I Pyotr adası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
KaraBakh (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
KaraBakh (müzakirə | töhfələr)
Sətir 34:
1926 və 1927-ci illərdə norveçli Eyvind Tofte "Odd I" adlı gəmi vasitəsilə adanın ətrafında tam dövrə vurdu.<ref name=b67>Barr (1987): 67</ref> Norveçli balina-gəmisi sahibi Lars Kristensen bir neçə dəfə Antarktidaya baş tutmuş ekspedisiyaları maliyyələşdirdi. Antarktidadakı [[balina ovu]] stansiyalarından ingilislərin vergi tutmasından və bununla da xeyli gəlir əldə etməsindən ruhlanan Kristensen Norveçə məxsus olan ərazidən daha çox imtiyaz əldə etmək və bu vergilərdən əldə edilən gəlirin öz doğma ölkəsinə çatmasını təmin etmək məqsədilə bu ərazilərdə də balina ovu stansiyaları yaratmağa ümid edirdi.<ref name=k52>Kyvik ''et.al'' (2008): 52</ref> Adaya ayaq basan ilk ekspedisiya qrupu Kristensen tərəfindən maliyyələşdirilən və Nils Larsen ilə Ola Olştadın rəhbərlik etdiyi ikinci "Norveç" ekspedisiya qrupu idi. Onlar 2 fevral 1929-cu ildə adaya ayaq basdı və buranı Norveç ərazisi elan etdi. Larsen 1931-ci ildə bunu yenidən təkrarlamağa cəhd etsə də, üzən buzlaqlar onun bu istəyinə mane oldu. 6 mart 1931-ci ildə Norveç hökuməti adanın Norveç suverenliyi altına daxil olduğunu və 23 mart 1933-cü ildə adanın Norveçdən asılı ərazi olduğunu elan etdi.<ref name=b67>Barr (1987): 67</ref><ref name=ld>{{cite web |title=Lov om Bouvet-øya, Peter I's øy og Dronning Maud Land m.m. (bilandsloven) |url=http://www.lovdata.no/all/tl-19300227-003-0.html#1 |publisher=Lovdata |accessdate=3 aprel 2019 |archivedate=29 avqust 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/61Im5y11Q |language=Norwegian}}</ref>
 
Adaya növbəti eniş 10 fevral 1948-ci ildə Larsenin rəhbərlik etdiyi "Brateqq" gəmisi vasitəsilə baş tutdu. Üzən buzlaqlar ekspedisiya qrupuna adanı tərk etməyə məcbur etməzdən əvvəl bioloji, geoloji və hidroqrafik müşahidələr üç gün davam etdi. 1959-cu ildə Norveçin [[Antarktika haqqında konvensiya]]nı imzalamasından sonra, 23 iyun 1961-ci ildə I Pyotr adası da bu konvensiyanın subyekti oldu.<ref>{{cite web |title=Parties |url=http://www.ats.aq/devAS/ats_parties.aspx?lang=e |publisher=Secretariat of the Antarctic Treaty |accessdate=3 aprel 2019 |archivedate=29 avqust 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/61Im9yCen}}</ref><ref>Barr (1987): 79</ref> Həmin tarixdən etibarəetibarən adaya müxtəlif dövlətlərin elmi araşdırma qrupları səyahət etməyə başladı, həmçinin məhdud sayda gəmilər adaya uğurlu şəkildə turist səyahətləri təşkil etməyə nail oldu.
 
1987-ci ildə [[Norveç Qütb İnstitutu]] adaya on bir günlük müddətə beş nəfərdən ibarət elmi araşdırma qrupu göndərdi. Alimlərin adaya göndərilməsində əsas məqsəd [[aerofotoşəkil]] və [[Topoqrafiya|topoqrafik]] ölçmələr həyata keçirməklə adanın dəqiq xəritəsini çıxarmaqdan ibarət idi. İkinci vacib məqsəd dəniz suyunda bioloji müşahidələr aparmaq, həmçinin geoloji, bioloji və başqa araşdırmalar təşkil etmək idi. Həmin elmi qrup ada ərazisində [[meteoroloji stansiya]] da inşa etmişdi.<ref>Barr (1987): 68</ref> 1987, 1994 və 2006-cı illərdə adaya üç radioekspedisiya göndərildi.<ref>{{cite web |title=The FIRST Peter One DXpedition, 1987 |url=http://www.peterone.com/1987.htm |publisher=Peter One |accessdate=3 aprel 2019 |archivedate=29 avqust 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/61ImEN9Wm}}</ref><ref>{{cite web |title=The 1994 Peter I 3YØPI Expedition |url=http://www.peterone.com/3y0pi.html |publisher=Peter One |accessdate=3 aprel 2019 |archivedate=29 avqust 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/61ImGuU0s}}</ref><ref>{{cite web |title=We hope you enjoyed the 3YØX DX-perience! |url=http://www.peterone.com/ |publisher=Peter One |accessdate=3 aprel 2019 |archivedate=29 avqust 2011 |archiveurl=https://www.webcitation.org/61ImNKb0R}}</ref>