Sakit okean plitəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
k clean up |
||
Sətir 1:
[[Şəkil:Global plate motion 2008-04-17.jpg|thumb|300px|Plitələrin hərəkəti (NASA)]]
'''Sakit okean plitəsi''' — [[Sakit okean]]ın altında yerləşən tektonik plitədir. Sahəsi 105 milyon kvadrat kilometr olmaqla bu ən böyük tektonik plitə hesab olunur. Şimal-şərq tərəfdə bu plitə [[Kəşfiyyatçı plitəsi]], [[Xuan de Fuka plitəsi]] və [[Qorda plitəsi]] ilə sərhədlərə sahibdir və bu sərhədlər müvafiq olaraq Kəşfiyyatçı, Xuan de Fuka və Qorda dağ silsilələrini əmələ gətirir. Şərq hissədə mərkəzdə isə [[San Andreas qırığı]] üzrə [[Şimali Amerika plitəsi]] ilə və eləcə də [[Kokos plitəsi]] ilə sərhədlərə sahibdir. Cənub-şərq hissədə isə [[Naska plitəsi]] ilə divergent sərhədlər Şərqi-Sakit qalxmasını əmələ gətirir. Cənub hissə [[Antarktika plitəsi]] ilə sərhədlərə malikdir və bu sərhəddə Sakit-Atlantik dağ silsiləsi əmələ gəlir. Qərb hissədə plitə [[Oxotsk plitəsi]] ilə (burada Kuril-Kamçatka çökəkliyi və [[Yapon çökəkliyi]] əmələ gəlir), [[Filippin dənizi plitəsi]] ilə subduksiya nəticəsində konvergent, Karolina plitəsi ilə transform və Şimali-Bismark plitəsi ilə kəsişmə sərhədlərinə sahibdir. Cənub-qərbdə Sakit okean plitəsi [[Hind-Avstraliya plitəsi]] ilə mürəkkəb də olsa, ümumilikdə konvergent sərhədlərə sahibdir. [[Yeni Zelandiya]]nın şimalında subduksiya etməsi nəticəsində [[Tonqa çökəkliyi]] və [[Kermadek çökəkliyi]] əmələ gəlir. [[Alp qırığı]] bu plitələr arasında transform sərhəddi müəyyən edir və uzaq cənuba doğru [[Hind-Avstraliya plitəsi]] Sakit okean plitəsinin altına subduksiya etməklə Puysequr çökəkliyini əmələ gətirir. Şimal hissədə plitə [[Şimali Amerika plitəsi]]nin altına subduksiya etməklə konvergent sərhədlər əmələ gətirir. Burada Aleut çökəkliyi və ona uyğun olaraq Aleut adaları əmələ gəlir. Sakit okean plitəsi daxildə ocağa sahibdir və bu [[Havay adaları]]nı əmələ gətirir. Hillis və Muller bildirir ki, [[Quşbaşı plitəsi]] Sakit okean plitəsi ilə birlikdə hərəkət edir. Bu plitədə yerləşən [[Alov qövsü]] seysmikliyinə görə xüsusilə məşhurdur. Bu sahədə bir çox zəlzələlər və vulkanlar baş verir. 40.000
== Xarici keçidlər ==
{{
* [[Khan Academy]] [http://www.youtube.com/watch?v=6EdsBabSZ4g Explanation of evidence]
* [http://www.ucmp.berkeley.edu/geology/tectonics.html 750 million years of global tectonic activity]. Movie.
|