Babilik: Redaktələr arasındakı fərq

{{qaralama}}

 

Babilik (Babizm),[[İran]]da XIX əsrin, 40-50 ci illərində [[feodal]] təzyiqi, şah istibdadı və xarici [[kapital]] əleyhinə kütləvi [[demokratik]] üsyanları vaxtında əmələ gəlmiş [[təriqət]] nəzəriyyəsi. Babizmin banisi [[Şiraz]] taciri [[Əli Məhəmməd]] olub. O, [[1844]]-cü ildə [[Bab]] (Ərəbcədən tərcümədə “qapı”) ləqəbini götürmüşdir. O, əsasən İran ticarət burjaziyası üçün ictimai dəyişikliklər etməyə çağırırdı. Öz moizələrində o, şahın ölkədə qanun-qaydanı və ədaləti bərpa edəcəyinə ümid bəsləyirdi. O, elə bir monarxiya arzulayırdı ki, orada nə əxlaqsız din xadimləri, nə feodallar, nə də xaricdən gəlmiş insanlar olacaq və cəmiyyətin ən yuxarı təbəqəsi tacirlər və sənətkarlar hesab olunacaqlar. Bu cür görünüşlərinə görə şah hökuməti onu həbs etdi və [[Maku]] zindanına saldı. Burada özünün təkid etdiyi kimi “öz əhəmiyyətini itirmiş [[Quran]]”ı əvəz edən “[[Bəyan]]” adlı kitabını yazdı. Daha sonra [[1837]] ci ildə Bab özünü [[Mehdi]] elan edib “Bəyan”ını camaata ən kamil vəhy kimi təqdim etmişdir. Bab nəzəriyyəsinin anti-feodal istiqamətini İranın bəzi xalqları fəal hərəkətə keçmək kimi qəbul etdilər və Babın dini bayrağı altında üsyan qaldırdılar. Buna görədə şah hökumətinin əmri ilə Bab [[1850]]-ci ildə [[Təbriz]]də güllələndi.

{{Link FM|eo}}

 

[[cs:Bábismus]]

[[da:Babisme]]