Azərbaycan məktəbi (jurnal): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 38:
|oclc=}}
'''Azərbaycan məktəbi (jurnal)''' - [[Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi]]nin elmi-nəzəri, pedaqoji jurnalı. Eyni zamanda pedaqoji mətbuat tariximizin ən uzunömürlü jurnalı. [[1924]]-[[1930]]-cu illərdə "Yeni məktəb", [[1930]]-[[1943]]-cü illərdə "Müəllimə kömək", [[1943|1943-cü ildən]] başlayaraq ''Xüsusi Buraxılışları'' ilə birlikdə "Azərbaycan məktəbi" adı ilə dərc olunub.
==Haqqında==
* [[2014|2014-cu ildə]] 90 illik yubileyi yüksək səviyyədə keçirilən «Azərbaycan məktəbi» - pedaqoji mətbuat tariximizdə ən uzunömürlü akademik jurnal hesab olunur. Jurnal 95 il müddətində təhsil sisteminin yeniləşməsində, təlim-tərbiyə işinin keyfiyyətinin yüksəldilməsində, mütərəqqi tədris metod və formalarının təbliğində, qabaqcıl təcrübənin öyrənilib yayılmasında, görkəmli alimlərin fikir və ideyalarının cəmiyyətə təqdim olunmasında, elmi, pedaqoji təfəkkürün formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayıb.
Jurnalda elmi ictimaiyyət nümayəndələrinin, pedaqoqların, psixoloqların təhsilin aktual problemləri,fəlsəfəsi, tarixi ilə bağlı məqalələri dərc olunub. [[2018]] - ci ildən Azərbaycan Respublikası Təhsil Naziri [[Ceyhun Bayramov]]un göstərişi əsasında Jurnalda yeni islahatlara start verilib. Jurnalın dizaynı, məqalələrin hazırlanması və nəşri prosesi dünyanın təhsil sahəsində nüfuzlu elmi jurnallarının qəbul etdiyi elmi standartlara uyğunlaşdırılıb, jurnalın veb saytı yaradılıb. Jurnalın 1924-cü ildən nəşr olunan nüsxələrinin elekton bazası yaradlıb və saytda arxivləşdirilib. Hazırda jurnalın saytı ingilis dilində dünya ictimiaiyyətinə təqdim olunur. ''CiteFactor'', ''Index Copernicus'' kimi, ''ResearchGate'', ''DOAJ'', ''Ideal Online'', ''SOBIAD'' kimi elmi dərgilərin elektron arxivlərini indeksləmə qurumları tərəfindən tanınmağa və qəbul edilməyə başlamışdır. Hazırda ''Web of Science''nəhəng elmmetrik platformasına daxil olmaq üçün ən müasir standartların tətbiqinə doğru istiqamətlənən “Azərbaycan məktəbi” akademik jurnalı təhsilimizin aktual problemlərinə, qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsinə, təhsilinin dünyada qəbul olunmuş nəzəri və konseptual məsələlərinə aid məqalələrin nəşrini planlaşdırır.
"Azərbaycan məktəbi" (''Azerbaijan Journal of Educational Studies'') adı altında beynəlxalq jurnal kimi artıq dünya arenasından da çoxsaylı alimlərin elmi məqalələrini qəbul edir və dərc edir.
Jurnal [[Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası]]nın qərarı ilə dissertasiyaların əsas nəticələrinin dərc olunması tövsiyə edilən nəşrlər sırasına daxil edilmiş, akademik Mehdi Mehdizadə adına mükafata layiq görülmüşdür.
[[File:Yeni Mekteb 1925.png|thumb|Yeni Mekteb 1966 Cover Page]]
[[File:Muellime Qomeq 1931.png|thumb|Muellime Qomeq 1931]]
[[File:Azerbaycan Mektebi 1966.jpg|thumb|Azerbaycan mektebi 1966]]
== Xüsusi Buraxılışlar ==
Keçmiş sovet respublikaları arasında ilk dəfə olaraq “Azər¬baycan məktəbi” jurnalına əlavə kimi müxtəlif illərdə 8 adda metodik məcmuə çap edilib. Həmin metodiki əlavələrin bəziləri bu gün də dərc olunmaqdadır. Dövrün tələblərinə uyğun olaraq ilk əlavə məcmuə 1947-ci ildən nəşrə başlayan “Russkiy yazık i literatura v Azerbaydjanskoy şkole” məcmuəsi olub. Bu əlavə xüsusi buraxılışlar aşağıdakılardır:
* ''“Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi”'' ([[1954]]),
* “Fizika və riyaziyyat tədrisi” ([[[[1954]]]]),
* ''“Kimya və biologiya tədrisi”'' ([[1956]]),
* ''“Əmək və politexnik təlim”'' ([[1958]]),
* ''“Tarix, ictimaiyyat, coğrafiya tədrisi”'' ([[1964]]),
* ''“İbtidai məktəb və məktəbəqədər tərbiyə”'' ([[1970]]),
* ''“Məktəbdə bədən tərbiyəsi”'' ([[1976]])
Qeyd edilməlidir ki, fənlər üzrə əlavə metodik məcmuələr nəşrə başlayana qədər metodika sahəsindəki yeni ideyalar yalnız bu jurnal vasitəsilə təhsil ictimaiyyətinə çatdırılırdı.
== Müstəqillik illərində «Azərbaycan məktəbi» ==
Müstəqilliyimizin ilk illərində «Azərbaycan məktəbi» jurnalı bir çox problemlərlə və bağlanmaq təhlükəsi ilə üzləşdi. Yalnız ulu öndər Heydər Əliyevin xalqın tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra ölkəmizdə bərqərar olan sabitlik və davamlı inkişaf kursu sayəsində təhsilin bütün sahələrində olduğu kimi, pedaqoji mətbuat orqanlarının, o cümlədən «Azərbaycan məktəbi» jurnalının fəaliyyət göstərməsinə imkan və şərait yarandı. Bu gün jurnal Azərbaycanın təhsil sistemində uğurla aparılan islahat prosesinə bacardığı qədər töhfə verir. Azərbaycan dövlətinin, hökumətin təhsilə göstərdiyi diqqət və qayğı jurnalda dərc olunan məqalələrin əsas qayəsini təşkil edir. «Azərbaycan məktəbi»nin ildə 6 nömrəsi çapdan çıxır. Jurnalda ardıcıl olaraq təhsil islahatları, o cümlədən müasir inkişaf tendensiyaları ilə bağlı məqalələr aparıcı yer tutur. Həmçinin Təhsil Nazirliyinin əməkdaşları, ali məktəb rektorları, tanınmış elm, təhsil adamları da jurnalda çıxışlar edir, vaxtaşırı dəyərli fikir və mülahizələrini oxucularla bölüşürlər.
== Fəaliyyət istiqamətləri ==
* Jurnal təhsil sisteminin yeniləşməsində, təlim-tərbiyənin keyfiyyətinin yüksəldilməsində, mütərəqqi tədris metod və üsullarının təbliğində, gənc nəslin azərbaycançılıq, milli adət-ənənələr ruhunda tərbiyə olunmasında, qabaqcıl təcrübənin yayılmasında aparıcı rol oynamışdır.
* Məcmuə öz səhifələrində yeni tipli məktəblərin, ali və orta ixtisas təhsili ocaqlarının, yaradıcı müəllimlərin təcrübəsini ümumiləşdirən məqalələrə yer ayırmış, təhsil sahəsində inkişaf etmiş ölkələrin qabaqcıl təcrübəsini və beynəlxalq əlaqələrə dair materialları oxuculara çatdırmışdır.
* Ötən əsrin birinci yarısında respublikamızda maarif məsələlərinə, təhsilin metodikasına ciddi diqqət yetirilirdi.
* Müəllimə, məktəbə köməyin vacibliyini fəaliyyətinin ana xəttinə çevirən jurnalın sonralar müxtəlif fənlər üzrə metodik məcmuələri də ərsəyə gəlmişdir.
Jurnalda yer alan “Təhsil siyasəti”, “Pedaqogika”, “Metodika”, “Kurikulum”, “Psixologiya”, “Təhsil tarixi”, “Beynəlxalq təcrübə”, “Təhsil texnologiyaları” rubrikalarının hər biri Azərbaycan və dünya təhsilinin qabaqcıl tendensiyalarını, (“Azərbaycan Respublikasında Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyası”, “Azərbaycan Respublikasının milli iqtisadiyyat perspektivi üzrə Strateji Yol Xəritəsi” kimi konseptual sənədləri, Azərbaycan təhsilində son dövrlər həyata keçirilən geniş miqyaslı islahatların nəticələrinin elmi mahiyyətini, beynəlxalq təcrübənin tətbiqi imkanlarını, pedaqoji təhsilin məzmununu, pedaqoji kadr hazırlığının təşkilinə qoyulan tələblərin nəzərə alınması, ümumtəhsil müəssisələrinin ibtidai təhsil səviyyəsi üzrə təhsil alan şagirdlərinin beynəlxalq qiymətləndirmədə mövcud vəziyyətini, Beynəlxalq məktəblərdə qlobal vətəndaşlıq təhsilinin liberal perspektivlərini, eyni zamanda təhsil tariximizin bəzi mühüm məqamlarını) zəngin tədqiqat faktlarını əhatə edir.
== Jurnalla əməkdaşlıq edən məşhurlar ==
Bu Jurnalın tarixində Azərbaycanın ictimai fikrinin tanınmış simaları - [[Bəkir Çobanzadə]], [[Məmməd Səid Ordubadi]], [[Abdulla Şaiq]], [[Tağı Şahbazi Simurğ]], [[Üzeyir Hacıbəyov]], [[Mirzə İbrahimov]], [[Məmməd Arif]], [[Məmməd Cəfər]], Əşrəf Hüseynov, Məmmədağa Şirəliyev, [[Əbdüləzəl Dəmirçizadə]], Abasqulu Abbaszadə, Maqsud Cavadov, Cümşüd Zülfüqarlı, Mehdi Mehdizadə, Əhməd Seyidov, Ağəmməd Abdullayev, [[Feyzulla Qasımzadə]], [[Həmid Araslı]], Əkbər Bayramov, [[Budaq Budaqov]], [[Mərdan Muradxanov]], Bəşir Əhmədov, Yusif Talıbov, Əliheydər Həşimov, [[Əjdər Ağayev]], Əbdül Əlizadə, [[Hüseyn Əhmədov]], Nurəddin Kazımov, Yəhya Kərimov və digərləri jurnalla sıx əməkdaşlıq əlaqələri qurub, özlərinin elmi fikirlərini, pedaqoji təcrübələrini məhz bu məcmuə vasitəsilə oxuculara çatdırıblar.
XX əsrin 70-80-ci illərində “Azərbaycan məktəbi” jurnalı Sovetlər Birliyinin ən nüfuzlu pedaqoji nəşrləri sırasında yer alırdı. Keçmiş ittifaqın tanınmış pedaqoq alimlərinin (keçmiş SSRİ Maarif naziri Mixail Prokofyev, Rusiyanın görkəmli alimləri, akademiklər Yuri Babanski, Artur Petrovski, Meşşannikov, Mirzə Maxmutov, Vladimir Adoratski, Valeri Alekseyev, Aleksey Bodalyov, Vladimir Favorski, İvan Kairov, SSRİ Pedaqoji Elmlər Akademiyasının müxbir üzvləri Daniel Elkonin, Aleksandr Kotalikov, professorlar Pyotr Fridolin, Boris Komarovski, Pavel Yakobson, Mixail Abramov, Aleksey Amossov, Leb İtelson, Nadejda Krupskaya, Belorusiyadan olan akademik Aleksandr Makovelski, Gürcüstandan akademik Şalva Amanaşvili, Azərbaycanın görkəmli müəllimləri, məktəbşünasları Sona Tağıyeva, Zahid Şöyübov, Məhər Quliyev, Zərbəli Səmədov, Aliyə Təhmasib, Abuzər Ağayev, Yunis Zərgərli) əsərləri sistemli olaraq jurnalın səhifələrində yer tutub. İttifaqın aparıcı elmi-pedaqoji nəşrləri “Azərbaycan məktəbi” jurnalında dərc olunan yazılardan ardıcıl olaraq iqtibaslar gətirib, buradakı elmi məqalələri öz səhifələrində yerləşdiriblər.
== Jurnal barədə deyilənlərdən ==
Azərbaycan-sovet yazıçısı, dramaturq, ictimai xadim [[Mirzə İbrahimov]] XX əsrin 40-cı illərini nəzərdə tutaraq yazırdı: <blockquote>''«...O zaman məktəb və müəllimlərimiz həmişəkindən daha artıq təlim-tərbiyə barədə müntəzəm məlumat verən ədəbiyyata, xüsusən qəzet və jurnala böyük ehtiyac duyurdu... Müəllimlərimizin, bütün maarif işçilərinin mənəvi tələbləri, pedaqoji elmləri dərindən mənimsəmək həvəsi, təlim və tərbiyənin vacib məsələlərini, məktəb həyatını ətraflı işıqlandıran elmi yazılara ehtiyac xüsusi bir jurnalın çap olunmasını tələb edirdi. Beləliklə, «Azərbaycan məktəbi» də yenidən meydana çıxdı... Bu illər ərzində pedaqoji fikrimizin inkişafında, respublikamızda təlim-tərbiyə sisteminin kamilləşməsində, pedaqoji elmi kadrların yetişməsində, püxtələşməsində, məncə, onun xidmətləri çox böyükdür».''</blockquote>
=== Jurnalın rubrikaları ===
* «Pedaqogika-psixologiya» ▼
* «
* «Təhsilin fəlsəfəsi»
* «Beynəlxalq təcrübə»
* «Təhsilin iqtisadiyyatı»
* «Təhsilin idarəedilməsi»
* «Kurikulum, innovasiyalar»
* «Metodika, qabaqcıl təcrübə»
* «Yeni nəsil dərsliklər, yeni nəşrlər»
== Jurnalın baş redaktorları ==
Jurnalın ilk baş redaktoru [[Mustafa Quliyev]] olub (1924-1928). 1928-1929-cu illərdə ona [[Abbas Sultanov]], 1930-cu ildə Qılıncinski, 1932-ci ildə [[Mikayıl Rəhimli]], 1935-1936-cı illərdə [[Pənah Qasımov]], 1937-1940-cı illərdə [[İsmayıl Qasımov]], 1940-cı ilin sonlarında [[Rüstəm Hüseynov]], 1941-1943-də [[Laləzar Mustafayeva]], 1947-də Ə.M.Qafarlı, 1948-1963-cü illərdə [[Rüstəm Hüseynov]], 1963-1974-cü illərdə [[Əkbər Mirzəyev]], 1974-1981-də [[Əjdər Ağayev]], 1981-2006-cı illərdə [[Zəhra Əliyeva]], 2006-2018-ci illərdə [[Nəcəf Nəcəfov]] rəhbərlik edib. Hazırda jurnalın baş redaktoru [[Rahil Nəcəfov]]dur.
== Beynəlxalq elmi indekslərdə ==
2018-ci ildən Təhsil nazirliyinin tövsiyəsi ilə jurnalda məqalələrin işlənməsi və qəbulu, tərtibat və dizayn sahəsində yeni standartlar tətbiq olunur. Jurnal beynəlxalq nüfuzlu elmi indekslərdə indekslənir və öz ənənələrinə sadiq qalaraq maarifçilik, fundamental elmi istiqaməti, innovativlik təmayülünü əsas götürür. Hazırda ResearchGate, Index Copernicus, [[Google Scholar]], CiteFactor, DOAJ, Indeks Copernicus İnternational, İdealonline, COPE indekslərinə sahib olan jurnalın yaxın gələcək üçün hədəfi nüfuzlu elmi bazaların - SCOPUS, Web of Science-in istinad bazasına, həmçinin pedaqogika sahəsində nüfuzlu elmi məqalələrin bazası sayılan “Social Science Citation”ın siyahısına düşməkdir. Buna nail olmaq üçün isə qarşıda dayanan vəzifələrdən ən mühümü beynəlxalq standartlara cavab verən, Azərbaycanda və dünyada tanınan alimlərin, zəngin pedaqoji təcrübəyə malik olan müəllimlərin elmi məqalələrinin çapına nail olmaqdır.
== Həmçinin bax ==
| |||