Urbanizasiya: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k clean up using AWB
Sətir 1:
[[Şəkil:Skyscrapers of Shinjuku 2009 January (revised).jpg|thumb|right|350px|13 milyon nəfər əhalisi olan Tokio şəhəri]]
'''Urbanizasiya''' ({{lang-la|urbanus}} — şəhər kimi) — [[şəhər]]lərin [[cəmiyyət]]in inkişafında rolunun artması prosesinin elmi adı. Urbanizasiyaya şəhərlərdə [[sənaye]]nin həcminin artması, şəhərin [[mədəniyyət|mədəni]] və siyasi [[funksiya]]larının artması, [[əmək bölgüsü|əməyin bölgüsü]] [[struktur]]unu dəyişməsi şərtləri səbəb olur. Urbanizasiyanın əsas göstəricisi [[kənd|kənd əhalisinin]] şəhərlərə köçməsi, kiçik şəhərlərin böyüməsi və ətraf kənd yaşayış yerlərini öz tərkibinə qatmasıdır.
 
Urbanizasiya prosesində şəhərsalma texnologiyası, onun hüquqi və sosial-ekoloji tərəfləri mühüm şərtlərdən biridir. Son illərdə Bakı şəhərində xeyli çoxmərtəbəli yaşayış binalarının ucaldılması, köhnə binaların sökülməsi, şəhər ətrafındaşəxsi evlərin tikintisinin sürəti şəhərsalmanın hüquqi və sosial-ekoloji məsələlərinin aktual problem olduğunu göstərir. <ref>Sakit Hüseynov. Şəhərsalmanın sosial-ekoloji və hüquqi məsələləri. Fəlsəfə. Elmi-nəzəri jurnal, Bakı, 2007, №1, s.44
</ref>
 
Urbanizasiya prosesində iri şəhərlərin qlobal ekoloji bəlalarından biri də dünya miqyasında nəqliyyat vasitələrinin sayının çoxalması ilə əlaqədardır. Daxili yanma mühərriki ilə işləyən nəqliyyat növləri havadakı oksigeni mənimsəyərək əvəzində atmosferə karbon qazı, karbon-oksid, karbohidrogenlər, azot oksidi, benzapiren, qurğuşun, kalium və s. buraxır. <ref>S.Y. Hüseynov,Əliyev B.Ə. Nəqliyyat və ətraf mühit: sosial-ekoloji və hüquqi aspektlər. “Nəqliyyat hüququ”. Elmi-nəzəri, təcrübi jurnal, Bakı, 2007, №1, s.7
</ref>
 
Sətir 12:
İEÖ-in əksəriyyətində iri şəhərlərin ekoloji vəziyyətinin pisləşməsi nəticəsində şəhər əhalisinin bir hissəsinin şəhər ətrafına köçməsi [[suburbanizasiya]] adlanır.
 
İEOÖ-də kənd yerlərindən minlərlə işsiz əhalinin iri şəhərlərə, aqlomerasiyalara gəlib məskunlaşması "yalançı urbanizasiya" adlanır. Müasir dövrdə yalançı urbanizasiya ətraf mühitin dəyişməsinə təsir edən ən mühüm amillərdən biridir.
 
Urbanizasiyaya əks proses [[ruralizasiya]] adlanır.
Sətir 33:
 
== İstinadlar ==
{{CommonsVikianbar categorykateqoriyası|Urbanization}}
*[http://esa.un.org/unpd/wup/index.htm World Urbanization Prospects, the 2011 Revision], Website of the United Nations Population Division
*[http://academo.org/demos/night-time-satellite-imagery/ NASA Night Satellite Imagery] - City lights can provide a simple, visual measure of urbanization