Hüseyn Cavid: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 43:
Hüseyn Cavid sənəti [[janr]] və forma cəhətdən zəngindir. O, [[lirik]] şeirlərin, [[Epik-lirik janr|lirik-epik]], [[epik]] poemaların, Azərbaycan ədəbiyyatında ilk mənzum [[faciə]] və [[dram]]ların müəllifidir. "Keçmiş günlər" adlı ilk şeir kitabı 1913-cü ildə çap olunmuşdur. Hüseyn Cavid daha çox dramaturq kimi tanınmışdır. Onun fəlsəfi və tarixi faciələri, ailə-məişət dramları üslub, yazı ədası forma yeniliyi baxımından Azərbaycan dramaturgiyasında yeni bir mərhələ yaratdığı kimi, milli teatr mədəniyyətinin inkişafına da qüvvətli təsir göstərmiş, "Cavid teatrı" kimi səciyyələndirilmişdir. Dramaturgiyasında dövrün ümumbəşəri, böyük ictimai-siyasi və mədəni əhəmiyyətə malik problemləri əksini tapmışdır.
 
Azərbaycan ədəbiyyatında ilk mənzum faciə olan "[[Şeyx Sənan (dram)|Şeyx SənanAna]]" ([[1914]])pyesi əsərindəH.Cavidin xalqlarıdramatik bir-birinənövdə qovuşdurmaqyazdığı üçünilk ümumbəşəri din ideyasını ortaya atmışdırəsəridir. HüseynƏsərdəki Cavid bu dövrdə tədriclə "haq verilmir, alınır"hadisələr ideyasınaDağıstanda gəlibcərəyan çıxmışdıredir.
 
"[[Şeyx Sənan (dram)|Şeyx Sənan]]" ([[1914]]) əsərində xalqları bir-birinə qovuşdurmaq üçün ümumbəşəri din ideyasını ortaya atmışdır. Hüseyn Cavid bu dövrdə tədriclə "haq verilmir, alınır" ideyasına gəlib çıxmışdır.
Yaradıcılığında mühüm yer tutan [[İblis (dram)|"İblis"]] ([[1918]]) mənzum faciəsində dövrün bütün mürtəce qüvvələri - "Insan insana qurddur" fəlsəfəsinin tərəfdarları, "İyirminci əsrin mədəni vəhşiləri" olan dairələri İblis surətində ümumiləşdirilmiş, işğalçı müharibələrə lənət yağdırılmışdır.
 
Yaradıcılığında mühüm yer tutan [[İblis (dram)|"İblis"]] ([[1918]]) mənzum faciəsində yazıçı müharibələri pisləyir, müharibənin ağır nəticələrini açıb-göstərir.
 
1926-cı ildə müalicə üçün [[Almaniya]]ya gedən və 7 ay [[Berlin]]də yaşayan Hüseyn Cavid oradan ziyalıların mənəvi iztirablarını əks etdirən bir sıra siyasi-lirik və lirik-epik şerlərlə qayıtdı.
Sətir 53 ⟶ 55:
Cənubi Azərbaycandakı azərbaycanlıların "şahənşahlıq" üsuli-idarəsi əsarəti altında əzab çəkməsi, ən adi insan hüquqlarından məhrum edilməsi də vətənpərvər şair kimi Hüseyn Cavidi düşündürürdü ("Telli saz" dramı, 1930; "Kor Neyzən" poeması, 1930).
 
Sovetlər Birliyində totalitarizmin dəhşətli dövründə Hüseyn Cavid sosializmin "nailiyyətlər"indən yazmağı özünə rəva bilməmiş, Stalini, Azərbaycan ağalarını mədh etməkdən qətiyyətlə boyun qaçırmışdır. Ona görə də bu mətin şəxsiyyət Sibir buzlaqlarına, [[Maqadan]]a sürgün edilmiş və 5 dekabr 1941-ci ildə [[İrkutsk vilayəti]]nin [[Tayşet rayonu]]nun Şevçenko kəndində vəfat etmişdir.
 
Azərbaycan ədəbiyyatının söz və fikir zadəganıdır. Daxili ləyaqəti sənət idealına son dərəcə uyğunlaşmışdı. Bəlkə də bu sənət idealı onun daxili ləyaqətini illər, on illər boyu formalaşdırmışdı. "Gözəllik namına, sevqi namına" yazan böyük sənətkar neft buruqlarından və dəniz qəhrəmanlarından, tarlada səhərdən gecəyədək çalışan əmək qabaqcıllarından tərənnüm dolu süni misraların sayını çoxaltmadı. Azərbaycan yaradıcı fikri bu süni misralar təlatümündə boğulduğu bir zamanda həyatı bahasına olsa da, Cavid öz sənət idealına xain çıxmadı, onu satmadı. Gözəllik və sevgi şairi idi və eləcə də qaldı.
 
== Vəfatından sonra ==