Steroidlər: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Maddələr əlavə olundu HotCat ilə |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Sterol.svg|125px|thumb|right|steroidlər]]
'''Steroidlər'''
== Sinifləri ==
Steroidlər-sterinlər, cinsi hormonlar, öd turşuları, ürək qlikozidləri və başqa siniflərə ayrılır.
== Kimyəvi quruluşları ==
Kimyəvi quruluş etibarı ilə Steroidlər bir-birinə yaxın birləşmələrdir.
Üç altıtaqımlı halqa ilə bir beştaqımlı halqanın aşağıda göstərilən bitişmə məhsulu və ya 1,2-tsiklopentenhidrofenantren, Steroid birləşmələri molekullarının əsasını təşkil edir.
Steroidlərin çoxünda 3-cü karbona hidroksil, 10-13-cü karbonlara iki metil qrupu, 17-ci karbona isə başqa alkil qrupu və ya oksigenli yaxud azotlu radikal birləşmiş olur. Bundan əlavə, Steroidlərdə bir və ya bir neçə ikiqat rabitənin varlığı, habelə optik izomerlik və müxtəlif sis, trans formalar, onların cürbəcür izomerlər şəklində olmasını təmin edir.
[[
== Sterinlər ==
Steroid siniflərindən biri sterinlərdir. Sterinlər öz mənşələrininə görə zoosterin (heyvan orqanizmlərində), fotosterin (bitkilərdə), mikosterin (kiflərdə) olmaqla üç yerə bölünür.
''Zoosterinlərin'' əhəmiyyətli nümayəndəsi xolesterindir.
''Xolesterin'' beyində, əsəblərdə, böyrəkdə, dəri piyində, habelə qanda, yumurta sarısında və başqa heyvan orqanizmi hüceyrələrində olur. bəzi xəstəliklər nəticəsində öd kissəsi və öd borularında toplanan öd daşlarında xolesterinin miqdarı 90%-ə çata bilər. Arteriskleroz xəstəliyi zamanı da bədəndə xolesterinin miqdarı xeyli artır.
Xolesterin süd və yumurta sarısında orqanizmə daxil olur. Bundan başqa xolesterin heyvan orqanizminin özündə daha sadə maddələrdən sintez oluna bilər.
Xolesterin doymamış biratomlu tsiklik spirtdir. 8 asimmetrikkarbon atomu olduğu üçün onun çoxlu stereoizomer formaları vardır.
Mikosterinlərdən balatıda, kiflərdə və pensillin istehsalı qalıqlarında olan ''erqosterini'' göstərmək olar.
''Erqosterin'' bərk birləşmədir, 165<sup>0</sup>C-də əriyir, günəş işığının və ya ultrabənövşəyi işığın təsirindən vitamin D<sub>2</sub>-yə çevrilir. Bina görə də provitamin D<sub>2</sub> də adlanır. Erqosterin hormonlar istehsalında işlədilir.
== Mənbə ==
# M.Mövsümzadə "Üzvi kimya", Maarif
[[Kateqoriya:Üzvi kimya]]
| |||