Əbubəkr Tehrani: Redaktələr arasındakı fərq

 

Müəllifin təvəllüd ili qeyri-müəyyəndir. Ölüm tarixi də dəqiqləşdirilməyib. Yalnız məlumdur ki, 15-ci əsrin 80-cı illərində hələ sağ imiş. O ki qaldı anadan olduğu yerə, bu da bir az mübahisəlidir. Güman edilir ki, Əbubəkr Tehrani heç də müasir [[Tehran]]da deyil, vaxtilə [[İsfahan]] yaxınlığında mövcud olmuş hansısa kiçik bir Tihran adlı qəsəbədə dünyaya gəlib.

Ə. Tehrani 1447-ci ilə qədər [[Sultan Şahrux]]un, 1453-cü ildən [[Qaraqoyunlu dövləti|Qaraqoyunlu]] hökmdarı [[Cahanşah Həqiqi|Cahanşahın]] ([[1438]]-[[1468]]) oğlu Məhəmmədi Mirzanın, 1457-ci ildən [[Cahanşah Həqiqi|Cahanşahın]] özünün və nəhayət, 1469-cu ilin yazından isə [[Ağqoyunlu dövləti|Ağqoyunlu]] hökmdarı [[Həsən bəy Bayandur|Uzun Həsənin]] ([[1453]]-[[1478]]) xidmətində olmuş və elə, sonuncunun sifarişi ilə də bu əsərini yazmağa başlamışdı. Özünün təbirincə: h. 875 (1470/71)-ci ildə artıq bu kitabın tərtibi və yazılmasının əsas işləri görülmüşdü. Tədqiqatçıların fikrincə isə müəllif sözgedən əsər üzərində 1478-ci ilə qədər işləyibdir.

Əbubəkr Tehranidən sonrakı tarixçilərin, onun əsərindən gen-bol istifadə etmələri bəlli bir şeydir. Lakin "Kitab-i Diyarbəkriyyə"nin hal-hazırda elmə məlum olan yeganə nüsxəsi 20-ci əsrin ortalarında, [[Bəsrə]] şəhərindəki bir şəxsi kitabxanadan əldə edilib və o vaxt türk alimi F.Sümer bu əlyazmanı [[Ankara]]ya gətirmiş, daha sonra isə onun farsca mətni-ni N.Luğalla birlikdə çapa hazırlayaraq 1962-1964-cü illərdə, müvafiq surətdə 1-ci və 2-ci cildlər olmaqla həmin şəhərdə nəşr etdiriblər. Elə, bu nəşr əsasında "Kitab-i Diyar-bəkriyyə"nin t.e. namizədi Rahilə Şükürova tərəfindən azərbaycan dilinə edilmiş tərcüməsi, adı çəkilən şəxsin əsər barədə qeyd və şərhləri ilə birlikdə 1998-ci ildə, [[Bakı]]da kitab şəklində çap olunmuşdur.

 

 

* [http://bookfi.org/book/1185237 Персидская литература. Био-библиографический обзор (Persian Literature. A Bio-bibliographical Survey), vol. 2]