Türk xalqları: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 85:
=== Dövlət qurumuna malik olmayanlar ===
{{Siyahı sütunlarla|2|
* [[Axısqa türkləri]] - ''500 min''
* [[Sarı uyğurlar]] - ''20,719 nəfərdən çox.''
* [[Urum-Qıpçaqlar]] - ''106,768 nəfərdən çox.''
* [[Altaylılar]] - ''67,239 nəfərdən çox.''
* [[Xorasan türkləri]] - ''830 min''
* [[Balkarlar]] - ''108,426 nəfərdən çox.''
* [[Başqırdlar]] - ''1.705.053 nəfərdən çox.''
* [[Çulumlar]] - ''1 min''
* [[Çuvaşlar]] - ''1.8 milyon''
* [[Krım tatarları]] - ''500 min''
* [[Dolqanlar]] - ''10 min''
* [[Qaqauzlar]] - ''300 min''
* [[Qaraçaylılar]] - ''300 min''
* [[Qəraimlər]] - ''50 min''
* [[Qaraqalpaqlar]] - ''550 min''
* [[Xakaslar]] - ''90 min''
* [[Krımçaqlar]] - ''1.5 min''
* [[Qumuqlar]] - ''500 min''
* [[Noqaylar]] - ''110 min''
* [[Qaşqaylar]] - ''1.757 milyon''
* [[Salar]] - ''125 min''
* [[Tatarlar]] - ''6.755.000''
* [[Naqaybaklar]] - ''9.600''
* [[Sibir Tatarları]] - ''9.611''<ref>[http://web.archive.org/web/20060303132123/http://www.gks.ru/wps/portal/!ut/p/.cmd/cs/.ce/7_0_A/.s/7_0_2V5/_th/J_0_CH/_s.7_0_A/7_0_FL/_s.7_0_A/7_0_2V5 Rusiya Federativ Respublikası Statistika Komitəsi : 2002 – ci il siyahıya alması]</ref>
* [[Türkmanlar]] - '' 3 milyon''
* [[Kipr türkləri]] - ''750.000-1.000.000''
* [[Qərbi Frakiya türkləri]] - ''150.000''
* [[Tuvinlər]] - ''264,400''<ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=tyv Ethnologue: Languages of the World : Tuva]</ref>
* [[Uyğurlar]] - ''11 000 000''
* [[Çelqanlar]] - ''1,700''
* [[Kumandılar]] - ''2900''
* [[Telengitlər]] - ''3,712''<ref>[http://www.perepis-2010.ru/results_of_the_census/tab5.xls Russian Census 2010: Population by ethnicity] {{ru icon}}</ref>
* [[Teleutlar]] - ''3 000''
}}
 
=== Əhali sıxlığı ===
Əhalisinin orta sıxlığına görə dövlət və qurumlar bir-birindən fərqlənir.[[Azərbaycan]] və [[Türkiyə]]də orta sıxlıq hər km<sup>2</sup>
-də 85-105 nəfər, [[Şimali Kipr]] və [[Özbəkistan]]da 55-60 nəfər, [[Çuvaş]], [[Kabarda-Balkariya]] və [[Tatarıstan]] respublikalarında 60-70 nəfərdir.Digər dövlət və qurumlarda isə əhalinin sıxlığı hər km<sup>2</sup>
-də 30 nəfərdən azdır.
=== Cins və yaş tərkibi ===
Əhalinin cins tərkibindəki oxşarlıq [[azərbaycanlılar]], [[tatarlar]] və [[çuvaşlar]] istisna olmaqla bütün türk xalqlarında eynidir(kişilər çoxdur). Türk dünyası əhalisi arasında 16-65 yaş həddində olanlar üstünlük təşkil edir.65 yaşdan yuxarı olanlar yalnız 10-15% təşkil edir.
 
== İqtisadiyyat ==
Urbanizasiya səviyyəsinə görə [[Azərbaycan]], [[Qazaxıstan]], [[Türkiyə]] seçilir.Qurumlardan isə demək olar ki, hamısında (Altay və Tıva istisna olmaqla) şəhər əhalisi çoxluq təşkil edir.
[[Türkiyə]], [[Azərbaycan]], [[Qazaxıstan]], [[Tatarıstan]] və [[Başqırdıstan]] kimi respublikalarda milli gəlirin yarıdan çoxunu çoxsahəli inkişaf etmiş sənaye verir.Bir çox respublikalarda- [[Özbəkistan]], [[Türkmənistan]], [[Qırğızıstan]], [[Saxa]], [[Altay]] kimi respublikalarda sənaye ilə yanaşı, [[kənd təsərrüfatı]] da iqtisadiyyatın əsasını təşkil edir. Bütövlükdə türk dünyası ölkələrində sənayenin ən başlıca sahələri olan energetika, maşınqayırma, metallurgiya, kimya sənayesi,xeyli inkişaf edib.
=== Sənaye ===
Neft-qaz hasilatına görə [[Azərbaycan]], [[Tatarıstan]], [[Başqırdıstan]], [[Qazaxıstan]], [[Türkmənistan]], [[Özbəkistan]]; daş kömür çıxarılmasında isə [[Türkiyə]], [[Qazaxıstan]], [[Altay]], [[Saxa]] dünyada məşhurdur.Bu ölkələrdə enerjiyə tələbat demək olar ki, tam ödənilir.Ümumiyyətlə, türk dövlətləri içərisində enerji qıtlığı çəkən ölkə yoxdur.
Metallurgiya sənayesində [[Türkiyə]], [[Qazaxıstan]], [[Qırğızıstan]], [[Azərbaycan]] və [[Özbəkistan]] fərqlənir. Türk dünyasında maşınqayırma sahəsi birinci növbədə kənd təsərrüfatı, neft və qaz, dağ-mədən və yüngül sənaye sahələrinin ehtiyacını ödəməyə yönəldilmişdir.[[Türkiyə]], [[Qazaxıstan]] və [[Özbəkistan]]da kənd təsərrüfatı maşınları- traktorlar, kombaynlar və becərmə alətləri istehsalı daha çox inkişaf etmişdir. [[Türkiyə]], [[Tatarıstan]], [[Qırğızıstan]] və [[Qazaxıstan]]da avtomobillər, [[Özbəkistan]]da və [[Tatarıstan]]da təyyarə istehsal olunur. Dəzgahqayırma və cihazqayırma, o cümlədən energetika maşınqayırması [[Türkiyə]], [[Azərbaycan]] və [[Qazaxıstan]]da inkişaf etdirilir.
Sətir 138:
* [http://altaica.narod.ru/ алтайское языкознание]
* [http://users.telenet.be/orientaal/turkcestan.html Orientaal's links to Turkic languages]
* [http://www.youtube.com/watch?v=MTaCn59n2AI İran'daki Türklər - Video]
* [http://anl.az/el/Kitab/2013/Azf-272414.pdf Aydın Mədətoğlu Qasımlı. Türklər (tarixi oçerklər). Bakı, 2012.]
 
Sətir 149:
* [[Türk dünyası]]
{{Türkdilli xalqlar}}
 
{{etnos-qaralama}}
 
[[Kateqoriya:Türk xalqları]]