BGM-71 TOW: Redaktələr arasındakı fərq

60 bayt çıxarıldı ,  4 il öncə
Düzəlişin təsviri yoxdur.
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
{{Silah
[[Şəkil:1st TOW concept mockup.jpg|thumb|276x276px|TOW (TƏİR)]]
|şəkil=TOW fired from Jeep.jpg
'''BGM-71 TOW''' - [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] istehsalı, [[tank əleyhinə idarəolunan raket]] kompleksidir. Bu raketlər orduda olan özlərinə nisbətən daha kiçik SS.10 və ENTAC-ları əvəz etmək üçün istehsal olunub. Bu TƏİR həmçinin, gecə döyüşlərində istifadə olunan [[İnfraqırmızı şüalanma|infra-qırmızı]] kamera ilə təchiz olunub.
}}
'''BGM-71 TOW''' - [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] istehsalı, [[tank əleyhinə idarəolunan raket]] kompleksidir. Bu raketlər orduda olan özlərinə nisbətən daha kiçik SS.10 və ENTAC-ları əvəz etmək üçün istehsal olunub. Bu TƏİR həmçinin, gecə döyüşlərində istifadə olunan [[İnfraqırmızı şüalanma|infra-qırmızı]] kamera ilə təchiz olunub.
 
1970-ci ildən istehsal olunmağa başlayan bu silah, hal-hazırda dünyada ən çox istifadə olunan tank əleyhinə raketlərdən biri hesab olunur. Silah hal-hazırda Raytheon şirkəti tərəfindən istehsal olunur.
 
== Tarixi ==
1963-1968-ci illər arasında [[Hughes Aircraft]] şirkəti həm qurudan, həm də havadan atıla biləcək XBGM-71A roketi üzərində işləyirdi. 1968-ci ildə tenderi qazanan Hughes şirkəti ilk istehsal olunan raketləri 1970-ci ildə [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusu]]<nowiki/>na təhvil verdi. 1972-ci ildə bu raket Şimali Vyetnam ordusunun hücumlarına cavab verən Cənubi Vyetnam ordusuna aid [[UH-1|UH-1B]]B helikopterlərinə yükləndi. TOW raketləri zaman keçdikcə daha da inkişaf etdirildi. İlk modernizasiya edilmiş TOW-2 modeli 1983, TOW-2A/B modeli 1987-ci ildən silahlanmaya qəbul olundu. 2001-ci ildən isə yeni nəsil raket üzərində çalışmalara başlandı.
 
== Döyüşlərdə istifadə olunması ==
[[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusu]] tərəfindən bu müharibədə aktiv istifadə olunmuşdur. 11 iyulda TOW raketləri ilə silahlanmış İsrail ordusuna aid tank əleyhinə qruplar [[Suriya Silahlı Qüvvələri|Suriya ordusu]]<nowiki/>na aid Sovet istehsalı 11 ədəd [[T-72]] tankını məhv etmişdir. Bu çox güman ki, [[ABŞ]] istehsalı tank əleyhinə silah ilə Sovet istehsalı tankların döyüş meydanında ilk qarşılaşması idi.
 
=== 1980-19891980–1989: [[İran-İraq müharibəsi]] ===
1980-ci illərdə baş verən müharibə zamanı bu raketlər [[İran Silahlı Qüvvələri|İran ordusu]] tərəfindən istifadə olunmuşdur.
 
İran ABŞ-dan 202 ədəd [[AH-1 Kobra|AH-1J]] helikopteri almışdır ki, bunun da 62 ədədi TOW raketləri ilə silahlanmışdır. İran ordusuna aid AH-1 və İraq ordusuna aid Mil Mi-24 helikopterləri arasında baş verən hava döyüşləri zamanı, İran HHQ-nə məxsus AH-1 helikopterləri TOW raketlərindən istifadə edərək bir neçə Mi-24 vurmuşdur.
Moqadişu əməliyyatı zamanı, terrorçuların iclas keçirdiyi binaya ABŞ ordusuna məxsus AH-1 Kobra helikopterlərinə quraşdırılmış 16 ədəd raketdən atəş açılıb, nəticədə həmin binanın yaxınlığında yaşayan 54 nəfər mülki şəxs ([[Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Hərəkatı|Qırmızı xaç]] açıqlamasına əsasən) həlak olmuşdur.
 
=== [[İraq müharibəsi (2003-20112003–2011)]] ===
22 iyul 2003-cü ildə [[ABŞ Silahlı Qüvvələri|ABŞ ordusuna]] aid maşınların üzərinə qurulmuş TOW raketlərindən istifadə nəticəsində [[Udey Hüseyn|Udey]] və [[Qusey Hüseyn]] qardaşları öldürülmüşdür.
 
=== 2011: [[Suriyada vətəndaş müharibəsi|Suriya vətəndaş müharibəsi]] ===
2015-ci ilin oktyabrında Səudiyyə Ərəbistanı [[Azad Suriya Ordusu]]<nowiki/>na 500 ədəd TOW göndərmişdir. 2014-cü ildən etibarən istifadə olunmasına dair məlumatlar var.
 
[[Kateqoriya:Hərbi məhsullar]]