08:36, 23 dekabr 2018 tarixindəki versiya redaktə Eldarado (müzakirə \| töhfələr) Bürokratlar, İnzibatçılar 39.977 redaktə k OmariGaming tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq 5.197.136.122 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu. Teq: Geri qaytarma ← Əvvəlki redaktə		18:37, 18 may 2019 tarixindəki versiya redaktə əvvəlki halına qaytar Turkmenbot (müzakirə \| töhfələr) Botlar 44.560 redaktə k clean up using AWB Sonrakı redaktə →
Sətir 26: == Materikin yerli əhalisi == * [[XV əsr~~\|XV əsrdə~~]]də Şimali Amerika əhalisinin sayı təqribi hesablamalara görə 12-16 mln. nəfər imiş. Bunlar yalnız yerli aborigenlər imiş və qəbilə şəklində yaşayırmışlar. Mayya, astek, ink, siu, aleut həmin qəbilələrin ən böyükləri və tanınanları imiş. * Şimali Amerikada [[Kanada]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları]], [[Meksika]] və [[Mərkəzi Amerika]] bölgəsi dövlətləri yerləşir. Sətir 34: 1. Şərqi və ya Qayalı dağlar, 2. Qərb və ya Sakit okean qurşağı, 3. Daxili qurşaq (Böyük hövzə yaylası). Hər tərəfdən dağ silsilələri ilə əhatə olunduğundan bura rütubətli hava kütlələri daxil ola bilmir və nəticədə yarımsəhra landşaftı yaranır. Şimali Amerikanın ən hündür nöqtəsi Kordilyer dağlarının Alyaska silsiləsində yerləşən Mak-Kinli (6194 m) dağıdır. Kordliyer dağlarında tez-tez vulkan və zəlzələlər olur. Burada çoxlu qeyzerlər (Yellouston parkında), çayların açdığı dərin dar dərələr-kanyonlar var. Ən iri kanyon Kolorado çayındadır. Şimali Amerikanın ən alçaq yeri Ölüm dərəsindədir. (-86 m). Sətir 50: 3. Mülayim qurşaq Şm. Amerikada ən geniş ərazidə yayılıb. 40-600 şm enlikləri arasını əhatə edir. Mülayim hava kütlələri hakimdir. Relyefdəki fərqlər və okeandan uzaqlığı nəticəsində bu qurşaq daxildə 3 iqlim tipi- qərbdə-dəniz, daxili hissədə-kontinental, şərqdə isə mülayim-kontinental iqlim tipii yaranır. 4. Subtropik qurşaqda-okean cərəyanlarının, relyefin, hakim küləklərin təsiri altında 3 iqlim tipi yaranır. Qərbdə-Aralıq dənizi iqlim tipi, daxili hissədə kontinental, şərqdə-musson iqlim tipi yaranır. 5. Tropik qurşağının 2 tipi var. 1) [[Kaliforniya yarımadası~~\|Kaliforniya yarımadasında~~]]nda (soyuq Kaliforniya cərəyanının təsiri nəticəsində) və Meksika dağlıq yaylasında tropik səhra iqlimi yaranır. 2) Materikin şərqində rütubətli tropik iqlim qurşağı yaranır. Bu iqlim tipinin yaranmasına səbəb isti okean cərəyanları və bu əraziyə okeandan rütubətli passat küləklərinin əsməsidir. 6. Subekvatorial qurşaq materikin ucqar cənubunu əhatə edir. Il boyu yay isti və rütubətli, qış quraq olur. Sətir 57: [[Çayları]] 3 hövzəyə aiddir. I. Atlantik okeanının çayları-Missisipi, Missuri, Ohayo, Reo-Qrande, Müqəddəs Lavrenti və s. Missisipi materikin ən uzun və bol sulu çayıdır.Hövzəsindı yumşaq gilli süxurlar geniş yayıldığına görə , çayın suyu sarı rəngə çalır. Missipi sözünün mənası da hind dilində " lilli çay " deməkdir. Bu çaydan suvarmada geniş istifadə olunur, qolları üzərində çoxlu bəndlər və su-elektrik stansiyaları tikilmişdir. Mənbəyini Yuxarı gölün qərbindəki göl və bataqlıqlardan götürür. Yağış və qar suları ilə qidalanır. Mənsəbində iri delta yaradır. Ən uzun qolları Missuri və Ohayo çaylarıdır.Appalaç dağlarının şərq yamaclarından axan çaylar qısa və bolsuludur. Bu çaylar böyük hidro enerji ehtiyatına malikdir. Böyükk göllər hövzəsində Müqəddəs Lavrenti və Niaqara çayları vardır. Məşhur Niaqara şəlaləsi də eyni adlı çayın üzərindədir. II. Sakit okeanın çayları –daha qısa, sürətli və astanalıdır. Ən iri çayları Kolorado, Kolumbiya və [[Yukon çayı\|Yukondur]](hind dilində " böyük çay " ). Bu çaylar üzərində iri kanyonlar( Kolorado çayının əmələ gətirdiyi Böyük Kanyonun uzunluğu 320  km , dərinliyi isə 1800 metrdir) və SES-lər var. III. Şimal buzlu okeanının çayları əsasən qar suları ilə qidalanır. Ilin çox hissəsi buzla örtülüdür. Ən iri çayı Makkenzidir. Sətir 83: == Xarici keçidlər == {{~~Commons~~Vikianbar kateqoriyası\|North America}} {{Bölgələr}}

Şimali Amerika: Redaktələr arasındakı fərq