Mustafa Kamal Atatürk: Redaktələr arasındakı fərq

[[Birinci Dünya Müharibəsi]] əsnasında Osmanlı ordusunda xidmət edən Atatürk; Çanaqqala Cəbhəsinde polkovnikliyə, Sina-Fələstin Cəbhəsinde isə İldırım Orduları (7-ci Ordu) generallığına təyin edilmişdir. Döyüşün sonunda Osmanlı İmperiyasının məğlubiyyətini taxıban [[Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsi]]ndəki [[Türk Milli Hərəkatı]]na öndərlik etmişdir. Qurtuluş döyüşü müddətində [[Ankara Hökuməti]]ni qurmuş, hərbi hərəkətləriylə [[İttifaq dövlətləri]] tərəfindən göndərilən hərbi gücləri təxribata uğratmış və türk millətini zəfərə aparmışdır. Atatürk daha sonra köhnə Osmanlı İmperiyasını müasir və [[Dünyəvi dövlət|sekulyar]] bir millət dövlətinə çevirmək üçün siyasi, iqtisadi, ictimai və mədəni islahatlar başlatmışdır. Liderliyi altında minlərlə yeni məktəb inşa edildi. <ref>Mastering Modern World History by Norman Lowe, second edition</ref>İbtidai pulsuz və zəruri hala gətirildi. Qadınlara qeyri bərabərlik və siyasi hüquqlar verildi. Kəndlilərin kürəyinə yüklənən ağır vergilər azaldıldı. Türk orduları baş komandiri olaraq [[Sakarya zəfəri|Sakarya Meydan Müharibəsind]]əki müvəffəqiyyətinə görə [[19 sentyabr]] [[1921]]-ci il tarixində "Qazi" adını almış və marşallığa yüksəlmişdir. [[Cümhuriyyət Xalq Partiyası|Xalq Firqəsini]] qurmuş və ilk ümumi başçısı olmuşdur. [[1938]]-ci ildəki vəfatına qədər arxa arxaya 4 dəfə prezident seçilən Atatürk, bu vəzifəni ən uzun müddət icra edən prezident olmuşdur.<ref name="tempo">''Türkiye'nin 75 yılı'' , Tempo Yayıncılık, İstanbul, 1998, p.48,59,250</ref>

Atatürk tarixdə oynadığı əhəmiyyətli roldan ötəri bir çox yazar və tarixçi tərəfindən araşdırılmış və haqqında 379 əsər yazılmışdır. Bu yönü ilə haqqında ən çox əsər yazılan ilk 100 adam arasında iştirak etməkdədir. Ayrıca dünyada ilk dəfə və tək nümunə olmaq üzrə, [[Birləşmiş Millətlər]]in [[UNESCO]] təşkilatı tərəfindən, özünün 100-cü doğum ili olması səbəbiylə və bütün ölkələrin yekdilliklə [[1981]]-ci ilin "Atatürk ili" olaraq qəbul edilmişdir. Jurnallarının noyabr 1981 sayında da, Atatürk və Türkiyə mövzusu ələ alınmışdır.<ref name="Citizenship and Minorities: A Historical Overview of Turkey's Jewish Minority">{{cite journal |last = Toktas |first = Sule |title = Citizenship and Minorities: A Historical Overview of Turkey's Jewish Minority |journal = Journal of Historical Sociology |year = 2005 |volume = 18 |issue = 4 |url = https://www.academia.edu/761586 |accessdate = 7 January 2013 }}</ref>

[[1839]]-cu ildə Kocacıkda doğulduğu sanılan atası Əli Rza Əfəndi, əslən Manastıra bağlı Debre-i BâlâdandırBaladandır. Atasının ailəsi 14-cüXIV və ya 15-ciXV əsrdə Anadoludan bölgəyə köç etmiş olan Kocacık [[Yörüklər]]indəndir.<ref name="Social relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915">{{cite book |editor1-last = Jongerden |editor1-first = Joost |title = Social relations in Ottoman Diyarbekir, 1870–1915 |publisher = Brill |location = Leiden |isbn = 978-90-04-22518-3 |page = 300 |editor2-last = Verheij |editor2-first = Jelle |date = 2012-08-03 }}</ref> Anasının mənşəyi isə Karaman'dan Rumeli'ye gələn Türkmənlərdəndir. Ailəsi ilə Salonikiyə köç edən Əli Rza Bəy, burada gömrük məmurluğu və taxta-şalban ticarəti etdi. Əli Rza Bəy ayrıca 93 Harbi ([[1877]]–[[1878]]) əsnasında yerli birliklərdə teğmenlik etmişdi. Əli Rza Bəy, [[1871]]-ci ildə, [[1857]]-ci ildə Salonikinin qərbindəki Langazada cütçü bir ailədə doğulan Zübeydə xanımla evlənmişdi. Mustafa Kamal Atatürk, bu cütün uşağı olaraq rumi [[1296]] (miladi 1881) ildə Salonikidə doğulub. Samsuna çıxdığı 19 May tarixini doğum günü qəbul etmişdir.<ref>{{cite web

Təhsil çağına gələn Mustafanın hansı məktəbə gedəcəyi mövzusunda anası ilə atası arasında anlaşılmazlıq çıxmışdı. Anası Mustafanın Hafiz Mehmet Əfəndinin məhəllə məktəbinə getməsini istəyir, atası isə o zamankı yeni üsullarla təhsil edən dünyəvi Mektebi Şəmsi İbtidai'nde (Şəmsi Əfəndi Mektebi) oxumasını istəyirdi. Ən sonunda əvvəl məhəllə məktəbinə başlayan Mustafa, bir neçə gün sonra Şəmsi Əfəndi Məktəbinə keçdi. Atatürk, məktəb seçkisindəki bu qərarı üçün həyatı boyunca atasına minnətdarlıq eşitmişdir. [[1888]]-ci ildə atasını itirdi. Bir müddət Rapla fermasında anasının ögey qardaşı Hüseynin yanında qalıb yüngül ferma işləriylə məşğul olduqdan sonra -eğitimsiz qalacağından narahat edən anasının isteğiyle- Salonikiyə dönüb məktəbini bitirdi. Bu vaxt Zibeydə Xanım, Salonikidə gömrük məmuru olan Ragıp Bəy ilə evləndi.<ref>{{cite web