Almaniya: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{iş gedir}}
{{Dövlət
|yerli_dildəki_adı = {{dil-de|Bundesrepublik Deutschland}}
Sətir 82 ⟶ 81:
Mauer-1 çənə sümüyünün kəşfi nəticəsində Almaniyada ilk insanların ən azı 600,000 il əvvəl yaşamağa başladığı müəyyən olunmuşdur.<ref>{{cite journal|url=http://www.pnas.org/content/107/46/19726.full|title=Radiometric dating of the type-site for Homo heidelbergensis at Mauer, Germany|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|date=27 avqust 2010|accessdate=11 may 2019|archivedate=1 yanvar 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150101005057/http://www.pnas.org/content/107/46/19726.full|doi=10.1073/pnas.1012722107|pmid=21041630|volume=107|issue=46|pages=19726–19730|last1=Wagner|first1=G. A|last2=Krbetschek|first2=M|last3=Degering|first3=D|last4=Bahain|first4=J.-J|last5=Shao|first5=Q|last6=Falgueres|first6=C|last7=Voinchet|first7=P|last8=Dolo|first8=J.-M|last9=Garcia|first9=T|last10=Rightmire|first10=G. P|bibcode=2010PNAS..10719726W|pmc=2993404}}</ref> Dünyanın ən qədim ov silahı da 1994 və 1998-ci illər aralığında Şöningen şəhərindəki kömür mədənində kəşf olunmuşdur. Həmin mədəndən uzunluğu 1.82 ilə 2.25 metr arasında dəyişən ümumilikdə səkkiz ədəd 380,000 il yaşı olan taxtadan hazırlanmış nizələr tapılmışdır.<ref>{{cite web|url=https://www.hsozkult.de/publicationreview/id/rezbuecher-10766 |title= Rezension zu: H. Thieme (Hrsg.): Die Schöninger Speere, ...es sind acht Speere...(There are eight javelins) | publisher = H-Soz-Kult |date= |author=Gerhard Trnka |accessdate= 11 may 2019 }}</ref> Almaniyada yerləşən [[Neandertal]] vadisi [[Neandertal insanı]] adlanan yeni insan növünə aid [[fosil]]lərin ilk dəfə kəşf olunduğu yerdir. Buradan tapılmış Neandertal-1 fosillərinin 40,000 yaşında olduğu bilinir. Bənzər şəkildə, müasir insanlara aid dəlillər [[Ulm]] şəhəri yaxınlığında, Şvabiya Alpları adlanan ərazidə yerləşən mağaralarda aşkar olunmuşdur. Həmçinin, 42,000 yaşlı quş sümüyü, indiyə qədər tapılmış ən qədim musiqi aləti hesab olunan, [[mamont]] dişindən hazırlanmış [[fleyta]],<ref>{{Cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-18196349|title=Earliest music instruments found|publisher=BBC|date=25 may 2012|accessdate=11 may 2019|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170903041534/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-18196349|archivedate=3 sentyabr 2017|newspaper=BBC News}}</ref> indiyə qədər kəşf olunmuş ən qədim incəsənət fiquru olan "Aslan-adam" heykəli<ref>{{cite web|url=http://www.theartnewspaper.com/articles/Ice-Age-iLion-Mani-is-worlds-earliest-figurative-sculpture/28595|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150215162121/http://www.theartnewspaper.com/articles/Ice-Age-iLion-Mani-is-worlds-earliest-figurative-sculpture/28595|archivedate=15 fevral 2015|title=Ice Age Lion Man is world's earliest figurative sculpture|website=The Art Newspaper|date=31 yanvar 2013|accessdate=11 may 2019}}</ref> və 35,000 il yaşı olan, ən qədim insan təsvirindən ibarət olan incəsənət fiquru "Hol-Fels Venerası" da Almaniya ərazisindəki mağaralarda aşkar olunmuşdur.<ref>{{cite web|url=http://donsmaps.com/hohlefelsvenus.html|title=The Venus of Hohle Fels|website=donsmaps.com|publisher=|date=14 may 2009|accessdate=11 may 2019|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100104062253/http://donsmaps.com/hohlefelsvenus.html|archivedate=4 yanvar 2010}}</ref> [[Saksoniya-Anhalt]] vilayətinin Nebra yaşayış məntəqəsi yaxınlığında kəşf olunmuş "Nebra səma diski" Avropa tunc dövrü ərzində [[tunc]]dan hazırlanmış əl işidir. Həmin əl işi [[UNESCO]]-nun "Dünya mirası proqramı"na daxil edilmişdir.<ref>{{cite news | url=http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-6/nebra-sky-disc/ | work=Unesco memory of the World | title=Nebra Sky Disc | date=2013 | deadurl=no | archiveurl=https://web.archive.org/web/20141011061740/http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-6/nebra-sky-disc/ | archivedate=11 oktyabr 2014 | df=dmy-all }}</ref>
===
{{əsas|Xalqların böyük köçü}}
[[File:Invasions of the Roman Empire 1.png|thumb|left|Avropada miqrasiyalar (100-500-cü illər)]]
[[Qədim germanlar]]ın [[Tunc dövrü]]ndə və ya [[Dəmir dövrü]]nün əvvəlində ortaya çıxdığı güman edilir. Eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə [[Skandinaviya]]nın cənubu və Almaniyanın şimalından gələn qəbilələr cənuba, şərqə və qərbə yayılaraq [[keltlər]], [[Qalliya|qalliyalılar]], [[slavyanlar]], [[baltlar]] və [[İrandilli xalqlar]] ilə əlaqəyə girdilər.<ref>{{cite book |first =Jill N. |last = Claster |title =Medieval Experience: 300–1400 |publisher =New York University Press |year =1982 |page =35 |isbn=978-0-8147-1381-5}}</ref> [[Oktavian Avqust]]un rəhbərliyi altında [[Roma İmperiyası]] qoşunları Germaniyanı işğal etməyə başlamışdır. Miladi tarixlə 9-cu ildə Publius Varın rəhbərlik etdiyi üç [[Roma legionu]] [[Armini]]nin rəhbərlik etdiyi german tayfalarından biri olan xerusk tayfası ilə döyüşdə məğlubiyyətə uğradı. [[Tasit Korneli]]nin yazdığı əsərə görə german tayfaları təqribən 100-cü ildə müasir Almaniyanın yerləşdiyi ərazidə məskunlaşdı. Buna baxmayaraq, [[Roma İmperiyası]] ilə german tayfaları arasında baş vermiş müharibələr nəticəsində [[Avstriya]], [[Baden-Vürtemberq]], [[Bavariya]] və [[Hessen]] əyalətinin cənubu işğal olundu və Roma vilayətlərinə birləşdirildi.<ref name="9-13">Fulbrook, Mary (1991). ''A Concise History of Germany.'' Cambridge University Press. {{ISBN|978-0-521-36836-0}}, pp. 9–13.</ref><ref>{{cite book |last1=Fichtner |first1=Paula S. |title=Historical Dictionary of Austria |url=https://books.google.com/books?id=ilyK1_1f0zYC |edition=2nd |volume=Volume 70 |publisher=Scarecrow Press |date=2009 |isbn=978-0810863101 |ref={{sfnref|Fichtner|2009}} |p=xlviii |postscript=: "When the Romans began to appear in the region, shortly before the beginning of the Christian era, they turned Noricum into an administrative province, which encompassed much of what today is Austria." |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160516220210/https://books.google.com/books?id=ilyK1_1f0zYC |archivedate=16 may 2016 }}</ref><ref>{{cite journal|last=Modi|first=J. J.|title=The Ancient Germans: Their History, Constitution, Religion, Manners and Customs |url=https://archive.org/stream/TheJournalOfTheAnthropologicalSocietyOfBombay/The-Journal-of-the-Anthropological-society-of-Bombay#page/n651/mode/2up |journal= The Journal of the Anthropological Society of Bombay |date=1916 |volume=10|issue=7 |p=647 |quote=Raetia (modern Bavaria and the adjoining country)}}</ref><ref>{{cite book |last=Rüger |first=C. |editor1-last=Bowman |editor1-first=Alan K. |editor2-last=Champlin |editor2-first=Edward |editor3-last=Lintott |editor3-first=Andrew |chapter=Germany |chapter-url=https://books.google.com/books?id=JZLW4-wba7UC&pg=PA528 |title=The Cambridge Ancient History: X, The Augustan Empire, 43 B.C. – A.D. 69 |volume=Volume 10 |edition=2nd |isbn=978-0-521-26430-3 |publisher=Cambridge University Press |origyear=1996 |year=2004 |ref={{sfnref|Rüger|2004}} |pp=527–28 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161223193524/https://books.google.com/books?id=JZLW4-wba7UC&pg=PA528 |archivedate=23 dekabr 2016 }}</ref>
3-cü əsrdə bir çox qərbi german tayfaları ortaya çıxdı: [[alemanlar]], [[franklar]], [[sakslar]], frizlər, xattilər, siqambrilər və turinqilər. Təxminən 260-cı ildə german tayfaları Roma idarəçiliyindəki ərazilərə daxil oldu.<ref>{{cite book |series= The Cambridge Ancient History |title =The crisis of empire, A.D. 193–337 |volume =12 |page =442 |isbn=978-0-521-30199-2 |first =Alan K. |last =Bowman |first2 =Peter |last2 =Garnsey |first3 =Averil |last3 =Cameron |publisher =Cambridge University Press |year = 2005}}</ref> 375-ci ildə [[hunlar]]ın işğalı və 395-ci ildə Romanın tənəzzülündən sonra german tayfaları cənub-qərb istiqamətində hərəkət etdi. Eyni zamanda, bir neçə böyük tayfa indiki Almaniya ərazisində məskunlaşdı. [[Merovinqlər sülaləsi]] dövründən etibarən Avstraziya, Neystriya və Akvitaniya kimi geniş ərazilər franklar tərəfindən işğal olundu və [[Frank krallığı]]nın əsası qoyuldu. Müasir Almaniyanın şərq hissəsini təşkil edən ərazilərdə isə qərbi slavyanlar məskunlaşdı.
=== Almaniya Orta Əsrlərdə ===
| |||