBMM]] 19 noyabrda Əbdülməcid Əfəndini [[xəlifə]] seçdi. “Xəlifeyi-müslimin” ünvanıyla [[24 noyabr]] günü [[Topqapı sarayı]]<nowiki/>ndakı [[Hırka-i Səadət|Hırka-ı Şərif]] otağında keçirilən mərasimlə [[xəlifə]] elan olundu. Bu mərasimə [[TBMM]]-nin təmsilçisi olaraq Rüfət Paşa və Xoca Müfid Əfəndi də qatılmışdı. İlk dəfə [[ərəbcə]] deyil, [[türkcə]] dua edildi. [[Fateh məscidi]]<nowiki/>ndə yeni [[xəlifə]]<nowiki/>nın adına Xoca Müfid Əfəndi tərəfindən ilk dəfə [[türkcə]] [[xütbə]] oxundu. Yeni [[xəlifə]] İslam aləminə bir bəyannamə nəşr etdirərək onu seçən məclisə təşəkkür etdi.

 

Səltənətsiz bir [[Xəlifə|xilafəti]]<nowiki/>n necə idarə olunacağı bilinmədiyi üçün o illərdə güclü müxalif qüvvələr yarandı. [[Türkiyə|Cumhuriyyəti]]<nowiki/>n elanına qədərki dövrdə, [[xəlifə]]<nowiki/>nin ölkə rəhbəri olub-olmaması barədə müzakirələr davam etdi. Bu əsnada [[21 dekabr|21]]-[[27 dekabr]] [[1922]] tarixində toplanan Hindistan xilafət konferansı Əbdülməcidin [[xəlifə]]<nowiki/>liyini təsdiq və qəbul etdi. Yenə hind müsəlmanları [[3 yanvar]] [[1923]]-cü ildə [[Mustafa Kamal Atatürk|Mustafa Kamal Paşa]]<nowiki/>ya “münci-i xilafət” ([[Xəlifə|xilafəti]]<nowiki/>n xilaskarı) ünvanı verdi.

 

 

İngilis hökumətinin bu tərzdə müdaxilə etməsindən narahat olan [[TBMM]] [[8 dekabr|8]]-[[9 dekabr]] [[1923]] gecəsi gizli bir müşavirə keçirdi. Nəhayət, uzun müzakirələrdən sonra [[3 mart]] [[1924]] tarixində [[xəlifə]]<nowiki/>liyin ləğvi və [[Osmanlı sülaləsi]]<nowiki/>nin ölkədən sürgün edilməsini bildirən 431 saylı qanun qəbul edildi.

 

Əbdülməcid Əfəndi, yanında oğlu [[Ömər Fərrux Əfəndi]], qızı [[Dürrüşəhvar Sultan]], uşaqlarının müəllimi Saleh Kəramət Nigar Əfəndi, 2 xanımı, şəxsi katibi Hüseyn Nakib və həkimi Səlahəddin bəylə həmin günün gecəsi maşınla [[Çatalca rayonu|Çatalca]]<nowiki/>ya, buradan isə qatarla ölkə xaricinə yola düşdü. Qatara minərkən dövrün [[Çatalca rayonu|Çatalca]] valisi tərəfindən zərfin içərisində 2 min sterlinqlə birlikdə [[İsveçrə]] tərəfindənm viza alınana və yalnız ölkədən çıxışı təmin edən vətəndaşlıq vəsiqəsi verildi. Bundan başqa [[İsveçrə]]<nowiki/>nin Böyük Alp otelində yer ayrıldı.

 

Otelə yerləşdikdən sonra bir çox Avropa ölkəsindən jurnalistlər xəlifdən müsahibə almaq üçün otelə axın etdi. Əbdülməcid və ailəsinin otel məsrəfləri getdikcə artığından Saleh Kəramət Nigarı müsəlman ölkələrin səfirləriylə görüşərək yardım almaq məqsədilə [[Paris]]ə göndərdi. Burdan yardım ala bilmədiyi üçün [[London]]<nowiki/>a gedən Kəramət Nigar burada apardığı müzakirələrin sonunda Heydərabad nizamının Əbdülməcid Əfəndiyə aylıq 300 sterlinq maaş verilməsini təmin etdi. [[1924]]-cü ilin [[oktyabr]]ında [[Fransa]]<nowiki/>ya gedən və burada [[Nitsa]] şəhərində sakit bir həyat yaşayan Əbdülməcid Əfəndi burada özünü ibadətə həsr etdi. [[Heydərabad nizamlığı|Heydərabad nizamı]], böyük oğlu Əzəm Cah üçün Əbdülməcid Əfəndinin qızı [[Dürrüşəhvar Sultan]]ı, kiçik oğlu Müəzzəm Cah üçün isə [[V Murad]]ın nəticəsi [[Nilüfər xanım Sultan|Nilufər Sultan]]ı istədi. Sadə bir mərasimlə 2 Osmanlı sultanının [[Heydərabad nizamlığı|Heydərabad sarayı]]<nowiki/>na gəlin getməsi Əbdülməcid Əfəndinin maddi vəziyyətini xeyli yaxşılaşdırdı.